Echte meeldauw & valse meeldauw: voorkomen & bestrijden

Echte meeldauw elimineren: hoe herken, voorkom en bestrijding van de niet-giftige schimmel. Informatie over huismiddeltjes (bakpoeder, melk) en pesticiden.

Echte meeldauw is een van de meest voorkomende ziekten in de tuinbouw. Ook in je eigen tuin kan deze schurk grote schade aanrichten. Niet alle echte meeldauw is gelijk gemaakt. Hier leest u wat de verschillen zijn tussen echte meeldauw en valse meeldauw en hoe u de ziekten kunt voorkomen en bestrijden.

Symptomen: Hoe herken je echte meeldauw op rozen, wijnstokken en andere planten?

De eerste symptomen van zowel valse meeldauw als echte meeldauw kunnen al in het voorjaar verschijnen. Echte meeldauw vormt een melige laag op de bladeren van de waardplant. De coating komt in de regel voor aan de bovenzijde van het blad, maar ook de onderzijde van het blad kan worden aangetast. Naast de bladeren kunnen ook vruchten, scheuten en bloemen dezelfde symptomen vertonen. Helaas kan bijna elk gewas ziek worden van echte meeldauw, de besmetting in wijnstokken en komkommergewassen is bijzonder ernstig en ook laurierkers kan worden aangetast.

In tegenstelling tot echte meeldauw zijn de symptomen van valse meeldauw meer gevarieerd. Aan het begin van de besmetting vormen zich meestal olievlekken op de bovenzijde van het blad. Aan de onderkant van het blad groeit dan een schimmelgazon. En dit is precies waar de twee schimmels duidelijk te onderscheiden zijn: Bij valse meeldauw komt het schimmelgazon uitsluitend voor aan de onderkant van het blad. Bloeiwijzen kunnen echter ook worden aangetast, wat blijkt uit een gelig en onvolgroeid uiterlijk in bijvoorbeeld wijnstokken. Net als echte meeldauw heeft ook valse meeldauw een groot aantal ziekteverwekkers die helaas veel van onze geliefde gewassen aantasten.

Echte meeldauw: zijn aangetaste vruchten giftig of nog eetbaar?

Echte meeldauw (Erysiphaceae) behoort tot de buisvormige paddenstoelen en omvat een groot aantal soorten. Elke soort is specifiek en kan slechts één soort waardplant aanvallen. Dit betekent dat echte meeldauw die een tomaat aanvalt, geen komkommer of andere plantensoorten kan besmetten. Overigens geldt in bijna alle gevallen hetzelfde voor valse meeldauw (Peronosporaceae), wat eigenlijk helemaal geen echte paddenstoel is. Het behoort tot de dummy paddenstoelen en is eigenlijk veel nauwer verwant aan bruine algen en diatomeeën.

Terwijl echte meeldauw kan groeien bij droog weer, heeft valse meeldauw een hoge luchtvochtigheid en natte bladeren nodig om zich te verspreiden. Overigens geldt voor beide schimmelziekten het volgende: Aangetaste bladeren en vruchten zijn door de echte meeldauwschimmels niet echt giftig. Consumptie wordt nog steeds niet aanbevolen, omdat de paddenstoelen soms ernstige allergieën kunnen veroorzaken.

Voorkom echte meeldauw

Hoewel echte meeldauw en valse meeldauw onder verschillende weersomstandigheden groeien, zijn er enkele overeenkomsten op het gebied van preventie. Enerzijds moet de vegetatie niet te dicht worden geplant, zodat de bladeren snel kunnen drogen. Echte meeldauw heeft geen natte bladeren nodig om de plant aan te vallen, maar de vorming van dauw kan het uitbreken van de ziekte bevorderen. Een andere beïnvloedende factor is zonlicht. Het versterkt enerzijds de vitaliteit van de plant en heeft tegelijkertijd een groeiremmend effect op echte meeldauw. Een zonnige standplaats heeft daarom altijd de voorkeur. Uiteraard moet er altijd rekening gehouden worden met de lichtbehoefte van uw planten.

Bijzonder toegewijde hobbytuinders kunnen ook regelmatig preventief bedreigde planten besproeien met een paardenstaartbouillon. Dit huismiddeltje versterkt de celwanden van de planten, maar alleen bij regelmatig gebruik.

Zodat er in de eerste plaats geen echte meeldauw uitbreekt, is een evenwichtige bemesting erg belangrijk. Vooral bij glastuinbouw moet tocht en dauwvorming zoveel mogelijk worden voorkomen. Bij sommige planten, zoals appelbloesem, heidedroom en wilde rozensoorten, is er resistentie tegen de ziekteverwekker. Ook met wijnstokken zijn er verschillen. Europese wijnstokken zijn over het algemeen erg vatbaar voor echte meeldauw, terwijl veel Amerikaanse wilde soorten resistentie vertonen.

Meeldauw chemisch bestrijden? Je kunt melk en bakpoeder ook biologisch gebruiken

Als een besmetting door valse meeldauw of echte meeldauw wordt vastgesteld, moet snel actie worden ondernomen. Vooral valse meeldauw kan veel nieuwe sporen vormen op de geïnfecteerde bladeren, die andere delen van de plant besmetten. Gelukkig zijn beide ziekten ook na de uitbraak biologisch te behandelen.

Over een behandeling met melk zijn de meningen verdeeld. Sommige hobbytuinders zweren bij spraybehandeling met melk (1 deel melk: 9 delen water), andere tuiniers hebben er helaas geen succes mee. De procedure is in ieder geval niet schadelijk voor uw planten en daarom kan een poging in ieder geval geen kwaad. Een huismiddeltje dat bij correct gebruik gegarandeerd werkt, is zuiveringszout. Om precies te zijn, het is de component kaliumwaterstofcarbonaat (synoniem: kaliumbicarbonaat). Maak hiervoor een spuitmengsel van een deel bakpoeder en voeg 99 delen water toe (komt overeen met 1% bakpoeder in het water). De aangetaste delen van de plant worden dan goed besproeid. Betere resultaten kunnen worden bereikt met puur kaliumwaterstofcarbonaat, omdat bakpoeder vaak andere stoffen bevat. Overigens is kaliumwaterstofcarbonaat een volkomen ongevaarlijke stof.

Heeft u last van echte meeldauw op uw rozen? Als Voorkom en controleer echte meeldauw op rozen, wordt in dit artikel in meer detail besproken.