Vrouwenmantel: locatie, variëteiten & verzorging

Niet alleen als gezelschapsplant voor rozen heeft de vrouwenmantel veel te bieden. Daarnaast kent het geneeskrachtige kruid, dat al lang bekend is, vele toepassingen in de tuin en keuken.

Het is een bijzonder fenomeen als je 's ochtends door je tuin loopt en de dauwdruppels ziet neerdalen in de bladeren van de vrouwenmantel (Alchemilla) hebben verzameld. In dit artikel leer je alles wat er te weten valt over het kweken van dit eeuwenoude geneeskrachtige kruid, hieronder: Onder andere over belangrijke soorten vrouwenmantels, locatievereisten of het juiste gebruik van een vrouwenmantel snijdt terug.

Vrouwenmantel: bloei, herkomst en kenmerken

Vrouwenmantel is een meerjarige kruidachtige plant die, afhankelijk van de soort, 5 tot 50 centimeter hoog kan worden. Hun bladeren zijn rond, gelobd en aan de onderkant behaard. De vrouwenmantel dankt zijn Duitse naam aan de bladeren, omdat ze lijken op de vaak gevouwen mantel van de Maagd Maria. Daarnaast wordt de vrouwenmantel vaak gebruikt in de gynaecologie.

Het geslacht vrouwenmantel is bij ons inheems in Europa, maar ook in Azië en de Balkan. In het noorden strekt het verspreidingsgebied zich zelfs uit tot in Rusland. In de natuur vind je hem vooral op zonnige, vochtige weilanden en op hellingen. Vrouwenmantel behoort tot de rozenfamilie (Rosaceae) en is dankzij de bodembedekker een sierplant Eigenschappen, het sierblad en de geelgroene bloemen een populaire combinatiepartner voor een groot aantal van vaste planten. Vrouwenmantel is praktisch een van de zeer slakresistente planten.

De bloeiperiode van de vrouwenmantel loopt van mei tot augustus. Dan verschijnen er veel kleine, geelgroene bloemen, die bij elkaar staan ​​in dichte bloeiwijzen, zogenaamde cymes. Dit wordt gevolgd door zaadrijping vanaf september, wanneer kleine, onopvallende nootvruchten worden gevormd die worden gebruikt voor distributie.

Tip: De vrouwenmantel dankt zijn Latijnse naam aan een ander fenomeen, de vorming van dauwdruppels. Druïden en alchemisten verzamelden het water uit de bladbekers om magische remedies, goud of de steen der wijzen te synthetiseren - zo is de generieke naam ontstaan Alchemilla. Het water op het blad is echter vaak helemaal geen dauw, maar wordt door de planten zelf aan de rand van het blad afgescheiden, dit wordt gutatie genoemd.

Verwarringsgevaar met vrouwenmantel: Als het om vrouwenmantels gaat, bestaat er eigenlijk alleen een risico op verwarring tussen de verschillende soorten vrouwenmantels. Dit brengt echter geen risico's met zich mee, aangezien alle soorten damesjassen die in ons land gangbaar zijn niet giftig zijn. Hij kan zelden de zogenaamde boerinnenjas dragen (Aphanes), een eenjarig kruid dat vaak wordt aangetroffen in velden met wintergewassen. In dit geval zijn de bladeren echter sterker ingesneden en vormen ze geen kelk.

De mooiste damesmantels

Er zijn een aantal verschillende soorten damesmantels met een grote diversiteit aan eigenschappen en eisen, zodat voor vrijwel elke locatie en wens een geschikte vertegenwoordiger te vinden is. Enkele van de meest populaire soorten worden hier kort gepresenteerd.

Gewone vrouwenmantel (Alchemilla vulgaris): De gewone vrouwenmantel wordt ook wel eens genoemd Alchemilla xanthochlora geeft de voorkeur aan vochtige, zonnige tot gedeeltelijk schaduwrijke plaatsen en wordt tot 50 cm hoog. Het is het meest gebruikte type in de medicinale geneeskunde.

Zachte damesmantel (Alchemillamollis): De locatievereisten zijn vergelijkbaar met die van de vacht van de gewone dame. De zachte vrouwenmantel houdt van leemachtige, eerder zure gronden. Met zijn mooie, grote en fluweelachtige bladeren is het een populaire en bewezen sierplant in veel tuinen.

