Longkruid: effect, soort & planttips

Longkruid staat bekend om zijn geneeskrachtige eigenschappen. We laten je kennismaken met de verschillende soorten gevlekt tot longkruid en laten je zien hoe je ze in de tuin plant en verzorgt.

Met zijn sierlijke groei en kleurrijke bloemen, de echte of gevlekte longkruid (Pulmonaria officinalis) tot de planten die in geen enkele tuin mogen ontbreken. Niet alleen vanwege zijn decoratieve uiterlijk is het kruid ook enorm populair bij tuinders. Vooral de onderhoudsvriendelijke soort en schaduwtolerantie maken de plant tot een waardevolle tuinbewoner. Tegelijkertijd zou ook longkruid een genezende werking hebben. Dat is al zo sinds de 15e. Het wordt al eeuwenlang in de volksgeneeskunde gebruikt voor allerlei longziekten. Hier vertellen we je wat de geneeskrachtige werking van longkruid is en hoe je de plant in je eigen tuin kunt kweken.

Longkruid: bloeitijd, herkomst en eigenschappen

Met zijn lieflijke uitstraling is het longkruid een echte blikvanger in elke tuin. De vaste plant behoort tot de bernagiefamilie (Boraginaceae) die ook borage (Borago) of Smeerwortel (symphytum) behoren. Naast echte longkruid is het geslacht van longkruiden (longontsteking) andere soorten, waarvan de meeste inheems zijn in Europa. De kruipende vaste planten worden gemiddeld slechts 20 tot 30 centimeter hoog en behoren daarmee tot de dwergen in het bed. Maar hun lage groeihoogte maakt longkruid niet minder aantrekkelijk: draag tussen maart en mei de planten hebben trechtervormige bloemen in de kleuren rood, blauw en paars (zelden wit). schijnen. Sommige soorten longkruid veranderen zelfs binnen één bloeiperiode van bloemkleur. Hun blad is ook niet minder aantrekkelijk, omdat het, afhankelijk van de variëteit, een groene, witgevlekte of zilvergrijze verkleuring heeft. De stengels en bladeren van de plant zijn overwegend zacht behaard.

De naam van de longkruid is afgeleid van het woord "long" (Latijn "pulmo") in zowel het Duits als het Latijn. De reden voor deze ongebruikelijke naamgeving zijn de bladeren van de plant, waarvan wordt gezegd dat ze vaag doen denken aan longen in vorm. Sinds de middeleeuwen wordt de plant ook gebruikt voor de behandeling van longziekten, ook al is het gebruik ervan tegenwoordig controversieel.

Longkruiden: de verschillende soorten

De longkruiden zijn onderverdeeld in ongeveer 14 tot 20 verschillende soorten, waaronder zowel wilde planten als verschillende wilde soorten. Een van de bekendste is het echte of gevlekte longkruid, dat lange tijd als medicinale plant werd verhandeld. Maar ook andere soorten krijgen steeds meer aandacht in de tuinbouw. De meest voorkomende soorten longkruid en hun kenmerken hebben we hier voor je op een rijtje gezet.

Echt of gevlekt longkruid (Pulmonaria officinalis)

• 30 tot 40 cm groeihoogte
• Rozerode tot violetblauwe bloemen van maart tot mei
• Ovaal blad met ronde zilverwitte vlekken
• Bekend als medicinale plant tegen hoest en ontsteking

Rode Longkruid (Pulmonaria rubra)

• 20 - 30 cm groeihoogte
• Doffe rode bloemen van april tot mei
• Bladeren lancetvormig en groen

Smalbladige longkruid (Pulmonaria angustifolia ‘Azuurblauw’)

• 15 - 20 cm groeihoogte
• Gentiaanblauwe bloemen van maart tot april
• Lancetvormige bladeren zonder patroon

Grootgevlekt Longkruid (longontstekingsaccharata 'Mvr. maan')

• 25 – 30 cm groeihoogte
• Rozerode bloemen die na verloop van tijd paars worden
• Zilverachtig gevlekt, lancetvormig blad

Naast de genoemde longkruidsoorten zijn er ook tal van wilde vormen zoals de zachte longkruid (Pulmonaria mollis) of bolvormig longkruid (Pulmonaria montana), die vaak in gevaar zijn en daarom onder speciale bescherming staan. In geen geval mogen we de inheemse longkruiden verwarren met de Indiase longkruiden (Justicia Adhatoda) - dit is niet verwant aan de inheemse varianten en behoort tot de acanthusfamilie (Acanthaceae).

