Pastinaak: alles om in de tuin te groeien

De pastinaak was al lang vergeten. We willen de wortel weer populair maken en onthullen waar je op moet letten bij het kweken in de tuin.

Pastinaak (Pastinaca sativa) worden momenteel steeds populairder. Geen wonder, want ze bevatten waardevolle ingrediënten zoals vitamines en mineralen en kunnen op veel manieren in de keuken worden gebruikt. Dus waarom zou je de lang vergeten groenten niet zelf in de tuin kweken? We vertellen je alles wat je moet weten over de teelt van de aromatische wortel: Van de oorsprong en Verschillende variëteiten, teelt, verzorging en gebruik van pastinaak zijn hier te vinden Artikelen.

Allereerst willen we u informeren over de naam van de trendy groente: Betekent het "de pastinaak" of "de pastinaak"? Volgens Duden hebben beide gelijk. In beide gevallen is de meerderheid echter "pastinaak". Vroeger werd de wortel ook wel schapenwortel of moeraswortel genoemd. Dat vertelt ons wie als eerste van deze groenten genoot: namelijk wilde dieren en boerderijdieren. Naast de cultuurvorm van de pastinaak (

Pastinaca sativa subsp. sativa var. sativa) er is nog steeds de wilde vorm Pastinaca sativa subsp. sativa var. pratensis. Deze groeit op weilanden, op velden of op braakliggend land.

In tegenstelling tot de gekweekte pastinaak, die een dikke wortel vormt, is de wortel van zijn wilde voorganger veel dunner. Beide behoren echter tot het geslacht van pastinaken (Pastinaca) en aan de umbelliferae-familie (Apiaceae). Naaste verwanten van pastinaak zijn bijvoorbeeld wortel (Daucus carota subsp. sativus), dille (Anethum graveolens) of peterselie (Petroselinum crispum ssp. crispum). De witgele wortel van de pastinaak wordt daarom vaak verward met de peterseliewortel. Maar pastinaak is veel aromatischer, zoeter en pittiger dan peterseliewortels.

De pastinaak is een waardevol voedingsmiddel vanwege het hoge gehalte aan vitamines, mineralen en essentiële oliën. De gebruiksmogelijkheden in de keuken zijn bijna eindeloos: als puree, gestoomd, in de oven Gestoofd of gefrituurd tot frites - de wortel snijdt altijd een mooi figuur en smaakt uniek pittig. In de natuurgeneeskunde worden zowel de wortels en vruchten als de gedroogde bladeren gebruikt om te helpen bij bijvoorbeeld maagproblemen of koorts.

Oorsprong en kenmerken van pastinaak

De pastinaak komt oorspronkelijk uit Zuid- en Midden-Europa en werd al door de oude Romeinen gewaardeerd. Van daaruit kwam het al in de Romeinse tijd naar wat nu Duitsland en Oostenrijk is. Karel de Grote schreef de teelt van de voedzame wortel voor en het sap van de pastinaak werd gebruikt in tijden van pest zelfs gebruikt als een remedie voor de Zwarte Dood, waardoor het de bijnaam "Pestinake" kreeg. In de Middeleeuwen had de pastinaak een vergelijkbare status als de aardappel later in de moderne tijd: het was een hoofdvoedsel. Tot het midden van de 18e In de 20e eeuw werd de knolgewas zeer gewaardeerd in Duitsland, totdat het werd gebruikt door de aardappel (Solanum tuberosum) en de wortel is verplaatst.

In andere delen van Europa - zoals Groot-Brittannië, Scandinavië of Nederland - heeft pastinaak zijn populariteit nooit verloren. Wat de groenten terug naar Duitse borden bracht, was eigenlijk biologische landbouw: daar de pastinaak vond weer meer toepassing, zodat hij langzaam zijn weg terug vindt in onze keukens en tuinen gehouden. Pastinaak is inmiddels een echte trendgroente geworden en vind je zelfs terug in gastronomische keukens. In 2011/12 werd het verkozen tot "Groente van het Jaar".

Pastinaken zijn tweejarige planten die in de tuinbouw meestal alleen als eenjarige worden gekweekt. In het eerste jaar ontwikkelen ze een langwerpige raap met een verdikte top. Deze kan tot zes centimeter dik worden en heeft een geelwitte kleur. Hij kan ook tot 1,5 kilogram wegen en tot 40 centimeter lang zijn. Meestal vormt het pas in het tweede jaar bloemen. In zeldzame gevallen ontwikkelt de pastinaak in het eerste jaar bloemschermen op de stengels van de plant, die tot 120 centimeter hoog worden. Het blad verspreidt een aangename, aromatisch-zoete geur. De bladeren lijken op die van selderij, zijn één tot twee geveerd en hebben tot zeven paar veren.

