Schorseneer: herkomst & teelt van de delicatesse

Schorseneer: ga op culinaire reis met de asperges van de winter. Ook in uw tuin laten we zien hoe de teelt werkt.

De schorseneer (Scorzonera hispanica) dankt zijn naam, het is niet verwonderlijk vanwege zijn diepzwarte wortelhuid. De oorsprong van de volledig winterharde plant ligt vermoedelijk in Zuid-Europa of Noord-Afrika. Geleidelijk aan verspreidde de diepgewortelde soort zich ook in Centraal-Europa. Er is een zekere overeenkomst met de haverwortel, die naar onze mening een aanzienlijk slechtere is Vleeskwaliteit wel, wat waarschijnlijk verklaart waarom de haverwortel qua teelthoeveelheid achterblijft wordt geadviseerd.
Synoniemen: Spaanse of echte schorseneren, tuin schorseneren, scorzene wortel, winter asperges, scorzonera (engl.), Black schorseneren (engl.)

Schorseneerteelt: zo werkt het

Frankrijk is het belangrijkste teeltland voor schorseneren. Maar ook hier in dit land geniet de schorseneer een steeds grotere populariteit. In sommige gevallen hebben discountsupermarkten de delicate wortel in de wintermaanden al aan hun assortiment toegevoegd.

De schorseneer houdt van losse en licht zanderige bodems. In de tuin gedijt hij op zonnige en gedeeltelijk beschaduwde plaatsen. Het is het beste om midden april tot eind april te zaaien. Als alternatief kunt u in de herfst zaaien, maar de planten blijven meer dan een jaar in het bed tot de volgende winter. Voor hobbytuinders met grote tuinen is dit echter geen probleem. De afstand tussen de planten moet 15 cm zijn en tussen de rijen 25-30 cm.

Schorseneer heeft geen zware bemesting nodig. In de meeste tuingronden is basisbemesting met voornamelijk organische traagwerkende meststoffen zoals de onze voldoende Plantura biologische tomatenmest of anders composteren. Tijdens de zomermaanden moet het ook af en toe worden bewaterd.

Gedetailleerde stapsgewijze instructies vindt u hier: Schorseneren kweken: zaaien, verzorgen en oogsttijd.

Schorseneervariëteiten

Ondanks de toenemende populariteit neemt schorseneren nog steeds een kleine nichepositie in in de commerciële teelt. Als je commerciële en hobbyvariëteiten bij elkaar optelt, zijn er ongeveer 40 verschillende soorten. Naast een hoge opbrengst en goede smaak is de uniforme en vertakte wortelgroei een belangrijk criterium.

Een uitgebreid overzicht van rassen vind je hier: Schorseneren: de juiste rassen kiezen om te kweken.

• Antonia: hoogproductief ras met lange en onvertakte wortels.
• duplex: hoogproductief en goed bewaarbaar ras met lange en onvertakte wortels; goede smaak.
• Jaarlijkse reuzen: Rassen met lange, diepzwarte en onvertakte wortels die gemakkelijk te oogsten zijn; beste smaak.
• Hoffmann's zwarte staak: Beproefd ras met lange wortel, goede bewaarbaarheid en zeer goede smaak; Wortels vertakken nauwelijks en zijn gemakkelijk te oogsten.
• Meres: moderner schorseneerras met hoge opbrengst en onvertakte wortels; bestand tegen echte meeldauw.
• Russische reuzen: traditioneel ras met goede eigenschappen; nauwelijks geworteld - de grond moet echter voldoende diep zijn losgemaakt.
• Zwarte Piet: beproefde variëteit met goede smaak; robuust en behoorlijk productief.

Oogst en opslag van schorseneren

De oogst kan beginnen van eind oktober tot begin november. Omdat de schorseneer winterhard is, kunnen de wortels de hele winter van de grond blijven. Als de grond niet bevroren is, kun je tot eind februari oogsten. Omdat je de wortels het beste direct in het bed kunt bewaren. Wil je geen risico's nemen, dan kun je bij mooi weer in november de wortels oogsten, ze in het vochtige zand slaan en op een koele plaats bewaren. Op deze manier kunnen de wortels één tot anderhalve week in de koelkast worden bewaard. Over het algemeen moet je heel voorzichtig zijn bij het oogsten, omdat schade aan de wortels kan leiden tot "bloeden". De wortel verliest dan heel snel veel van het plakkerige sap en wordt daardoor slap.

Ingrediënten en gebruik in de keuken

Schorseneer is zeer gezond en licht verteerbaar. Ze bevatten veel mineralen zoals kalium en magnesium en behoren tot hen ijzerhoudende groenten. Daarnaast vind je tal van vitamines (vooral E, maar ook A, C en B) in de smakelijke wortels. Aangezien het merendeel van de koolhydraten die erin zitten onverteerbare polysachariden zijn, bevat schorseneren extreem weinig calorieën met minder dan 20 kcal per 100 g. De onverteerbare meervoudige suikers (inuline, polysachariden) fungeren als spijsverteringsvezels en zijn ook qua voedingswaarde waardevol. Qua ingrediënten lijkt de schorseneer op zijn verwant, de aardpeer.

Schorseneer wordt meestal grondig gewassen voordat ze verder worden verwerkt (indien nodig) afgewimpeld). Handschoenen worden gebruikt om de langwerpige wortels af te pellen, omdat het sap van de wortels de handen bruin kan verkleuren. Als trucje kun je de wortels ook onderdompelen in citroen- of azijnwater. Dit helpt niet alleen tegen de lelijke verkleuring van de huid op de vingers, maar zorgt er ook voor dat de uitgroei mooi wit blijft. Kook vervolgens de wortels een paar minuten. In kleinere stukjes gesneden, kan de aromatische wortel dienen als begeleiding bij hartige gerechten. Als je de wortels pureert en wat groentebouillon toevoegt, heb je een heerlijke soep.

Plagen en ziekten

Wie schorseneren in de eigen tuin kweekt, heeft daar doorgaans weinig last van. Af en toe kunnen de bladeren betrekking hebben op echt of nep meeldauw besmet zijn. Meestal in zeer geringe mate, daarom is er geen noodzaak voor tegenmaatregelen en gewasbescherming. In de commerciële landbouw komen soms roest of aaltjes voor die het wortelstelsel aantasten. Deels in de wintermaanden Voles om zich te voeden met de wortels.

de nauw verwante Haver wortel we zullen u in meer detail presenteren in ons speciale artikel.