Mispel: planten, verzorgen & vermeerderen

De mispel wordt tegenwoordig nog maar zelden in onze tuinen aangetroffen. We laten je kennismaken met de beste mispelsoorten en geven tips en trucs voor het planten en verzorgen van mispel.

de mispel (Mespilus germanica), ook wel echte of gewone mispel of steenappel genoemd, was in de middeleeuwen wijdverbreid in Europa. In de afgelopen eeuwen is het echter steeds meer vergeten en wordt het slechts zelden in onze tuinen aangetroffen. Wild fruit komt nog vaker voor in boomgaarden of aan de randen van velden en wegen.

Mispel: bloem, herkomst en kenmerken

De mispel behoort tot de familie van de pitvruchten (Pyrinae) in de rozenfamilie (Rozenfamilie). In tegenstelling tot wat de Latijnse naam doet vermoeden, komt het oorspronkelijk niet uit Europa, maar uit West-Azië en de Kaukasus. Van daaruit bereikte het via de Romeinen Midden- en Zuid-Europa. Hoewel het winterharde fruithout in de middeleeuwen zeer wijdverbreid en populair was, is het tegenwoordig bijna niemand meer bekend. De mispel heeft een hoge sierwaarde en vormt zeer aromatische, appelachtige vruchten die verwerkt kunnen worden tot smakelijke producten zoals jam, gelei of chutney.

De gewone loquat is niet te verwarren met de Japanse loquat, een groenblijvende, niet winterharde boom met gele, zuur smakende vruchten, of met de Maretak, een boomparasiet waarvan de takken worden gebruikt als kerstversiering.
Ook de katoen (Cotoneaster) is niet met Mespilus germanica verward zijn. Hoewel het ook tot de pitvruchtenfamilie behoort, lijkt het weinig op de mispel en is het ook giftig.

De mispel is een robuuste en onderhoudsvriendelijke fruitboom en groeit als grote struik of kleine boom. Hij bereikt hoogtes tussen 3 en 6 meter. De lichtgrijze stam groeit licht gedraaid en is onregelmatig gevormd. De jonge twijgen zijn grijs en behaard met wol. De talrijke scheuten vormen in de loop der jaren een spreidende, sterk vertakte, bijna ronde kroon. Hierdoor lijkt de mispel meestal breder dan hoog. Hun wortels zijn ook zwaar vertakt en ondiep. De elliptische, licht spitse bladeren zijn fijn getand en tomentose. Hun bovenzijde is donkergroen, van onderen zijn ze iets lichter.

Nadat de bladeren in het voorjaar tussen mei en juni uitlopen, bloeien er witte tot roze bloemen aan de uiteinden van de korte scheuten, die erg lijken op appelbloesems. Met een diameter van 3 tot 5 centimeter zijn ze echter veel groter. De mispel is zelfbevruchtend. In de zomer vormen zich uit de bloemen ronde, harde vruchten met een diameter van zo'n 4 centimeter. De gedroogde kelkblaadjes staan ​​als een kroon bij elkaar aan het uiteinde van de vrucht. De schil van de vrucht is ruw en goudbruin gekleurd. In lijn hiermee verkleuren de decoratieve bladeren in de herfst goudgeel tot oranje. In de vrucht zitten vijf pitten en het lichtgekleurde vruchtvlees, dat pas na blootstelling aan vorst donkerder, kruimelig en zoeter wordt. In deze overrijpe staat zijn de vruchten klaar voor de oogst.
De vraag blijft nog steeds: zijn mispels giftig? De vruchten van Mespilus germanica zijn eetbaar en niet giftig. In de onrijpe staat zijn de vruchten echter hard en bitter van smaak. Eet ze daarom pas als ze overrijp zijn. De pitten van de loquat bevatten, net als de pitten van sommige andere rozenplanten, blauwzuur en mogen niet in grote hoeveelheden worden geconsumeerd.

De meest populaire mispelsoorten

Naast de wilde vorm van Mespilus germanica er zijn een aantal cultivars die verschillen in groeikracht en grootte van de vruchten.