Longkruid planten: alles over locatie en tijd

Het mooie longkruid wordt als bijzonder onderhoudsvriendelijk en robuust beschouwd. De plant kan deze eigenschappen echter alleen laten zien als hij op een geschikte standplaats wordt geplant: een plek onder bladverliezende heesters of bomen is bijzonder nuttig gebleken. Hier krijgt het longkruid genoeg licht om in het voorjaar te ontkiemen en is tegelijkertijd door zijn kleine formaat perfect als onderbeplanting. Veel soorten longkruid zijn ook geschikt voor de schaduw, maar hier zijn de bloemen vaak mager. Longkruid is ook erg zuinig als het om aarde gaat. Een standplaats met voedselrijke, humusrijke en zonverwarmde grond is echter optimaal. Deze moet een goed waterbergend vermogen hebben, aangezien longkruid gevoelig is voor droogte. Tegelijkertijd moet wateroverlast in ieder geval worden vermeden.

Als je het longkruid wilt planten, zijn er twee opties: Vroege planten kunnen bijna het hele jaar door worden geplant, maar een planttijd in april of mei is optimaal. Om geschikte standplaatscondities voor de planten te creëren, is het raadzaam om de grond voor het planten te verwijderen compost verbeteren. De afzonderlijke planten worden ongeveer 15 centimeter uit elkaar in de grond gezet en goed bewaterd. Als je liever het longkruid zaait, is maart ideaal. Omdat longkruiden licht nodig hebben om te ontkiemen, heeft de plant licht nodig om te ontkiemen. Om deze reden mogen de zaden niet meer dan een halve centimeter in de grond worden geplant. Na het zaaien van longkruid is het cruciaal om de grond de komende twee tot vier weken voldoende vochtig te houden.

verspreiden longkruid

De vermeerdering van de vaste plant is net zo gemakkelijk te verzorgen als het longkruid in de tuin. Longkruid kan bijzonder gemakkelijk worden vermeerderd door de vaste plant te verdelen. De beste tijd om dit te doen is direct na de bloei in de vroege zomer. Kies een gezonde, sterke moederplant om het longkruid te verdelen. De plant kan in meerdere delen worden verdeeld met een schop of een schoon, scherp mes direct in het bed of op een stabiele ondergrond. Elke sectie moet minstens twee scheuten hebben (idealiter meer) om zich tot een nieuwe plant te ontwikkelen. De verwijderde delen worden vervolgens op een afstand van minimaal 15 centimeter van de buren opnieuw geplant.

Een andere optie is om longkruidzaden te verzamelen en te zaaien. Deze methode wordt echter niet aanbevolen, omdat de longkruiden gemakkelijk met elkaar kruisen en zelden planten produceren met de kenmerken van de moederplant.

Kweek en snijd longkruid

Zelfs als de longkruiden als bijzonder gemakkelijk te verzorgen worden beschouwd, moeten ze af en toe wat aandacht krijgen. De plant houdt van een matig vochtige grond, maar verdraagt ​​geen wateroverlast. Op goed doorlatende zandgronden is daarom regelmatig water geven in droge zomers aan te raden. Daarnaast kijken longkruiden één keer per jaar uit naar bevruchting. Dit moet in het voorjaar voor de bloei worden gedaan met een voornamelijk organische meststof zoals de onze Plantura organische universele meststof is uitgevoerd. De bosplanten zijn ook erg dankbaar voor giften van bladhumus, brandnetelmest en vooral bastmulch.

Hoewel snoeien niet strikt noodzakelijk is, wordt aangeraden om de longkruid jaarlijks te snoeien. Na de bloeiperiode, dus rond mei, worden de planten volledig teruggeknipt. Dit stimuleert hernieuwde knopvorming, waarbij het nieuwe blad een bijzonder mooi patroon krijgt. Bovendien trekt het winterharde longkruid niet zo snel terug na het knippen in de herfst. De plant mag alleen niet worden ingekort als zaadvorming gewenst is, bijvoorbeeld om nieuwe zaden te verkrijgen.

Longkruid: Gebruik als medicinale plant

Lange tijd werd echt of gevlekt longkruid beschouwd als een bewezen huismiddeltje tegen hoest en andere longziekten. Hildegard von Bingen gebruikte al een longkruiddrank bij kortademigheid, verstopping van de longen of longoedeem. Tegenwoordig wordt de geneeskracht van de plant echter nogal kritisch bekeken: door Commissie E, een afdeling van de voormalige Federal Health Agency, de gevlekte longkruid kreeg een negatieve pass omdat de effectiviteit niet werd bevestigd zou kunnen worden. Om deze reden wordt longkruid zelden aangetroffen in de conventionele geneeskunde en wordt het zelden gebruikt als secundair ingrediënt in thee.

Gevlekte longkruid wordt echter nog steeds gebruikt in de homeopathie en de volksgeneeskunde. Van longkruidthee en tincturen wordt gezegd dat ze de symptomen van de luchtwegen, het maagdarmkanaal en de urinewegen verlichten. Vooral het hoge gehalte aan slijmpolysacchariden en tannines zou een slijmoplossend en verzachtend effect hebben. De werking van longkruidthee is niet bewezen, maar er zijn ook geen bijwerkingen bekend.

Meer weten over de gezondheidsbevorderende werking van kruiden? In ons speciale artikel “11 kruiden die het immuunsysteem versterken” introduceren we meer kruiden.