Pastinaak soorten & variëteiten

Er zijn 14 bekende soorten pastinaak over de hele wereld die veel voorkomen in Europa en Azië. Alleen de enige soort pastinaak die inheems is in Centraal-Europa is interessant voor de teelt. Door de toegenomen teelt in de biologische landbouw worden nieuwe pastinaaksoorten gekweekt en verder ontwikkeld. We laten u kennismaken met een aantal geselecteerde, beproefde, oude en nieuwe, veelbelovende rassen.

Welke soorten pastinaken worden in het bijzonder aanbevolen?

• "Witte Koning": Dit oude ras wordt gekenmerkt door vrij korte wortels. Daarom is hij ook geschikt voor de teelt op zware gronden.
• "Half wit": Ook een beproefd ras dat, zoals de naam al doet vermoeden, middellange wortels ontwikkelt van 20-30 cm lang.
• "Aroma's": Dit nieuwe ras maakt vooral indruk met zijn bijzonder zoete en nootachtige smaak, maar heeft minder kracht.
• "Mitra": Ook deze soort is halflang en bovendien bijzonder onderhoudsvriendelijk.
• holle kroon: Een ras uit Engeland met wortels van ongeveer 30 cm lang.
• "Dikke Dern": De wortels van dit ras zijn meer dik dan lang. Daarom gaat het goed om met zwaardere gronden.
• Turgaˈ: Dit ras is extreem vorstbestendig en kan daardoor tot het voorjaar in de volle grond blijven staan.
• "Witte edelsteen": Dit ras ontwikkelt korte, witte wortels en is ook geschikt voor de teelt op zware gronden.

Pastinaken kopen: waar moet je op letten?

Bij het kopen van pastinaken moet u beslissen of u de groenten zelf wilt zaaien of kant-en-klare jonge planten wilt kopen. Het is niet zo eenvoudig om pastinaken op de juiste afstand te zaaien. Daarnaast moeten de planten later op de juiste afstand worden gescheiden. Het is daarom gemakkelijker om jonge planten te verwerven die al zijn opgekweekt. Houd er echter rekening mee dat planten duurder zijn dan zaden.

De keuze van het ras speelt een belangrijke rol bij de aankoop van zowel de zaden als de planten. Koop een variëteit die gemakkelijk op uw thuislocatie kan worden gekweekt. Let er bij het kopen van jonge planten ook op dat de planten een gezonde en vitale indruk maken. Het blad mag niet worden beschadigd. Ook mag u geen tekenen van ziekte of plagen op de plant zien. Ruik ook aan de kluit om te zien of deze vies ruikt. Jonge planten vind je in kwekerijen, op de weekmarkt of op internet

Waar moet u op letten bij het kopen van pastinaken?

• Beslissing tussen zaden en jonge planten
• Verscheidenheid keuze
• Gezonde, vitale jonge planten
• Vrij van plagen en ziekten
• Geen bedorven geur

Pastinaak kweken

Wanneer je niet meer zonder pastinaak op je bord wilt zitten, heb je een geschikte variëteit gekozen en Heb je al zaden of jonge plantjes gekocht, dan valt er niets meer te kweken in je eigen tuin manieren. We vertellen je waar de pastinaak het lekkerst aanvoelt en geven je instructies over hoe je de pittige wortel kunt kweken.

De perfecte locatie voor pastinaak

De pastinaak voelt zich bijzonder goed in uw tuin op een zonnige of halfschaduwrijke plaats. Let vooral op de bodem: bij het kweken van pastinaken kun je hier de mist in gaan. Ideaal is een goed doorlatende, losse grond, in het beste geval een leemachtige zandgrond. De pastinaak kan niet goed tegen verdichte, compacte grond, in het ergste geval vertakken de wortels zich. Zware gronden moeten daarom voor de teelt grondig worden losgemaakt en geschuurd.

Om de wortelgroenten hun pittige aroma te laten ontwikkelen, hebben ze een voldoende humusrijke grond nodig. Als dit bij u niet het geval is, moet u voor het planten veel compost in de grond verwerken. Het is ook belangrijk om wateroverlast te voorkomen, omdat anders de wortels gaan rotten. Daarnaast houden de pastinaken niet van te zuur - een pH-waarde tussen 5 en 7 is ideaal. Gronden die te zuur zijn, moeten daarom voor de teelt worden gekalkt.

Welke locatie- en bodemvereisten heeft de pastinaak?

