Zelfs de Maya's waren zich bewust van het belang van een gemengde cultuur. Een teeltsysteem dat door de eeuwen heen is blijven bestaan is de zogenaamde milpa: mais, bonen en pompoen worden in één bed gekweekt.
Een Zuid-Amerikaans teeltsysteem dat hier in Duitsland zou moeten werken? De gemengde cultuurpartners maïs (Zea mays), Boon (Phaseolus vulgaris) en pompoen (Cucurbita spec.) zijn bij ons ook klassiekers die veelvuldig geteeld worden. We kunnen echter van de inheemse volkeren van Zuid-Amerika leren hoe goed de drie culturen bij elkaar passen en elkaar aanvullen. Dit wordt ook duidelijk gemaakt door de Engelse naam "Three Sisters". In dit artikel leer je waar Milpa voor staat en hoe je eenvoudig een Milpa bed in je tuin creëert.
inhoud
- Milpa-Beet: wat is het?
- Wat zijn de voordelen van een Milpa bed?
- Een Milpa bed maken: stap voor stap
- Goede zorg
Milpa-Beet: wat is het?
Het woord Milpa betekent zoiets als "het nabije veld". Het is terug te voeren op het feit dat de Maya Milpa-velden eigenlijk dicht bij hun huizen lagen. Milpa betekent dat mais, bonen en pompoen samen op hetzelfde veld worden verbouwd en elkaar aanvullen. Het doel is om een rijke oogst en gezonde planten te realiseren. De drie zussen zorgden vroeger voor de basisvoorziening van de inheemse volkeren: maïs is a Energieleverende granen die lang houdbaar zijn en voor het maken van tortilla's e.d. was gebruikt. Bonen zijn daarentegen belangrijke bronnen van eiwitten en pompoenen bevatten andere vitamines en mineralen.
Wat zijn de voordelen van een Milpa bed?
De drie gemengde cultuurpartners maïs, boon en pompoen ondersteunen elkaar. De maïs als hoofdgewas dient ook als klimhulpmiddel voor de bonen. Omdat bonen peulvruchten zijn, gaan ze een symbiose aan met knobbelbacteriën. Deze binden vervolgens de stikstof uit de lucht, die de groei van de bonen ondersteunt en op de lange termijn de bodem bemest door het rotten van de plantenresten. Als derde partner bedekt de pompoen de grond met zijn grote bladeren, wat de groei van ongewenst onkruid onderdrukt en de grond vochtig houdt door schaduw te bieden.
Verdere voordelen van een Milpa-bed zijn het efficiënte gebruik van de ruimte, waardoor hoge opbrengsten op een relatief klein oppervlak mogelijk zijn, en het geringe onderhoud. Zodra de grond bedekt is met de pompoen, is het bed min of meer zichtbaar voor zichzelf. Daarom is wieden bijvoorbeeld pas aan het begin van de teelt nodig.
Een Milpa bed maken: stap voor stap
Een Milpa bed kan op veel verschillende manieren worden ingedeeld, zodat u na een eerste onderzoek overweldigd kunt worden door de vele mogelijkheden. Met onze stapsgewijze instructies staat niets een succesvolle teelt in de weg.
1. Gebied selectie: Kies voor een Milpa-bed een stuk tuin dat minimaal 1,20 mx 2 m groot is en veel zon krijgt. Bovendien moet men er rekening mee houden dat de gemengde cultuur erg hoog groeit. Het kan dus gemakkelijk gebeuren dat andere gewassen in de tuin in de schaduw staan.
2. bodem verbeteren: Alle drie de culturen prefereren een humusbodem die water goed opslaat. Als je je tuingrond goed wilt voorbereiden op de teelt, kun je een voedselrijke grond gebruiken, zoals de onze Plantura biologische compost of werk in je eigen compost.
3. Selecteer het montagesysteem: In Zuid-Amerika wordt de Milpa meestal in bosjes ontworpen. Dat betekent dat je bijvoorbeeld drie mais- en twee bonenplanten dicht bij elkaar plant en de pompoen op enige afstand daarvan. Als alternatief kan een Milpa bed ook in rijen worden neergezet. De mais wordt geteeld met een rijafstand van 60 tot 80 cm en een plantafstand binnen de rij van circa 40 cm. Je zaait maximaal drie bonen rond elke maïsplant. Ten slotte is er tussen de rijen maïs de pompoen, met een afstand van ongeveer 2 m tussen de afzonderlijke planten.
