Lelietje-van-dalen ∗ De 10 beste verzorgings- en planttips

Oorsprong en betekenis

Dat Lelietje van dalen (bot. Convallaria majalis) komt voor in bijna heel Europa, maar ook in delen van Azië en Noord-Amerika, voornamelijk in eiken- en beukenbossen. In Zuid-Europa is de soort slechts zelden vertegenwoordigd en komt hij vooral voor in de valleien van de bergen op hoogtes tot op 1.900 meter - waar trouwens de Latijnse naam naar verwijst, omdat "Convallaria" zoiets betekent als "Bekken". De planten vormen grote groepen op hun natuurlijke standplaats, maar staan ​​onder natuurbescherming en mogen daarom niet geplukt of verwijderd worden. In tuinen gekweekte exemplaren mag u alleen als snijbloem gebruiken voor sierdoeleinden.

Het lelietje-van-dalen, ook wel de bloem van Maria genoemd, speelt een grote rol in de christelijke symboliek en staat voor de onschuld en zuiverheid van Maria, Moeder van God. Deze betekenis is overgenomen in de taal van bloemen, daarom staat de bloem tegenwoordig over het algemeen voor een intieme, kuise liefde. In vroeger tijden werd het lelietje-van-dalen ook beschouwd als een symbool van de geneeskunde, daarom werden belangrijke genezers vaak afgebeeld met de bloem.

gebruik maken van

Omdat het lelietje-van-dalen een voorkeur heeft voor een wat schaduwrijke plek in de tuin, zoals op zijn natuurlijke locatie, moet je hem vooral gebruiken voor het onderplanten van houtachtige planten. De snelgroeiende vaste planten en druifjes (bot. Muscari) en tulpen (bot. Tulipa), maar ook de lenteherdenking (bot. Omphalodes verna), de AlpenElfenbloem (bot. Epimedium alpinum), de echte lievevrouwebedstro (bot. Galium odoratum) of de kleine groenblijvende (bot. Vinca minor) resulteren in onderscheidende combinaties die elk jaar opnieuw te bewonderen zijn.

Uiterlijk en gestalte

Meibloem, Meiroos of zelfs Meilelie: het lelietje-van-dalen heeft vele namen, omdat het ooit een belangrijke rol speelde in de symbolische taal van bloemen voor veel volkeren. De kleine vaste plant wordt tussen de 15 en 25 centimeter hoog, met de lange, lancetvormige bladeren die vanaf half april uit de meerjarige onderstam ontspruiten. Het veelal donkergroene blad heeft een glanzende bovenzijde en dicht op elkaar staande, gewelfde bladnerven. Ze worden altijd in paren samen gekweekt en omgeven door een schutblad. De wat hogere bloemstengel ontspruit tussen de bladeren, waarop tussen mei en juni tussen de vijf en 13 kleine, witte bloemen staan ​​met de karakteristieke klokvorm. Ze verspreiden een aangenaam zoete geur. Vanaf juli verschijnen de felrode bessen, die vogels graag eten.

Toxiciteit

Het mooie lelietje-van-dalen is zeer giftig en mogelijk dodelijk, vooral voor kinderen en dieren. Alle delen van de planten bevatten convallatoxine als het belangrijkste actieve ingrediënt, evenals andere hart-actieve glycosiden, waarbij de felrode bessen een gevaarlijke verleiding zijn, vooral voor kinderen. Maar zelfs boeketten van lelietje-van-dalen zijn gevaarlijk, omdat de gifstoffen van de plant in het bloemenwater terechtkomen - en kinderen kunnen het drinken of er op een andere manier mee in contact komen. Vergiftiging manifesteert zich in misselijkheid, braken en diarree, evenals visuele stoornissen en duizeligheid, waarbij niet alle symptomen tegelijk hoeven te verschijnen. Bij ernstige vergiftiging kunnen hartritmestoornissen tot en met hartstilstand optreden, hoewel fatale gevolgen zeer zeldzaam zijn.