Zilveren damesmantel (Alchemilla hoppeana): Het wordt gekenmerkt door zijn zilverachtig glinsterende blad en bloeit vaak tot in oktober. De zilveren damesmantel is slechts 15 cm hoog en voelt zich thuis in steenachtige rotstuinen, dus in doorlatende, humus- en voedselarme gronden.

Petite damesmantel (Alchemilla epipsila): Het is fijner en compacter dan de veelgebruikte zachte damesmantel. In vergelijking hiermee heeft de petite lady's mantel enkele voordelen: bijvoorbeeld dat het zo is zaait veel minder sterk en ligt bij regenachtig weer niet op de grond, maar standvastig blijven. Dit maakt de sierlijke damesmantel bijzonder geschikt voor aanplant in smalle bedden of potten.

Vrouwenmantel (Alchemilla erythropoden): Het is kleiner en groeit langzamer dan zijn grotere verwanten. Bovendien zaait de mantel van de kleine dame niet zo veel en is meer schaduw- en droogtetolerant. Dat maakt het een zeer goed alternatief voor degenen die Alchemilla vulgaris en Alchemilla mollis zijn te groot en krachtig.

Dwerg damesmantel (Alchemilla faeroensis ssp. Pumila): Zoals de naam al aangeeft, is het erg klein met een statuur van slechts 2-5 cm en zal het vooral vrienden van miniatuurplanten en potkwekers bevallen. De mantel van de dwergvrouwen voelt zich ook het prettigst op zonnige, rotsachtige locaties.

Teelt van vrouwenmantel: standplaats, plantafstand en Co.

Afhankelijk van de soort zijn de eisen die Frauenmantel stelt aan de standplaats verschillend. Wat de bodem betreft, deze variëren van vochtig en voedselrijk tot rotsachtig, doorlatend en nogal arm aan voedingsstoffen. Wat alle soorten echter gemeen hebben, is de behoefte aan zonlicht. Vrouwenmantel kan ook in een emmer gekweekt worden, maar is vooral van belang voor de grote soorten wees voorzichtig, want ze worden snel groter en de plant zal na verloop van tijd een kruipende wortelstok ontwikkelen vormen. Daarom zijn brede potten en plantenbakken meer geschikt.

Vrouwenmantel kan worden geplant van de lente tot de herfst, waarbij een tijd in het voorjaar het beste is, aangezien het dan meestal niet te droog is. Er is ook voldoende tijd voor een goede groei voor de volgende winter. De plantafstand is afhankelijk van de soort en varieert van 25 cm voor de dwergvrouwenmantel tot 40 cm voor de zachte en gewone vrouwenmantel. Vrouwenmantel ziet er het mooist uit als ze in groepen wordt geplant.

Vrouwenmantelsoorten met een hoge voedingsbehoefte, zoals de zachte vrouwenmantel, dienen in voorbemeste substraten geplaatst te worden. Ons Plantura biologische universele aarde dat voedzaam maar turfvrij is, moet worden gebruikt om het milieu te beschermen. Het zorgt voor een evenwichtige en langdurige toevoer van voedingsstoffen. Voor soorten die meer doorlatende, voedselarme grond nodig hebben, moet de grond zo nodig worden gemengd met zand.

Vrouwenmantelverzorging: knippen, bemesten en water geven

Vrouwenmantel is erg zuinig in de verzorging ervan. Omdat het een van de planten is die meer voedingsstoffen verbruikt, is het blij om af en toe wat mest te hebben. Ons Organische universele meststof, maar ook goed verteerde mest of compost kan worden gebruikt. Bemesten kan het beste in het voorjaar, omdat de plant dan weer uitloopt en de voedingsstoffen uit de mest direct kan gebruiken.
Bij langdurige droogte moet de vrouwenmantel regelmatig worden bewaterd.

Vrouwenmantel zaait graag zelf en verspreidt zich zo snel en over een groot gebied in de tuin. Als je dit wilt voorkomen, is het zinvol om de vrouwenmantel direct na de bloei af te knippen, dus voordat de vruchten rijp zijn en de zaden worden verdeeld. Bovendien zal dit het ontluiken in het volgende jaar stimuleren. Wees niet bang om het terug te knippen tot net boven de grond, de bladeren zouden dat sowieso doen verwelken, want vrouwenmantel is niet wintergroen en komt in het voorjaar weer uit de wortelstok.

