Fenegriek: teelt, oogst en gebruik

De plant wordt in veel landen specifiek gekweekt en als geneesmiddel verkocht. We laten zien hoe je fenegriek in je eigen tuin kunt kweken.

De kracht van fenegriek (Trigonella foenum-graecum) al duizenden jaren niet meer kapot is gegaan. De geneeskrachtige plant werd al in de oudheid veel gebruikt en fenegriek is een integraal onderdeel van de Ayurvedische keuken. Het smakelijke kruid is ook erg populair onder de naam koehoornklaver en heeft door zijn karakteristieke geur de titel Grieks hooi gekregen. Fenegriek combineert ongelooflijk veel positieve eigenschappen: de nootachtige toon van de zaden maakt van veel bekende gerechten een nieuwe smaakbeleving. De smakelijke bladeren daarentegen zorgen voor fris groen en kunnen op veel manieren in de keuken worden gebruikt. En het kweken van deze gezondheidsbevorderende plant is allesbehalve moeilijk. Laat u verrassen door de krachten van de eeuwenoude geneeskrachtige plant.

Fenegriek: kenmerken en oorsprong

De verwantschap met andere soorten klaver is direct te zien in de fenegriek. En dus hoort deze plant ook bij de vlinders (Faboideae). In tegenstelling tot de andere soorten geeft fenegriek een intense cumarinegeur af, die sterk lijkt op die van gedroogd hooi. De plant is eenjarig en wordt via de sterke penwortel van water en voeding voorzien. Hij bereikt dus hoogtes tot 60 centimeter. Tussen april en juli verschijnen in de bladoksels de tere gele tot lichtblauwe vlinderbloemen, die tal van hommels en bijen aantrekken. Je herkent de plant ook aan zijn driehoekige bladvorm, waar de soort zijn wetenschappelijke naam aan ontleent Trigonella verschuldigd is.

De oorsprong van de plant ligt waarschijnlijk ergens in West-Azië en de Middellandse Zee, waar de wilde vorm vandaag de dag nog steeds voorkomt. Van daaruit verspreidde fenegriek zich, omdat het tot ver in de middeleeuwen een grote populariteit genoot. Tegenwoordig strekt het verspreidingsgebied zich daarom uit over het hele Amerikaanse continent tot aan China en van Noord-Afrika tot Frankrijk en Griekenland. De klaver zelf werd ooit op grote schaal gekweekt in Duitsland. Om deze reden kun je, als je beter kijkt, nog af en toe fenegriek vinden, vooral in het zuiden van Duitsland.

De beste fenegriekvariëteiten

Fenegriek kan worden onderverdeeld in twee ondersoorten. Aan de ene kant is er de wilde vorm gladiatoren. Het is vooral wijdverbreid in het Middellandse-Zeegebied en valt op door zijn dikke haar. De tweede ondersoort daarentegen is volledig glad en haarloos cultus. Het is waarschijnlijk een puur gecultiveerde vorm en komt waarschijnlijk van de harige wilde vorm.

Fenegriek kopen: waar moet je op letten?

Als je de zaden alleen als specerij wilt kopen, zorg er dan voor dat ze luchtdicht verpakt zijn. Dit is de enige manier om het aroma langer vast te houden. Om spruiten te produceren, moet u zaden van biologische kwaliteit kopen. Dit is de enige manier om te voorkomen dat de zaden worden behandeld met schadelijke pesticiden. Wil je de planten daarentegen in een later stadium oogsten, dan kun je desgewenst ook conventioneel geproduceerde zaden gebruiken.

Kweek fenegriek

Het kweken van fenegriek is vrij eenvoudig. Het feit dat de plant ook in Duitsland in het wild voorkomt, toont zijn aanpassing aan de lokale omstandigheden aan. Bemesten is meestal niet nodig en water geven is alleen nodig in zeer droge zomers. Omdat de plant echter maar eenjarig is, wordt deze jaarlijks gezaaid.