Lelietje-van-dalen als medicinale plant

Sinds de oudheid wordt het lelietje-van-dalen echter ook in de geneeskunde gebruikt. Zelfs vandaag de dag zijn dergelijke preparaten belangrijke medicijnen voor hartaandoeningen en zouden ze helpen bij de behandeling van hartritmestoornissen en hartinsufficiëntie. De hartversterkende werking van de plant - in de juiste dosering - is al vele eeuwen bekend en werd al in de 16e eeuw erkend door Hieronymus Bock. Eeuw beschreven. U moet echter nooit alleen remedies van lelietje-van-dalen maken vanwege de mate tussen genezing en toxisch is extreem smal en het wordt al snel een mogelijk fatale overdosis komt.

Maak onderscheid tussen lelietje-van-dalen en daslook

De lente is het seizoen van de daslook en sommige mensen gaan met manden en messen het bos in om de aromatische daslook te oogsten. Maar pas op: de bladeren van daslook lijken erg op die van het lelietje-van-dalen, zodat onwetende mensen zichzelf elk jaar onbewust vergiftigen. Hoewel bladeren van daslook - in tegenstelling tot die van het lelietje-van-dalen - een onmiskenbare geur van knoflook hebben, het plakt echter snel aan de handen wanneer het wordt verzameld - en een onderscheid met een geurtest is praktisch niet mogelijk. Het is daarom essentieel om aandacht te besteden aan de volgende kenmerken om verwarring te voorkomen:

• Ontluikend: daslookspruiten van februari / maart, lelietje-van-dalen daarentegen pas vanaf half april
• Bladsteel: Daslook heeft groenwitte bladstelen zonder bladschede, die van het lelietje-van-dalen is bedekt met een vliezige, groenige tot bruinachtige bladschede
• Bladeren: bij daslook zijn de bladnerven ca. drie tot vier millimeter uit elkaar, die van het lelietje-van-dalen daarentegen staan ​​heel dicht bij elkaar en de bladeren van het lelietje-van-dalen zijn vaak donkerder van kleur en hebben een glanzende onderkant
• Wortels: Daslook is een van de bolgewassen, terwijl lelietje-van-dalen wortelstokken ontwikkelen die bijna horizontaal uitsteken

Locatie en bodem

Als typische bosplant geeft het lelietje-van-dalen de voorkeur aan een gedeeltelijk schaduwrijke tot schaduwrijke plek in de tuin, waarvan de grond zo fris tot vochtig mogelijk is, kalkarm en humusrijk. Een zure pH tussen 4,5 en 6 is ideaal. De standplaats mag echter ook niet te schaduwrijk zijn, want bij onvoldoende zonlicht neemt de bloei af. Intensieve zonnestraling gedurende de middag moet ook worden vermeden. Magere grond kan heel goed worden opgewaardeerd met compost, wat klei en eventueel zand. Plant de bloem onder bomen of in Halfschaduw van sierheesters.

Cultuur in een pot

Op het balkon of terras kan het mooie lelietje-van-dalen ook in een kuip of andere plantenbak gekweekt worden, zolang het daar niet te zonnig of te warm wordt. Plant hiervoor de wortelstokken horizontaal in de pot, die je eerder met een mengsel hebt geplant Compostgrond en gevuld met weinig zand. Kies een zo breed mogelijke pot, minimaal 12 centimeter in doorsnee, zodat de planten voldoende ruimte hebben voor de vorming van jonge boomwortels. Bedek de wortelstok met een klein beetje aarde en laat je ogen een beetje uit het substraat gluren. Het substraat daarentegen moet goed vochtig worden gehouden, maar zeker niet nat om rot te voorkomen.

Trouwens: als je de lelietje-van-dalen wortelstok in november of december in een plantenbak zet plant en kweek op de vensterbank bij ongeveer 20 graden Celsius, de plant bloeit duidelijk eerder. De plant heeft echter een koude prikkel nodig om bloemen te ontwikkelen, anders zijn alleen bladeren te zien. Zet het lelietje-van-dalen na de bloei weer buiten of plant hem uit.

Lelietje-van-dalen correct planten

De tere lelietjes-van-dalen kunnen het beste in de voorafgaande herfst worden geplant, zodat de bloemen de koude prikkel krijgen die nodig is voor de bloei. Houd een plantafstand van minimaal tien centimeter tussen de afzonderlijke planten en vergeet ze niet Wortelstok barrière: De krachtige lelietje-van-dalen verspreiden zich zeer snel via uitlopers, verdringen andere planten en kunnen daardoor hinderlijk worden. Als alternatief kunt u de omliggende grond ook periodiek afdekken met een spade doorboren en voorkomen dat de wortelstokken zich verspreiden. Ga anders bij het planten als volgt te werk:

• Graaf een ca. plantgat tien centimeter diep.
• Verhoog rijpe compost onder de Uitgraving.
• Zet de wortelstokken horizontaal in het plantgat met de ogen naar boven gericht.
• Vul het plantgat en druk de grond licht aan.
• Water overvloedig.

