Anijs: tips voor planten in de tuin

De meeste kennen de anijssterren alleen als specerij in de keuken. We laten je kennismaken met de eigenlijke anijsplant en laten zien hoe je anijs in de tuin kunt planten.

De pittige, kerstachtige steranijs uit de tropen (Illicium verum) heeft een naamgenoot die weinig met hem te maken heeft. Anijs (Pimpinella anisum) is een specerij die al millennia wordt gebruikt en een geneeskrachtige plant die hier ook gedijt. In dit plantenportret kom je alles te weten over anijs, de geschiedenis, de teelt en het gebruik ervan.

Anijs: oorsprong en kenmerken van de anijsplant

Anijs behoort tot de umbelliferae-familie (Apiaceae) en is daarom nauw verwant aan venkel (Foeniculum vulgare

), koriander (Koriandrum sativum) en Karwijzaad (Carum carvi) verwant. Al in 1500 voor Christus Chr. Anijs werd aanbevolen als remedie in een receptenverzameling uit het oude Egypte. De plant komt oorspronkelijk uit de oostelijke mediterrane landen en bereikte Duitsland in de bagage van benedictijnse monniken in de tijd van Karel de Grote. Af en toe is anijs in het wild te vinden in weilanden en aan de randen van bossen. Tegenwoordig wordt anijs geteeld in Noord-Afrika, Midden- en Zuid-Amerika, maar ook in India en in Midden- tot Zuid-Europa, met het grootste teeltgebied van Europa in Spanje.

De eenjarige anijsplant heeft drielaagse, donkergroene bladeren die op sterk vertakte, harige stengels zitten. Het bereikt een hoogte van ongeveer 60 centimeter. Het onderste blad is hartvormig en langgesteeld, het middelste drielobbig en het bovenste diep ingesneden en sterk gekarteld aan de rand. De schermbloemige bloemen van de anijs lijken wit tot geelachtig en produceren ronde ovale spleetvruchten. Als ze rijp zijn, zijn anijsvruchten grijsgroen-bruin van kleur en ongeveer 5 millimeter lang. De essentiële oliën in de vrucht zijn verantwoordelijk voor de typische smaak, daarom worden alleen de zaden van de anijs geoogst.

Anijs planten: tips voor het kweken

Anijs kan ook in onze moestuinen worden gekweekt als een onderhoudsvriendelijke kruidenplant. Hieronder leest u welke standplaats Anijs het liefste heeft en hoe de plant wordt opgekweekt.

De juiste locatie voor anijs

Anijs is een eenjarige, niet winterharde plant, die de voorkeur geeft aan leemachtige en zanderige, tegelijkertijd voedselrijke en kalkrijke bodems. De grond moet goed gedraineerd zijn, water opslaan, maar nooit wateroverlast vormen. De locatie in het bed is ideaal belicht, zonnig en warm.

Zo zaai je anijszaadjes

Anijs wordt vanaf half april gezaaid met een rijafstand van ongeveer 30 cm direct in het bed op een diepte van ongeveer 2 cm. Er zijn hier overigens geen rassen, er wordt alleen onderscheid gemaakt naar herkomst van populaties. De grond moet nu altijd vochtig worden gehouden. De anijszaden ontkiemen pas twee tot drie weken na het zaaien en zijn nauwelijks concurrerend als zaailingen. Onkruid in het bed moet consequent worden verwijderd, zodat de anijsplanten zich goed ontwikkelen. Konijnen en andere wilde dieren eten graag anijs, dus het is de moeite waard om de rijen planten in open tuinen bij het bos af te schermen.

Anijsplant onderhouden

Anijs is zeer gemakkelijk te verzorgen en vraagt ​​niet veel aandacht. Aan het begin van de plantontwikkeling helpt bemesting met een overwegend organische langetermijnmeststof zoals de onze Plantura biologische tomatenmest, de groei van anijs. Het plantaardige granulaat wordt tussen de rijen in het oppervlak verwerkt. Bodemorganismen knabbelen eraan en geven na verloop van tijd de voedingsstoffen vrij die het bevat voor de plantenwortels. Geef in hete zomers af en toe water, onkruid moet nog voorzichtig worden verwijderd.

Oogst anijs uit de tuin

Vanaf eind mei bloeit de anijs in een delicaat wit en zal, dankzij gretige bestuivers, snel zaden gaan zetten. Deze rijpen tussen juli en september op de bloemschermen. Afhankelijk van het weer en de locatie kan de oogsttijd worden uitgesteld. Een duidelijk teken van volwassenheid is dat de bloemschermen en zaden bruin worden. Nu wordt het hele scherm 's morgens als het dauw is afgesneden en daarna in huis gedroogd. In de ochtenduren blijven de zaden aan de bloeiwijze plakken en vallen ze niet uit. Goed gedroogd en op een koele plaats bewaard, zijn anijszaden ongeveer twee jaar houdbaar met een goede kiemkracht, na drie tot vier jaar ontkiemt slechts ongeveer de helft ervan. Zo is het ook met de aromatische etherische olie, die met de jaren steeds minder wordt. Anijszaden moeten daarom zo vers mogelijk worden gemalen en altijd als hele zaden worden bewaard.

Ingrediënten en toepassingen van anijsvruchten

Anijszaden bevatten oliën met gezondheidsbevorderende ingrediënten zoals anethol en estragol. Suiker zit ook in grotere hoeveelheden en heeft anijs de synoniemen "zoete karwij" of "zoete venkel" gegeven. Niet iedereen houdt van de zoete en pittige smaak, daarom polariseren anijsproducten vaak. In Duitsland is anijs vooral bekend als broodkruid samen met venkel- en karwijzaad of in recepten uit grootmoeders tijd, vooral in anijscake. In de mediterrane keuken is anijs te vinden in gebak, jam en desserts. High-proof anijsschnaps zoals anijs, raki of ouzo bevorderen na het eten de spijsvertering. Samen met Alsem(Artemisia absinthium) en venkel is anijs een van de hoofdingrediënten van absint.

De ovale spleetvruchten zijn een van de oudst bekende remedies en worden nog steeds gebruikt. Het ingrediënt anethol heeft een slijmoplossend en krampstillend effect en remt tegelijkertijd de groei van bacteriën. De positieve effecten van anijszaad op spijsverteringszwakte en catarre van de luchtwegen zijn wetenschappelijk bewezen. We vinden het voornamelijk in zoet smakende hoest en gastro-intestinale thee. De dagelijkse dosis zaden is 3 gram, die worden gebrouwen en gedronken als anijsthee. Essentiële olie van anijs is ook verkrijgbaar, maar deze mag niet onverdund worden gebruikt.

Bij huisdieren zoals honden en katten zal een druppel anijsolie bij het kammen door de vacht insecten zoals mijten en luizen verdrijven. Anijs mag echter nooit in hoge doses worden gebruikt, omdat allergische reacties kunnen optreden. Kinderen mogen anijs pas vanaf zes jaar gebruiken, omdat allergieën ook in de vroege kinderjaren kunnen voorkomen.

Een naaste verwant van anijs en venkel is de hete en pittige Karwijzaaddie niet alleen vanwege de smaak met plezier wordt gekweekt. We laten je kennismaken met de aromatische en geneeskrachtige plant.