• De ’Hollandse grootfruitig’ is een van de meest populaire mispelsoorten. Het is een zeer oude, hoogproductieve en grootbloemige variëteit met bijzonder grote en zware topvormige vruchten. Hij is zeer krachtig en is te herkennen aan zijn karakteristieke laurierachtige bladeren.
• Ook de variëteit ’Macrocarpa’ is bijzonder groot. Hij bereikt een hoogte van 1,5 tot 4 meter. De hoogproductieve variëteit 'Krim', die in 1870 voor het eerst op de Krim werd geteeld, heeft ook zeer grote vruchten met een zoetzure smaak. Deze rijpen eind september.
• Het ras ’Royal’ geeft iets kleinere vruchten. De vruchten zijn langwerpig en rond en hebben een goede smaak. De groei van de plant is vrij middelsterk en struikachtig.
• De nieuwere variëteit 'Kurpfalzmispel' is een toevallige zaailing uit Heidelberg, die in de jaren zestig werd ontdekt en bijzonder zoete vruchten voortbrengt. Ze bevatten minder tannines en zijn daarom "vers", wat betekent dat ze kunnen worden genoten voor de eerste nachtvorst.

Mispel planten

De mispel staat het liefst op een beschutte, zonnige standplaats. Maar ook in de halfschaduw voelt ze zich goed. De grond moet doorlatend en licht zuur zijn, het kalkgehalte moet vrij laag zijn. Bomen met blote wortel moeten in de late herfst of winter worden geplant, zodat ze volgend voorjaar veel sterke wortels kunnen vormen en goed kunnen groeien. Daarentegen kunt u mispels op een ander tijdstip in de bak planten, bijvoorbeeld in het voorjaar of de zomer. Als u meerdere mispels wilt planten om een ​​haag te creëren, dient u een plantafstand van 1 m aan te houden. Het voordeel van een haag is dat de planten elkaar steun geven en daardoor minder windgevoelig zijn. U kunt een enkele jonge loquatboom ondersteunen door deze te bevestigen aan een houten paal die in de grond wordt gedreven. De mispel is slechts gedeeltelijk geschikt als kuipplant. Opdat de wortels zich goed kunnen ontwikkelen, heeft de plant veel ruimte nodig en mag alleen in een overeenkomstig grote pot geplant worden. In dit geval is een veenvrije, voedselrijke potgrond, zoals de onze, geschikt als substraat Plantura biologische universele aarde.

Loquat verzorging: waar moet je op letten?

De mispel is een uiterst robuust en onderhoudsvriendelijk fruit- en sierhout. Als het zich comfortabel voelt op zijn locatie, zal het heel goed gedijen en vele decennia leven.

Mispel bemesten en water geven

Na het planten moet de mispel regelmatig worden bewaterd. Bij nieuw aangeplante bomen of struiken mag de grond nooit volledig uitdrogen. Om de jonge planten gezond en krachtig te laten groeien, dient ongeveer 2 tot 3 maanden na het planten een kleine hoeveelheid mest te worden gegeven. Onze voornamelijk biologische is hier bijvoorbeeld geschikt voor Plantura organische universele meststof met langdurig effect. Als alternatief kunnen ook hoornkrullen of dergelijke worden gebruikt. Oudere bomen die zich op hun locatie hebben gevestigd, hebben een lage voedingsbehoefte en hebben meestal geen kunstmest nodig. Ze hoeven ook niet meer regelmatig water te krijgen. Bij langere periodes van droogte moet de mispel echter af en toe een beetje water krijgen.

Gesneden mispel

Na de opvoeding om een ​​mooie groeiwijze te creëren met een stam en een gelijkmatige kroon hoeft de mispelboom niet regelmatig gesnoeid te worden. Alleen sterk hangende en uitstekende takken mogen in de wintermaanden iets worden ingekort. De mispels die in de winkels worden verkocht, staan ​​meestal op een stevige ondergrond (bijvoorbeeld kweepeer of meidoorn) verfijnd. Soms komt het voor dat het substraat ontkiemt. In dit geval moeten de scheuten worden verwijderd.

Jonge loquatbomen geven ook heel snel veel fruit. Om ervoor te zorgen dat de energie-intensieve vruchtvorming niet ten koste gaat van de ontwikkeling van de jonge plant, dient u in de eerste jaren van staan ​​de kleine vruchten in de zomer af te snijden.

Is de mispel winterhard?