Lees verder

Water geven en bemesten

Lelietje-van-dalen zijn aangenaam onderhoudsarm en hebben, eenmaal geplant en gekweekt, nauwelijks meer aandacht nodig. Geef vooral jonge, vers geplante exemplaren voldoende water zodat ze goed groeien. Bemesten is in principe niet nodig, maar je kunt de in het najaar aangetrokken planten wel afdekken met een dikke laag compost of bladaarde en zo zorgen voor verse voeding.

Snijd het lelietje van de botten op de juiste manier

Verwijder na de bloei de dode scheuten om te voorkomen dat de zeer giftige bessen zich ontwikkelen. Verdere snijmaatregelen zijn niet nodig.
Lees verder

Verspreid lelietje-van-dalen

Eenmaal uitgeplant planten lelietje-van-dalen zich vanzelf voort en moeten de verspreiding ervan worden beperkt. Voor een gerichte vermeerdering gaat u echter het beste als volgt te werk:

• Graaf de wortelstokken op die plat in de grond liggen.
• Til hiervoor de plant op met een graafvork samen met de wortelstok uit de grond.
• De beste tijd hiervoor is na de bloeiperiode in juni of Juli.
• Snijd wat wortels in grotere stukken.
• Graaf ca. Plant gaten van tien centimeter diep op de nieuwe locatie.
• Leg de wortelstukken er één voor één in.
• Vul de plantgaten met compost.

Als alternatief kunt u eenvoudig afzonderlijke stukken van een grotere lelietje-van-dalenplantage scheiden en apart planten. Vanaf een ca. Tot zes jonge planten ontwikkelen zich gemiddeld 15 centimeter groot.
Lees verder

Overwinteren

Lelietje-van-dalen zijn absoluut winterhard en hebben geen winterbescherming nodig. Voorkom bevriezing van alleen in potten en andere plantenbakken gekweekte exemplaren door het substraat en dus door de wortels. Plaats hiervoor de kuipen koel en licht, bijvoorbeeld op een vensterbank, in een kas of in een serre, of u kunt de container omwikkelen met een vorst-isolerend materiaal en deze op een dikke basis van hout of piepschuim.

Ziekten en plagen

Lelietje-van-dalen zijn behoorlijk vatbaar voor bepaalde schimmelziekten, zoals de roestschimmel Puccinia sessilis var. sessilis of grijze schimmel (Botrytis bioscoop). De behandeling wordt altijd uitgevoerd door het krachtig snoeien van aangetaste planten, die nooit door de compost gaan moet worden weggegooid - Hier overleven de schimmelsporen en zullen ze uiteindelijk in de tuin blijven met de rijpe compost verdeeld. Gooi besmet plantmateriaal altijd in de prullenbak of verbrand het. Als je daarentegen kleine, glanzend rode kevers op je lelietje-van-dalen ontdekt, is het de zogenaamde leliekip. Deze plaag en zijn larven kunnen heel gemakkelijk worden verwijderd met een krachtige waterstraal Tuinslang of door te besprenkelen met gedroogd koffiedik.

Soorten en variëteiten

Tot 1994 was het lelietje-van-dalen (bot. Convallaria majalis) behoort botanisch gezien tot de leliefamilie, maar maakt sindsdien deel uit van het geslacht Convallaria, dat slechts drie soorten omvat, binnen de aspergefamilie (bot. asperges). Alleen de soort Convallaria majalis en twee ondersoorten behoren tot deze groep, waarvan Convallaria majalis var. keiskei tussen Siberië en Japan en Convallaria majalis var. montana bevinden zich in delen van de Verenigde Staten.

