Boer regels in mei: koud Sophie, Eisheilige & Co

Boerenregels in mei worden door veel hobbytuinders gebruikt als oriëntatie voor de tuin. Want de weerregels zijn gebaseerd op eeuwenlange ervaring. In mei markeren ze de overgang tussen lente en zomer.

Boer regels

Boerenregels zijn vele eeuwen oud. Ze zijn gebaseerd op het observeren van het weer. Ze hebben een bepaalde algemeenheid. Omdat ze regionaal zijn ontstaan, hebben ze echter vaak betrekking op een specifieke plaats en de heersende klimatologische omstandigheden daar. Dit betekent dat er ook tegenstrijdige weerregels zijn. Of de regels vandaag nog steeds gelden, is een kwestie van geschil. Toch oriënteren veel hobbytuinders zich erop. Want in de vrolijke maand gaat het ook om het beschermen van planten die gevoelig zijn voor kou.

Boeren- en weersregels

De bekendste weerregel is die van de ijsheiligen. Maar ze is lang niet de enige. Want in de vrolijke maand is er voor bijna elke dag een boerenregel. Daarnaast zijn er verloren dagen en weerregels die de hele maand gelden. Inhoudelijk zijn er de regels

• “Tips” bij het planten
  
• "Voorspellingen" voor de komende zomer, het weer en de oogst en

beschrijf de overgang naar de zomer. Ze waarschuwen ook voor koude snaps.

Boerenregels voor mei

Regen en koud weer

Achter deze boerenregels in mei zit

• de hoop op regen en
  
• een "koel" weer.

Want in de vrolijke maand is dit nodig zodat de oogst in de zomer rijkelijk is. "Regen" betekent niet korte buien, maar eerder een typische landregen die enkele uren aanhoudt. Dagenlang moet het keer op keer regenen zodat de planten zich goed kunnen ontwikkelen. De term “koel” wordt gebruikt tegen (grote) hitte die zaden en planten beschadigt. Daarom kan "koel" worden vertaald als mild weer.

Voorbeelden zijn:

• "Als May koel en nat is, vult het de schuur en het vat van de boer."
• "Moge het regenen op de zaden, dan regent het dukaten."
• "Een koele mei wordt zeer gerespecteerd', heeft altijd een goed jaar gebracht."
• "Natte mei brengt een vruchtbaar jaar, droger maakt het inderdaad dor."
• "Als mei echt warm en droog is, krijgt de boer kleine brokken, maar als het vochtig en koel is, is er veel fruit en voer."
• "Mairegen brengt het hele jaar brood en hooi mee."
• "Meimaand droog en warm, maakt de boeren arm."
• "Moge regen, mild en warm, doet de vruchten geen kwaad."

noordenwinden

• "Noordenwind in mei brengt droogte met zich mee."

Deze weerregel is van toepassing op de luchtstroom. Als het uit het noorden komt, brengt het meestal droge luchtmassa's. Omdat de eerste hogedrukgebieden tijdens de zalige maand meerdere dagen kunnen duren, bepalen ze ook de windrichting. Overdag loopt de thermometer op tot 15 tot 20 graden Celsius. 's Nachts zakt het naar 0 tot 5 graden Celsius, waardoor het vaak gemakkelijk vriest.

onweersbui

Hoe onweer de oogst beïnvloedt, wordt anders beschreven in de landbouwregels. Hier zijn zowel positieve als negatieve uitspraken over:

• "Donder en vorst in de vrolijke maan, ontberingen en werk zijn niet de moeite waard."
• "Het jaar is vruchtbaar als er in mei veel onweer is."
• "Veel onweer in mei, zingt de boer Juchei."
• "Onweersbuien in de maand mei brengen fruit."

Boerenregels voor de ijsheiligen

De zogenaamde ijsheiligen verwijzen naar herdenkingsdagen voor verschillende heiligen. De legendes van de heiligen hebben niets te maken met "ijs", dat wil zeggen koude en vorst. De naam is afgeleid van het weer. Want tussen de 12e en 15.05. de laatste nachtvorst komt vaak voor, wat aanzienlijke schade aan planten kan veroorzaken. De kans op grondvorst aan het begin van de maand is 30 procent en na de ijsheiligen slechts vijf procent.