• Zonnige tot gedeeltelijk beschaduwde standplaats
• Diepe, losse grond
• Leemachtige zandgronden zijn ideaal
• Hoog humusgehalte
• Uniform bodemvocht
• Geen wateroverlast of verdichting
• pH-waarde: 5,5 - 7

Pastinaak kweken: instructies

Pastinaken kunnen worden gekweekt voor de oogst tussen herfst en winter. Hiervoor kunnen de zaden op zijn vroegst vanaf half tot eind maart worden gezaaid. De uiterste zaaidatum is dan eind juni.

Tip: De ideale voorcultuur voor pastinaak is er één Groene mestdat maakt de grond diep los. Zijn geschikt, bijvoorbeeld Lupinen (Lupinus). Vermijd echter de teelt van pastinaak direct na andere schermbloemige planten zoals wortelen, peterselie, venkel (Foeniculum vulgare) of dille. Anders kan de besmetting met ziekten of plagen toenemen. Een wachttijd van vier jaar tussen de teelt van allerlei soorten schermbloemen is passend.

Bereid het bed voor het zaaien of planten goed voor door het grondig en voorzichtig los te maken. U dient stenen en onkruid uit het bed te verwijderen. Met één cadeau krijg je magere grond compost of met een meststof met organische langetermijneffecten - zoals de onze Plantura organische universele meststof - verrijken om de beste groeiomstandigheden voor de pastinaken te creëren. Als alternatief kunt u een hoogwaardige, voedselrijke groentegrond gebruiken, zoals de Plantura biologische tomaat & groenteaarde, gebruik maken van. Maak nu zaadgroeven met een diepte van twee centimeter op een afstand van ongeveer 35 centimeter.

De zaden worden vervolgens op een afstand van 10 tot 15 centimeter geplaatst en bedekt met aarde. Vervolgens wordt het zaad erop gegoten en gelijkmatig vochtig gehouden. Maar let op: de pastinaak kan niet tegen teveel vocht. Afhankelijk van het weer ontkiemen pastinaken na twee tot drie weken. Als de pastinaken te dicht zijn gezaaid, kunnen ze na vier tot vijf weken worden gescheiden tot een afstand van 10 tot 15 centimeter. Aangekochte jonge planten worden ook alleen zo diep geplant als ze in de pot stonden met een rijafstand van 35 centimeter en een plantafstand van 10 tot 15 centimeter.

Stapsgewijze handleiding voor het kweken van pastinaken:

• Maak het bed goed los
• Verrijk met compost of een meststof met biologische langetermijneffecten
• Creëer zaadgroeven
• Zaaddiepte: 2 cm
• Rijafstand: 35 cm
• Plantafstand: 10 - 15 cm
• Opgieten
• Niet te vochtig houden
• Kiemtijd: 2 - 3 weken
• Mogelijk. verstrooiing na 4 - 5 weken

Tip: Pastinaak kan heel goed op bed worden gekweekt met gesneden salades of radijs. Deze zijn rijp voordat de pastinaken echt groot worden. Uien zijn ook goede buren.

Zorg voor pastinaak: goed water geven en bemesten

Pastinaken hebben een relatief lange teeltduur van 160 tot 200 dagen. En met zo'n lange tijd op bed zijn er natuurlijk onderhoudswerkzaamheden. Allereerst moet u regelmatig het bed van onkruid wieden, zodat de pastinaak ongestoord en zonder concurrentie kan groeien.

Tip: Pastinaakbladeren zijn fytotoxisch. Dit betekent dat contact met de huid in verband met UV-straling brandwonden kan veroorzaken. Draag daarom handschoenen bij het verzorgen van uw pastinaak.

Geef uw pastinaken regelmatig water, zodat de grond gelijkmatig vochtig is, maar niet nat. Als de grond te droog is, kunnen de wortels barsten. Als het daarentegen blijvend te vochtig is, kunnen de wortels gaan schimmelen. Controleer dus het bodemvocht met je vinger voordat je water geeft.

Hoewel de pastinaak een van de sterke eters is, hoeft hij niet uitgebreid te worden bemest. Als er te veel kunstmest is, hebben de bladeren de neiging om tot ongewenste hoogten te groeien, terwijl de wortels klein blijven. Als u voor het planten de grond heeft verrijkt met compost of een meststof met een organische langetermijnwerking, is verdere bemesting vaak niet nodig. Een tweede dosis kan worden gegeven wanneer de planten ongeveer 10 tot 15 centimeter hoog zijn. Dan kunt u idealiter in kleine hoeveelheden opnieuw bemesten met een meststof met organische langetermijnwerking. Onze Plantura Organische universele meststof is hiervoor bij uitstek geschikt, omdat de voedingsstoffen langzaam en voorzichtig aan de plant worden afgegeven en het bodemleven ook wordt ondersteund door de meststof. Dit zorgt weer voor een goede bodemstructuur, wat vooral belangrijk is voor knolgewassen.