De mispel gedijt zeer goed in de in Midden-Europa heersende temperatuuromstandigheden. Het is winterhard en vorstbestendig. Jonge mispels zijn echter nog gevoelig en dienen de eerste jaren aan het begin van de winter met een speciale witte kalkverf te worden geverfd. Het wit reflecteert de zonnestralen en voorkomt scheuren in de boomschors. Want zonder schilderen zorgt de ochtendzon na nachtvorst er meestal voor dat de bast aan de zonzijde te snel opwarmt, terwijl de van de zon afgekeerde zijde nog bevroren is. Dit leidt vaak tot rompblessures.

Vermeerderen mispel

De mispel kan op verschillende manieren worden vermeerderd. Ten eerste kunnen hun zaden worden gezaaid. Nadat je de pitten uit het fruit hebt gehaald en ze van het vruchtvlees hebt bevrijd, kun je ze gebruiken ofwel direct buiten zaaien of binnen in kweekbakken bij temperaturen tussen 15 en 20 ° C de voorkeur geven aan. Als de mispel Koude kiem de zaden hebben een koude prikkel nodig om te worden gestimuleerd om te ontkiemen (stratificatie). Om dit te doen, kunnen de zaden een paar dagen in de koelkast worden bewaard bij ongeveer 5 ° C om ze te stratificeren. Vul vervolgens de vaten met substraat en plaats de zaden ongeveer 2 cm diep. Onze turfvrij is bijvoorbeeld geschikt als substraat Plantura biologische kruiden- en zaadcompost heel goed. Houd de grond altijd vochtig.

Het proces tot aan de ontwikkeling van de eerste vruchten is zeer langdurig. Vegetatieve vermeerdering met stekken is sneller en veiliger dan generatieve vermeerdering. Om dit te doen, snijdt u ongeveer 10-15 cm lange, eenjarige en nog licht houtachtige scheuten van de mispel en verwijdert u de bladeren in het onderste gedeelte, behalve het bovenste paar bladeren. De stekken worden schuin afgesneden zodat het gebied waarop nieuwe wortels moeten worden gevormd zo groot mogelijk is, en ze worden in containers met zaadcompost geprikt. Houd de grond vochtig en zet de vaten op een lichte plaats, maar beschermd tegen direct zonlicht. Als de stekken opnieuw zijn doorgeworteld, kunt u ze in het voorjaar in grotere potten of buiten planten. Omdat de in de handel aangeboden cultuurvormen meestal worden geraffineerd op krachtige substraten, is het mogelijk dat de planten die worden vermeerderd door zaden of stekken kleinere vruchten ontwikkelen.

tip: De vegetatieve vermeerdering van mispel met stekken is betrouwbaarder en sneller dan vermeerdering met zaden.

Mispel: oogsten en gebruiken

De vruchten van de mispelboom bevatten naast vitamine C en andere ingrediënten veel tannines, die verantwoordelijk zijn voor de bittere smaak van de onrijpe mispel. De eerste nachtvorst in de late herfst maakt mispels zacht en zoet, vergelijkbaar met sleepruimen. Nu kunnen ze geoogst worden. Als alternatief kunt u de vruchten ook onrijp oogsten en een dag in de vriezer leggen. Dit activeert ook het rijpingsproces.

De overrijpe, kruimelige mispel kan worden verwerkt tot heerlijke gelei, jam en sappen. Van de mispel kan ook een aromatisch fruitleer worden gemaakt. Bovendien kunnen cakes, dumplings en andere desserts worden verfijnd met mispelcompote. Als vogels echter belangrijk voor je zijn, moet je er bij het oogsten van de mispel altijd aan denken om wat fruit achter te laten voor je gevederde tuinbewoners. Maar de mispel is niet alleen een voedselbron voor vogels. Hun bloemen zijn een waardevolle voedselbron voor bijen en andere insecten.

Tip: Als de mispels klaar zijn om te eten, dan is het tijd om te beginnen Oogstsleedoorns en trouwens ook oogsten rozenbottels. Al deze vruchten hebben gemeen dat ze direct na de inwerking van vorst rijpen door de vernietiging van de celwanden gaan over in een fermentatie - dit verhoogt hun zoetheid enorm, maar het maakt de vrucht ook erg vatbaar voor bederf.

Als je wilt weten welke planten je nog meer in je tuin kunt planten, over vogels? Om geschikte voedselbronnen aan te bieden, raden we ons speciale artikel aan over vogelvriendelijkere bronnen Tuin: De 10 beste planten voor zangvogels.