4. Selecteer rassen: De keuze van het ras is cruciaal voor een succesvolle Milpa-cultuur. Bovenal moet de samenstelling van maïs en bonen kloppen. Als je bijvoorbeeld een sterk groeiende boon combineert met een eerder zwakgroeiende maïs, kan het snel gebeuren dat de boon de maïs overgroeit en letterlijk tegen de grond worstelt. In het geval van bonen is het ook voordelig om een kleurrijke variant te kiezen. Deze zijn later gemakkelijker terug te vinden in het struikgewas van het Milpa-bed dan sperziebonen. In onderstaande tabel hebben we een aantal goede combinaties voor je op een rijtje gezet.
| Maïsras | Soort boon |
|---|---|
| 'Zwarte Aztek' | 'Goldsfield', 'Groene Posteekhoorn' |
| 'Gouden Kriel' | 'Scarlett-keizer', 'Zonsondergang' |
| 'Regenboog Inka' | 'Opvallend' |
| 'XT Goudhaantje' | 'Neckargold', 'Neckar Koningin' |
| 'SF 201' | 'Markant', 'Matilda', 'Flavourstar', 'Musica', Blauhilde |
5. Liever mais en eventueel pompoen: Maïs heeft een trage jeugdontwikkeling en kan in ons deel van de wereld op zijn vroegst medio april worden geplant. Daarom is het logisch om het vanaf maart in huis naar voren te halen. Geef elke maïsplant vanaf het begin een eigen pot, want jonge maïsplanten hebben sterke wortels en uitprikken is moeilijk. Bij het planten van pompoen heb je twee mogelijkheden: hij kan vanaf april worden vervroegd of in mei direct met de bonen worden gezaaid.
6. Planten en zaaien in mei: Half mei kunnen de zelfgekweekte of gekochte jonge planten het bed in. De plantafstanden zoals beschreven onder punt 3 dienen in acht te worden genomen. Gelijktijdig met het planten van de mais en pompoen kunnen de bonen ook ongeveer 5 cm diep in een cirkel rond de maisplanten gezaaid worden.
Goede zorg
In het begin kan het nodig zijn om de grond met de hand onkruidvrij te houden. Maar als de planten eenmaal groot genoeg zijn, heeft zelfs een beetje onkruid er geen last meer van en kun je het bed aan zichzelf overlaten. Als alles goed is gegaan, is er vanaf ongeveer juli een wild, groen en toch vruchtbaar oerwoud ontstaan. Natuurlijk hebben de drie soorten groenten voldoende water nodig, zodat regelmatig water geven essentieel is, vooral bij toenemende droge periodes. Vooral pompoen en mais hebben veel behoefte aan water uit de bloei en bij een te laag aanbod blijven de kolven en vruchten klein.
Als de drie zussen op een vruchtbare, goed voorbereide akker staan, is er meestal geen bemesting nodig. In Zuid-Amerika wordt Milpa meestal maar drie jaar intensief gekweekt, gevolgd door tien jaar braak. Want vooral mais en pompoen behoren tot de zware eters. Een andere veel voorkomende praktijk in Zuid-Amerika is slash and burn. Hierdoor komen nutriënten en organische stof terug in de bodem. Omdat dit bij ons niet mogelijk is, kunt u de plantenresten gewoon direct op het gebied composteren als mulch en deze in het voorjaar voor de volgende aanplant onderdompelen.
Tip: Je kunt zelfs een kleine Milpa-cultuur starten in een grote emmer op het balkon of terras. Hiervoor kies je een kleine mais, zoals de soort ‘Supai Red’, waarvan vier tot vijf planten in het midden van de kuip worden geplant. Er zijn vier sperziebonen in een cirkel aan de buitenrand van de emmer. Een kleine pompoen wordt tussen de maïs en bonen geplaatst. Een voedselrijke grond, zoals de onze, moet als substraat worden gebruikt Plantura biologische compost, worden gebruikt. Het is volledig veenvrij en daardoor duurzamer dan veel gangbare potgronden.
Als je meer wilt weten over het kweken van verschillende planten in één bed, lees dan ons artikel over: Gemengde cultuur Lees verder. Daar ontdek je bijvoorbeeld waarom tomaten en basilicum niet alleen op het bord, maar ook in het bed goed samengaan.