Hoe wordt de pastinaak goed verzorgd?

• Regelmatig onkruid wieden
• Houd de grond vochtig, maar niet nat
• Breng voor het planten kunstmest of compost aan
• Opnieuw bemesten als de planten 10-15 cm hoog zijn

Oogst en bewaar pastinaak

Vanaf oktober, na 180 tot 200 dagen op bed, kunnen de eerste pastinaken worden geoogst. De eenvoudigste manier om dit te doen is met een graafvork. Gebruik het om de aarde voorzichtig los te maken, dan kun je de pastinaken er voorzichtig uittrekken. Met 30 planten per vierkante meter ligt de oogstopbrengst rond de zes tot acht kilogram. Snijd het blad van de geoogste pastinaak tot ongeveer 2,5 cm.

Tip: Het groen van de pastinaak kan ook vers in de keuken gebruikt worden. Gooi het niet weg, maar probeer het als smaakmaker voor bijvoorbeeld soepen, sauzen of salades.

De geoogste wortels voelen het prettigst aan rond de 0°C, met een hoge luchtvochtigheid en licht bedekt met zand. Dit werkt bijvoorbeeld goed in een kelder met zand. Zo gaan de wortels lang mee tot in het volgende voorjaar. Omdat de wortels volledig winterhard zijn, kun je je pastinaken gewoon buiten in het bed laten en ze vers oogsten wanneer ze nodig zijn. Maar wie heeft er slechte ervaringen met? Voles of muizen gemaakt, is het beter om de pastinaken in de herfst uit de grond te halen. Ze zijn een echte traktatie voor de ongewenste knaagdieren in de winter.

tip: Hoe langer de pastinaken worden bewaard, hoe scherper de smaak. Als je dit wilt vermijden, kun je de wortels ook invriezen. Om dit te doen, worden ze in reepjes of blokjes gesneden, kort geblancheerd en vervolgens ingevroren, afhankelijk van uw smaak.

Hoe worden pastinaken geoogst en bewaard?

• De hele winter vanaf oktober
• Maak de aarde voorzichtig los met een graafvork
• Trek pastinaken eruit
• Gebladerte afsnijden
• Bewaren in de kelder bedekt met zand
• Zorg voor voldoende luchtvochtigheid
• Of blancheren en invriezen

Als je je eigen pastinaakzaadjes wilt halen, is dat kinderspel. Selecteer enkele krachtige planten voor zaadvermeerdering en laat ze op het bed voor de winter. Pastinaken die in het eerste jaar bloeien, zijn niet geschikt voor zaadproductie. De pastinaken die in het tweede jaar bloeien, dragen grote, kiembare zaden. De beste tijd om de zaden te oogsten is wanneer de bloemschermen geel tot lichtbruin worden. Droog de zaden vervolgens een paar dagen en bewaar ze tot het volgende jaar op een droge, koele en donkere plaats.

Ingrediënten, smaak en toepassingen van pastinaak

Geen wonder dat pastinaak steeds populairder wordt, want de ingrediënten zijn indrukwekkend: ze bevatten vier keer zoveel vezels, kalium, eiwitten en vitamine C als wortelen. Bovendien zitten er slechts 59 calorieën in 100 gram pastinaak.

100 gram pastinaken bevatten:

• 82 g water
• 523 mg kalium
• 47 mg calcium
• 82 mg fosfor
• 18mg vitamine C.

Andere ingrediënten van de grote wortel zijn ook bergapten, xanthotoxine en imperatorine. Ook hun lage nitraatgehalte is opmerkelijk. Qua smaak zit de wortel hoogstwaarschijnlijk tussen wortel en bleekselderij. Het smaakt mild, enigszins zoet, zeer pittig en soms ook bitter. De wortels zijn geweldig voor soepen en puree. Pastinaakpuree kan op dezelfde manier worden bereid als aardappelpuree.

De groenten zijn ook heerlijk gebakken in de oven met andere wortelgroenten en aardappelen en geserveerd met een kruidendip. Maar pastinaken smaken ook rauw heel goed en geven elke salade wat pit. Pastinaak wordt tegenwoordig steeds vaker gebruikt als alternatief voor chips: Gefrituurde pastinaakchips zijn een heerlijk tussendoortje. Bovendien kan van de pastinaakwortels een dikke siroop worden gekookt, die als alternatieve zoetstof kan worden gebruikt. En pastinaken worden ook gebruikt in de kruidengeneeskunde. Van de wortels wordt gezegd dat ze een diuretisch effect hebben en zo de eetlust opwekken.