Vrouwenmantel vermenigvuldigen

Vrouwenmantel kan zowel door zaad als door deling worden vermeerderd, hoewel het meestal gemakkelijker is om vrouwenmantel te vermeerderen door te delen. Als je de planten wilt verdelen, kun je het beste een tijd in de herfst of lente kiezen.

Vrouwenmantel vermenigvuldigen door te delen

• Snijd eerst het stuk dat opnieuw moet worden beplant met de schop af. Omdat de vrouwenmantel zich over de wortels uitspreidt, zal een deel ervan moeten worden doorboord.
• Als de sectie zichtbaar is, kunt u deze met de schop uit de aarde wrikken. Trek het niet aan de bladeren naar buiten, omdat ze gemakkelijk afscheuren.
• Nu kan de struik in kluiten ter grootte van een vuist worden gesneden, bijvoorbeeld met een spade of een oud mes.
• De vaste planten kunnen vervolgens op de gewenste locatie worden geplant. Het is belangrijk om de planten de komende tijd goed water te geven totdat ze stevig staan ​​en een krachtig wortelstelsel hebben ontwikkeld.

Vrouwenmantel vermenigvuldigen met zaden

• Vrouwenmantel is een kiem van licht en vorst. Dit laatste houdt in dat de zaden tussen oktober en januari moeten worden gezaaid om door de koude temperaturen gestimuleerd te worden om te ontkiemen.
• Om dit te doen, strooi je de zaden van de vrouwenmantel in een ondiepe kom op de grond en druk je deze naar beneden, alleen licht afdekken met aarde.
• Buiten staat de schaal op een beschutte, zonnige plek. Bij voldoende vocht ontkiemen de zaden na blootstelling aan de winterkou zodra het weer warmer wordt.
• Vanaf het voorjaar kunnen de zaailingen vervolgens op de gewenste plek in de tuin worden geplant.

Winterhardheid en overwintering

De wijdverbreide soorten damesjassen zijn winterhard tot minimaal -20°C. Het blad sterft af, maar in het voorjaar komt de plant weer uit de wortelstok. In zeer koude winters kunt u het wortelgebied echter afdekken met wat stokken of bladeren om ze te beschermen.

Oogst en gebruik vrouwenmantel

Zowel de bladeren als de bloemen van de vrouwenmantel kunnen worden geoogst en gebruikt. Om een ​​wintervoorraad op te bouwen kunt u een deel van het gewas drogen. De beste tijd om de vrouwenmantel te oogsten is dan ook het late voorjaar en de vroege zomer. Met zijn licht bittere, zure smaak wordt vrouwenmantel vanwege zijn helende eigenschappen vooral als specerij gebruikt en wordt hij in de keuken maar zelden gebruikt. De jonge blaadjes van de vrouwenmantel kun je gebruiken voor soepen en salades van wilde kruiden. Alleen de jonge, verse bladeren zijn hier echt geschikt voor, omdat ze na het drogen een sterker aroma hebben. Vrouwenmantel kan ook gebruikt worden voor frisdranken in combinatie met vruchtensappen. Hiervoor wordt het kruid eerst gekookt in water en daarna afgekoeld.

Vrouwenmantel wordt toegeschreven aan een breed scala aan geneeskrachtige eigenschappen. Het moet onder andere een spijsverterings-, krampstillend, ontstekingsremmend, antibacterieel en pijnstillend effect hebben. Het wordt daarom al sinds de middeleeuwen veel gebruikt in de gynaecologie, bijvoorbeeld bij menstruatiekrampen of tijdens de menopauze. Een thee gemaakt van de bladeren of bloemen van de plant kan ook helpen bij verkoudheid of milde maag-darmklachten. De helende werking van de vrouwenmantel is te danken aan de tannines, flavonoïden en bittere stoffen die het bevat. Het gebruik van de damesjas moet echter tijdens de zwangerschap worden vermeden, omdat het krampstillend effect kan leiden tot complicaties met de baarmoeder.

Is vrouwenmantel giftig?

Geen enkel type vrouwenjas is giftig. Dit geldt voor zowel mens als dier. Als u echter te grote hoeveelheden eet, kunt u zich misselijk voelen vanwege het hoge tanninegehalte.

Een vrouwenmantel verfraait uw tuin zonder veel onderhoud. Bent u geïnteresseerd in meer zuinige planten, dan kunt u enkele voorbeelden vinden in ons artikel over onderhoudsvriendelijke tuinplanten.