Marjolein: Pittig aroma uit eigen tuin

Marjolein is een krachtige specerij die op verschillende manieren in de keuken kan worden gebruikt. Hier is alles wat je moet weten over het kruid.

marjolein (Origanum majorana) is een munt (Lamiaceae), die nauw verwant is aan de oregano is (Origanum vulgare). Er zijn echter enkele kenmerken die de Marjolein verschilt van de klassieke pizzakool. Terwijl oregano meerdere jaren kan worden gekweekt vanwege de uitgebreide winterhardheid, verlaat marjolein meestal de tuin vanwege de koude temperaturen. Het kruid, afkomstig uit Klein-Azië, vond al vroeg zijn weg naar Centraal-Europa. Voor de Grieken symboliseerde marjolein geluk en diende als ketting voor bruidsparen. In de Middeleeuwen dacht men dat het kruid niet alleen een helende werking had bij maagproblemen en wonden, maar ook bij psychische problemen en spraakstoornissen. In dit land wordt het ook wel worstkruid genoemd, omdat het in veel worstrecepten als klassieke smaakcomponent wordt gebruikt. In onze streken zijn de temperaturen echter meestal niet bevorderlijk voor een overwinteringsteelt. Al het andere waarmee rekening moet worden gehouden bij het kweken van marjolein wordt hieronder in detail uitgelegd, zodat niets een rijke oogst in de weg staat.

Teelt: Marjolein in eigen tuin

plaats

In overeenstemming met zijn oorspronkelijke oorsprong (Cyprus en Anatolië), geeft marjolein de voorkeur aan zonnige locaties. Zoals voor de meeste kruiden uit meer mediterrane streken, moet de grond goed gedraineerd zijn. Als de grond te zwaar is (leem, klei), is het raadzaam om deze los te maken met zand of puimsteen. Een bijzondere kruidengrond zoals onze turfvrije Plantura is ideaal Biologische kruiden & zadengrond. Het regelmatig toevoegen van organische stof zoals compost of mest aan het begin van het jaar kan ook het losmaken van zware grond bevorderen.
In onze gids voor Teelt van marjolein vind je alle belangrijke tips en trucs voor je kruidenbed.

voortplanting

Marjolein kan snel en gemakkelijk worden vermeerderd door te zaaien. U kunt dit het beste doen door de zaailingen in de voorkweek op de vensterbank op te kweken en vervolgens (vanaf half mei) buiten te planten of in potten in de tuin te zetten. De maand maart is hiervoor het meest geschikt als zaaidatum. Als het zaad echter direct buiten wordt gezaaid, kan dit leiden tot vorstgerelateerde mislukkingen als het zaad half mei vóór de ijsheiligen in het bed wordt uitgestrooid. Kieming vindt relatief snel plaats na 15 tot 20 dagen bij een constante temperatuur van rond de 18 °C. Er moet ook worden opgemerkt dat marjolein een lichte kiem is. Pers daarom alleen het zaad en bedek het niet met substraat. Dit kan de kieming aanzienlijk vertragen of zelfs helemaal voorkomen.

water geven en bemesten

Marjolein wordt in principe gebruikt om periodes te drogen. Een constante en goede watervoorziening bevordert echter de groei. Vooral in de jonge plantfase in de opkweekpot op de vensterbank moet een droge ondergrond worden vermeden. Aan de andere kant mag er geen wateroverlast optreden, wat op zijn beurt de infectie met levensbedreigende wortelschimmels bevordert.

Als de planten in het bed worden geplant, is er behalve de voorbewerking voornamelijk organische mest zoals onze Plantura Organische universele meststof of compost in het voorjaar, niet bemesten.

Zorgen voor

Marjolein is verder relatief gemakkelijk te verzorgen. Met oogstsnoei kan een aantrekkelijke groeiwijze behouden blijven. Als het kruid meerdere jaren op onze breedtegraden moet worden gekweekt, moet hiermee rekening worden gehouden bij het kiezen van de variëteit. De winterharde variëteiten zijn echter meestal veel minder intens van aroma.

Nog meer interessante feiten, zoals jij Op de juiste manier voor marjolein zorgen, vindt u hier.