Opmerking: Aangezien het typische weer tijdens de ijsheiligen vorst omvat, koel en inconsistent, maar vorstvrij weer is strikt genomen niet de ijsheiligen.

Hoeveel ijsheiligen er zijn, verschilt van regio tot regio. In Noord-Duitsland zijn er vijf (beginnend met Mamertus), in het zuiden zijn er vier (beginnend met Pankratius):

• Mamertus (11 mei)
• Pancratius (12 mei)
• Servatius (13 mei)
• Bonifatius (14 mei)
• Sophie / Sophia (15 mei)

De feestdagen van deze heiligen vallen vandaag in het midden van de maand. Oorspronkelijk waren ze echter later in de kalender terug te vinden. Strikt genomen gelden deze boerenregels dus pas tien dagen na de herdenkingsdag van de betreffende ijsheilige. Bekende weerregels zijn:

• 'Geen zomer voor Bonifaz, geen vorst na Sophie.'
• 'Je bent pas veilig voor nachtvorst als Sophie voorbij is.'
• "Koude Sophie wordt haar genoemd omdat ze vaak koud komt aanlopen."
• "Sophie bracht vaak vorst en doodde sommige planten."
• "Als de ijsheiligen voorbijgaan zonder vorst, roepen de boeren en wijnmakers juchei."

Opmerking: Er zijn ook specifieke boerenregels voor de andere ijsheiligen, die, net als die voor Sophie, waarschuwen voor kou en vorst.

Of de ijsheiligen komen of niet, hangt af van het weer. "Ingrediënten" zijn:

• droge polaire lucht
• een heldere hemel 's nachts
• een zwakke wind

Als deze criteria samengaan, is het in de vroege ochtend nog erg koud en bevriest de grond. Het is daarom raadzaam om planten gevoelig voor vorst pas uitplanten na de ijsheiligen. Bakplanten dienen buiten op een beschutte plaats te staan ​​of 's nachts binnen te halen.

Boerenregels voor enkele dagen

Walburga (1 mei)

1 mei is een van die dagen waarop de hoop verdeeld is. In Walburga wordt gehoopt op regen of zonneschijn. Boer regels voor regen zijn:

• "Op 1 Mag Rijp of nat, de boeren hebben altijd lol."
• "Het regent op de eerste dag van mei, dan mag je veel fruit verwachten."

Een pionregel die hoopt op zon is bijvoorbeeld:

• "Als de zon goed is op de 1e Mei, er is veel graan en goed hooi."

Florian (4 mei) en Gordian (10 mei)

De weerregels voor Florian en Gordian waarschuwen voor schade voor de ijsheiligen:

• "Florian, Florian kan nog steeds een sneeuwhoed dragen."
• 'De Gordiaan, de Gordiaan, hij richt vaak schade aan.'

St. Stedelijk (25 mei)

Voor 25 mei zijn twee pionregels.

• "NS. Urban geeft de kou de rust als Servatius (Eisheiliger) iets achterlaat."

Deze boerenregel zegt tot wanneer nachtvorst te verwachten is. Omdat op ongunstige locaties tot het einde van de maand koude lucht kan binnendringen.

• 'Hoe is het weer op St. Urban Day, als het in de herfst is.'

In deze weerregel is de 25.05. als peildatum voor een vooruitblik op het herfstweer. Er is geen direct verband tussen het weer in mei en het weer in de herfst, maar er is wel Weerstatistieken tonen een grote kans op een zonnige herfst wanneer de zon frequent is in de zalige maand is verschenen. Zo is de herfst in drie van de vijf jaar bovengemiddeld zonnig als er op St. Urban veel zonuren zijn. Als dit niet het geval is, zal het aantal uren zonneschijn in de herfst in drie van de vier jaar onder het gemiddelde liggen.

Veel Gestelde Vragen