Wanneer fenegriek planten?

Omdat fenegriek eenjarig is, moet u het elk jaar opnieuw zaaien. Het zaaien moet ergens tussen april en begin juni zijn en direct in het veld plaatsvinden. Je hoeft de plantjes daarna niet meer uit te prikken.

De perfecte locatie voor fenegriek

Fenegriek komt uit een meer mediterraan klimaat en heeft dus veel zonlicht nodig. Het hoeft niet de brandende zon te zijn, maar de planten mogen ook niet te schaduwrijk geplant worden. De perfecte bodem is kleiachtig, maar nog steeds waterdoorlatend. Fenegriek verdraagt ​​droge standplaatsen en doet het zelfs goed op zoute gronden.

Hoe fenegriek te kweken?

Omdat het zaaien direct in het bed plaatsvindt, is de plantafstand al belangrijk. Omdat fenegriek vrij groot en kruidachtig wordt, is een afstand van ongeveer 20 centimeter tussen de planten aan te raden. Na ontkieming mogen de planten niet meer verplaatst worden. Fenegriek is een donkere kiem. Daarom moet je de zaden ongeveer 2,5 cm diep in de grond doen en ze dan weer met aarde bedekken. Omdat fenegriek de voorkeur geeft aan droogheid en vocht, moet je de zaden vochtig houden tot ze ontkiemen, maar nooit te nat.

Fenegriek onderhouden: goede bemesting en water geven

Als vertegenwoordiger van de vlinders (Faboideae) fenegriek leeft in symbiose met zogenaamde knobbelbacteriën (ook wel rhizobia genoemd). Deze bacteriën binden stikstof uit de lucht en stellen dit door omzetting ter beschikking aan de klaver. In ruil daarvoor voorziet dit de bacteriën van suiker, die het haalt uit fotosynthese. Om deze reden mag fenegriek niet met stikstof worden bemest. Wel is het belangrijk om voldoende ijzer, molybdeen en zwavel te hebben, aangezien deze nutriënten van groot belang zijn voor de samenwerking. Goede tuingrond bevat meestal voldoende van deze voedingsstoffen, dus bemesten is eigenlijk niet nodig. Zorg er ook voor dat u geen mest of mest toevoegt voordat u gaat zaaien compost in de aarde te brengen.

Tip: Ook ontdek je eenvoudig voor jezelf hoe planten en bacteriën samenwerken. Om dit te doen, graaf je een plant op en onderzoek je de wortels op kleine dikke knobbeltjes. Deze knobbeltjes huisvesten de bacteriën.

Als het gaat om water geven, is fenegriek ook niet erg veeleisend. Het is belangrijk dat het nooit in opstuwing staat. De omstandigheden moeten daarom vrij droog zijn, omdat fenegriek iets te veel droogte kan verdragen dan te veel water. Als de bladeren echter slap beginnen te worden, moet u dringend naar de gieter grijpen.

Oogst en bewaar fenegriek

In dit land is vooral het gebruik van de zaden bekend. Deze rijpen tussen juli en september. Wanneer de peulen zijn opgedroogd en open beginnen te pellen, is het tijd om de zaden te oogsten. Na het oogsten moet je de zaden uit voorzorg goed drogen voordat je ze luchtdicht verpakt. Op een koele en liefst donkere plaats krijgen de zaden ongeveer een jaar lang hun volle aroma. Het fenegriekkruid wordt vooraf geoogst. Het smaakt het lekkerst in het begin van het jaar als het kruid nog jong en vers is. Dan kun je hem ofwel direct in de keuken gebruiken, ofwel drogen en luchtdicht bewaren, evenals de zaden.