Lelietje-van-dalen-variëteiten

Als sierplant worden echter alleen de verschillende variëteiten van Convallaria majalis gebruikt zijn meestal alleen in speciaalzaken verkrijgbaar: In het tuincentrum kun je de soort alleen krijgen zonder Afwisseling opdracht. Toch is het de moeite waard om op zoek te gaan naar variëteiten van de mooie vaste plant:

• 'Bridal Choice': tot 12 witte, delicaat geurende bloemen, diepgroen blad
• 'Fortins Giant': ook wel 'reuzenlelietje-van-dalen', langstelig met bijzonder grote geurende enkelvoudige bloemen
• 'Grandiflora': bijzonder grote, witte bloemen met een sterke geur, groen blad
• 'Hardwick Hall': aantrekkelijk ras met witte bloemen, donkergroen blad met witte rand
• 'Hitscherberger Riesenperle': veel witte bloemen, lange bloemstengel, groen blad, perfect als snijbloem
• 'Hofheim': witte bloemen, lichtgroen blad met een geelwitte bladrand
• 'Lineata': witte bloemen, groen blad met gele verticale strepen
• 'Plena': mooie variëteit met dubbele roze-witte bloemen, groen blad
• 'Prolificans': dubbele, witte bloemen met groen blad
• 'Rosea': kleine, delicate roze bloemen, groen blad
• 'Silberconfolis': groeikrachtige soort met veel witte bloemen, groen blad met een zilverachtig randje
• 'Vierländer Glockenspiel': een speciaal veredelde snijvariëteit met witte bloemen, lange stelen en groen blad

Japanse lelietje-van-dalen (bot. Reineckea carnea)

Soms is een type genaamd "Japanse lelietje-van-dalen" in de handel verkrijgbaar, wat een slechts in de verte verwant aan Convallaria majalis met de botanische naam Reineckea carnea. Het lijkt echter niet op onze inheemse lelietje-van-dalen en bloeit ook niet in de zalige maand mei. De vaste plant, die zo'n 30 centimeter hoog kan worden, verspreidt zich net zo ver als het lelietje-van-dalen en staat het liefst op een halfschaduwrijke plek met een fris, humusrijk substraat. De delicaat geurende bloemstelen, die doen denken aan orchideeën, verschijnen pas in de late zomer en bloeien tot ver in oktober. Het smalle blad is wintergroen.

Valse lelietje-van-dalen (bot. Polygonatum odoratum)

Uiterlijk zeer vergelijkbaar met het lelietje-van-dalen - en ook verwant aan het - is het Salomonszegel, ook inheems bij ons, dat ook bekend staat als witte specerij. Het geslacht omvat drie soorten, waarvan de echte Het zegel van Salomo (bot. Polygonatum odoratum) komt in het wild voor, vooral in bossen, aan de bosranden en soms ook op weilanden. De groengele bloemen verschijnen tussen april en juni en verspreiden een delicate geur, daarom wordt de soort ook wel de geurige witte wortel genoemd. Deze mooie vaste plant kun je af en toe in de winkel kopen onder de naam Valse Lelietje-van-dalen. De kweekomstandigheden van beide soorten zijn zeer vergelijkbaar.

Tweebladige schaduwbloem (bot. Maianthemum bifolium)

Deze kleine, fraaie vaste plant wordt ook tot de Convallariaceen gerekend en is dus zowel verwant aan het lelietje-van-dalen als qua uiterlijk erg op elkaar. In de natuur komt de groepvormende plant steeds vaker voor in veel bossen op zure, voedselrijke bodems. Hij is ook zeer geschikt voor een kweek in de tuin en verspreidt zich hier snel dankzij zijn krachtige wortelstokken. De soort wordt slechts ongeveer 15 centimeter hoog en vormt talrijke witte, delicaat geurende bloemen die verschijnen tussen mei en juni. De al even giftige wilde struik komt echter zelden in de tuin voor.

Sterlelietje-van-dalen (bot. Speirantha garddenii)

Ook dit is geen echte lelietje-van-dalen, maar een verwante soort, ook wel ingedeeld bij de Convallariaceae. De sterlelietje-van-dalen heeft zijn thuis in China en vormt tussen mei en juni talloze mooie, licht geurende bloemsterren. De vaste plant wordt tot 30 centimeter hoog en kan heel goed gesocialiseerd worden met lelietje-van-dalen en zijn verwanten. Zoals alle leden van de plantenfamilie is ook deze mooie bloem zeer giftig.