Marjolein: variëteiten en hun eigenschappen

De oorspronkelijke vorm van marjolein is min of meer winterhard, maar heeft een relatief zwak aroma. Om deze reden worden in dit land meestal intenser smakende rassen gekweekt, die echter niet in het bed mogen worden overwinterd. We presenteren verschillende soorten met hun karakteristieke eigenschappen:

• ‚Duitse marjolein': opvallende langwerpige bloeiwijze in de vorm van een aar; minder sterke vorming van bladmassa.
• ‚Franse Marjolein': hoogproductief en rijk vertakkend met een korte, gedrongen bloeiwijze.
• ‚niet-Joods‘: meerjarig maar vorstgevoelig; goed om te drogen.
• ‚Italiaanse marjolein': Robuust ras met een sterk aroma en relatief donker blad.
• ‚Marjolaine': eenjarig, maar zeer geschikt voor de potteelt.
• ‚Tetrata': vroegrijp ras met donkergroen blad.

Uiteindelijk is er voor elke tuin wel een passend ras te vinden dat recht doet aan de evenwichtsoefening tussen de twee eisen aroma-intensiteit en winterhardheid.

Marjolein: oogsten en bewaren

Timing is cruciaal bij het oogsten van marjolein. Indien geoogst voor of aan het begin van de uitputtende ontwikkeling van de bloemen, kan het beste gehalte aan aromatische essentiële oliën worden bereikt. Overigens bloeit marjolein van juni tot september, dus de hoofdoogst zou al begin juni moeten zijn. De scheuten worden ongeveer 10 cm boven het grondoppervlak afgesneden. Dit bevordert de vertakking van de plant en er blijft wat bladmassa over voor energieproductie. De decoratieve bloei wordt natuurlijk aanzienlijk vertraagd als de hele plant wordt geoogst. Marjolein is dan ook een zeer snelgroeiend kruid: al drie maanden na het zaaien kan een rijke oogst worden geoogst.

Naast het gebruik van vers geoogste marjolein, is het kruid ook goed te bewaren. De bladeren kunnen na het haakje eenvoudig ingevroren worden. Afhankelijk van uw behoeften kunt u het hele jaar door uw eigen benodigdheden gebruiken met bijna geen verlies van aroma. Als kleine verliezen in smaakintensiteit kunnen worden getolereerd, is het drogen van de hele scheuten ook een geschikte conserveringsmethode. Na twee weken op een droge plaats te hebben gehangen, kunnen de vervolgens ingewreven marjoleinblaadjes enkele jaren bewaard worden in een luchtdichte verpakking. Verder kan een marjoleinolie gemakkelijk en eenvoudig worden geproduceerd. De verse scheuten worden eenvoudig in een bakje met olijfolie gedaan. De smaakvolle kruidenolie kan vervolgens worden gebruikt voor saladedressings of om te frituren.

gebruik van marjolein

De karakteristieke geur van marjolein is erg populair in de keuken. Vooral bij de bereiding van vleesspecialiteiten is het onmisbaar. Het wordt niet voor niets ook wel worstkruid genoemd. Afhankelijk van de variëteit en het tijdstip van oogsten moet marjolein vanwege de soms enorme smaak terughoudend worden gebruikt. Naast vleesgerechten past hij ook goed bij aardappelen en stevige stoofschotels. Hij is ook lid van wat waarschijnlijk de meest bekende potpourri van kruiden is, de "Provençaalse kruiden".
Naast de smakelijke impact in de keuken heeft marjolein zich ook bewezen als geneeskrachtig kruid. Als zalf bevordert het de wondgenezing, als thee helpt het bij maagklachten en verkoudheid. Het gebruik van marjolein voor medicinale doeleinden mag echter niet langer dan twee weken per keer worden voortgezet. Door de intense etherische oliën kunnen er anders hoofdpijnen ontstaan.

Ook al mist marjolein in de winter standvastigheid, het aromatische en geneeskrachtige kruid verdient meer dan een plekje in het bed of in een pot op het terras.

meer over het onderwerp Oogsten en bewaren van marjolein zie dit artikel.