Fenegriek: effect en toepassing

Je hebt waarschijnlijk vaker van fenegriek genoten dan je dacht zonder het te merken. Want de zaden van de veelzijdige plant zijn een belangrijk onderdeel van currymixen. Ook in kaas wordt fenegriek steeds populairder. Geen wonder, want de lijst met gezondheidsbevorderende effecten van de plant is zo lang dat het bijna verwarrend lijkt. Daarom hebben we enkele toepassingen voor je op een rijtje gezet:

• In gerechten als kruiden of ingrediënt (verse of geroosterde zaden, maar ook bladgroenten): Fenegriek kan op veel manieren in de keuken worden gebruikt. Dit heeft veel positieve effecten op de gezondheid, zoals het verlagen van de bloedsuikerspiegel of het stimuleren van het spijsverteringskanaal. Last but not least is fenegriek ook erg interessant voor sporters, omdat het de testosteronbalans beïnvloedt en zo de spieropbouw bevordert. En van fenegriek wordt zelfs gezegd dat het de potentie verhoogt.
• als thee tegen chronische hoest en als versterking na ziektes en om de zenuwen te kalmeren: broeien Voeg een portie fenegriekzaden toe met heet water en geniet van maximaal drie kopjes Elke dag. Let op: Planten hebben ook krachtige effecten. Gebruik dit daarom niet langer dan zes weken in hogere doseringen, maar wissel af met andere planten of neem pauzes in de toepassing.
• gemalen zaden in kokosolie tegen haaruitval en voor een heldere huid: Ter voorkoming van haaruitval, haargroei Om een ​​schone teint te bevorderen of te behouden, kun je gemalen fenegriekzaden in kokosolie trekken vergunning. Daarna wordt de olie in de (hoofd)huid gemasseerd en daar een half uur gelaten. Elke twee tot drie dagen herhaald, na een paar weken komt er nieuwe haargroei en is de huid gereinigd. Fenegriekzaden werken ook als conditioner voor gezond haar en bestrijden gespleten haarpunten en roos. Giet hiervoor heet water over de zaden en laat het afkoelen voordat je het gebruikt.

De ontelbare effecten van fenegriek, waarvan de meeste nu zelfs wetenschappelijk zijn bewezen, zijn natuurlijk te danken aan de ingrediënten. De zaden van de medicinale plant bevatten ongeveer 30% slijm. Deze stoffen zitten bijvoorbeeld ook in lijnzaad en hebben een kalmerend effect op geïrriteerde slijmvliezen. Dit heeft een zeer positief effect op het spijsverteringsstelsel. Fenegriekzaden bevatten ook ongeveer 25% eiwit. Een actief ingrediënt in fenegriek genaamd foenugraecine is voornamelijk verantwoordelijk voor het effect op de hormonale balans van de mens. Dit is een uitgangsstof voor de vorming van steroïdhormonen zoals testosteron en oestrogeen. Daarnaast zijn de zaden rijk aan verschillende belangrijke sporenelementen zoals ijzer, calcium en magnesium. Vitamine A, dat goed is voor het gezichtsvermogen, komt ook voor in fenegriekzaden. De rijke overvloed aan gezondheidsbevorderende ingrediënten leidt daarom tot een breed scala aan effecten. Bijwerkingen zijn echter niet bekend. Alleen in een vergevorderde zwangerschap moet u te veel fenegriek vermijden, omdat het ook arbeid kan veroorzaken. Bovendien kunnen gastro-intestinale problemen optreden bij overmatige inname. Als fenegriek herhaaldelijk uitwendig wordt gebruikt, kan het roodheid en jeuk veroorzaken.

Fenegriek kan op veel manieren in de keuken worden gebruikt. De zaden zijn bijvoorbeeld vers geschikt als smaakmaker voor brood of kaas. Als de smaak van de verse zaden te intens voor je is, kun je ze zachter maken door ze te roosteren. De plant wordt ook veel gebruikt in de Indiase keuken, bijvoorbeeld in chapati of naanbrood. De verse kool wordt ook gebruikt om hartige pannenkoeken te verfijnen. De verse spruiten zijn ook geschikt als zomergroente. Hier is een handleiding over hoe u dit gemakkelijk kunt doen Zelf spruiten kweken kan.