Koolraap: planten, variëteiten en oogsttijd

De koolraap wordt vanaf september geoogst en behoort daarmee tot de wintergroenten. Hier kom je alles te weten - van het kweken tot het oogsten van de koolraap.

rapen (Brassica napus subsp. napobrassica) zijn een oude groente die de laatste jaren weer aan belang wint in onze tuinen en keukens. Zodat de wintergroenten ook hun weg naar je tuin kunnen vinden, vertellen we je alles wat je moet weten over koolrapen. In ons artikel leer je alles over hun herkomst, verschillende variëteiten, de perfecte standplaats, teelt, verzorging en gebruik van de heerlijke biet.

Zweden behoren tot de familie van de kruisbloemigen (

Brassicaceae). Ze zijn een variëteit van de soorten koolzaad (Brassica napus), d.w.z. een ondersoort van koolzaad die bieten produceert. De koolraap heeft veel namen: hij wordt ook wel raap, boterraap, koolraap, raap of wruke genoemd. In Oostenrijk heet het "Dotsche", in Beieren "Dodschn" en in Zwitserland "Knutsche". Het wordt ook wel de "ananas van het noorden" genoemd vanwege zijn gele kleur en zoete smaak. Al deze namen verwijzen echter naar één en dezelfde groente: een lang onderschatte knolraap die de laatste tijd steeds meer waardering en aandacht krijgt. En terecht, want de bieten zijn makkelijk te telen, zorgen voor een rijke oogst in herfst en winter en zitten ook nog eens boordevol gezonde ingrediënten zoals vitamines, oliën en mineralen.

Koolraap: oorsprong en eigenschappen

Het is onduidelijk waar de Zweed oorspronkelijk vandaan komt. Het is waarschijnlijk een kruising tussen Brassica rapa, een soort raap en wilde kool (Brassica oleracea). De Zweed vond waarschijnlijk in de 17e eeuw zijn weg naar Duitsland. Eeuw kwam uit Scandinavië. Tegenwoordig wordt het over de hele wereld verbouwd in alle gematigde klimaten. Zweden spelen een belangrijke rol in de geschiedenis van Duitsland: ze waren een belangrijk hoofdvoedsel in tijden van nood. Na een grote mislukking van de aardappeloogst in 1917, was de bevolking voor voedsel afhankelijk van rapen. Destijds publiceerden ze zelfs hun eigen raapkookboeken. Het bevatte recepten voor koolraap in alle variaties: er werden soepen, stoofschotels, cakes, jam en zelfs koffie van gemaakt. Daarna waren rapen een vrij impopulaire groente en werden ze vooral als veevoer verbouwd. Om de bieten niet helemaal te vergeten, werden ze in 2018 uitgeroepen tot Groenten van het Jaar door de Vereniging tot Behoud van Gewasdiversiteit (VEN).

De koolraap is eigenlijk een tweejarige plant, maar wordt maar één keer per jaar gekweekt. Er zijn variëteiten met groenachtig, geel en roodachtig vruchtvlees. Het bietenblad heeft stevige stelen, het blad is wat gegolfd. De koolrapen bloeien pas in het tweede jaar, waardoor je niet kunt genieten van bloeiende koolrapen als je ze een jaar lang kweekt.

Raapsoorten

Bij het kiezen van een koolraapsoort is de kleur van het vruchtvlees de belangrijkste factor. Het is verschillend voor verschillende soorten. Over het algemeen zijn geelvlezige rassen geschikter voor consumptie omdat ze fijner smaken en steviger vruchtvlees hebben. Ze zitten ook vol bètacaroteen, vandaar de gele kleur. Traditioneel worden witvlezige rapen meer als veevoer geteeld, maar er zijn ook witvlezige soorten met een zeer fijn aroma. In feite wordt de koolraap gekenmerkt door een grote variëteit aan variëteiten. Men denkt echter dat de meeste soorten koolraap die tot de jaren vijftig in Duitsland werden gekweekt, zijn verdwenen. De meeste raapsoorten die tegenwoordig bestaan, komen uit West- en Noord-Europa.

Raapsoorten voor het kweken in de tuin:

• ‘Wilhelmsburger’: Groenkopras en vrij recent ras
• 'marsen': Blauwkopraapsoort met een mild aroma
• 'Turijn': Dit ras kenmerkt zich door het witte vruchtvlees en de bijzonder grote vruchten
• 'Spaans': Groenkopvariëteit
• 'Maria': Roodharige koolraapsoort met geel vruchtvlees
• 'Beste van alles': Dit ras is bijzonder goed te bewaren en heeft een paarse schuimkraag
• ‘Helenor': Deze variëteit heeft een rode kop en geel vruchtvlees

Zweden kopen: daar moet je op letten

Bij het kopen van rapen kunt u zaden of jonge planten gebruiken die al zijn opgekweekt. Het zaaien en kweken van je eigen koolraapzaailingen is heel eenvoudig en probleemloos, dus het is een goed idee om koolraapzaden te kopen.

Als u echter besluit jonge planten te kopen, moet u ervoor zorgen dat de Plantjes zijn in goede gezondheid, hebben geen voederplekken en zien er vitaal uit doen. Koolraapzaden en jonge planten koop je in goed gesorteerde bouwmarkten, tuincentra, kwekerijen of op internet.

Kweek rapen

Zweden zijn een dankbare groente om in je eigen tuin te kweken. Je kunt met een kleine inspanning een overvloedige oogst krijgen. Toch moet je voorzichtig zijn bij het kiezen van de juiste locatie en bij het zaaien om je rapen de best mogelijke groeiomstandigheden te kunnen bieden.

Rapen telen: het juiste moment

Van eind mei tot eind juli kunt u koolraap direct buiten zaaien. Het is mogelijk om de voorkeur te geven aan Zweden, maar voordelen zijn er nauwelijks.

Tip: Zweden zijn geweldig als vervolgcultuur nieuwe aardappelen (Solanum tuberosum) of bonen (phaseolus).

Rapen telen: de perfecte locatie

Rapen houden van een zonnige tot gedeeltelijk schaduwrijke standplaats. De optimale grond voor de koolraap moet vochtig en diep zijn. Ook doe je de koolraap een plezier met een humusrijke en leembodem. Zweden zijn middelgrote eters, d.w.z. niet zware of zwakke eters, en hebben daarom slechts matig voedselrijke grond nodig. De optimale pH-waarde voor de koolraap is neutraal tot basisch en moet minimaal 6,8 zijn.

Overzicht van locatieclaims voor rapen:

• Zonnige tot halfschaduwrijke standplaats
• Vochtige, diepe grond
• Humusrijke en leemachtige grond
• pH minimaal 6.8

Tip: Neem bij het kweken van koolraap op dezelfde locatie altijd een pauze van minimaal drie jaar. Zo voorkom je dat je ziek wordt zoals Clubwortel en ongedierte.

Rapen kweken: instructies

Om het bed goed voor te bereiden op het zaaien, verwijdert u alle onkruid, stenen of wortels. Werk ook humusrijk materiaal in de grond. Geschikt hiervoor compost, volgroeide mest en organische traagwerkende mest zoals de onze Plantura organische universele meststof. Maak voor het zaaien een zaaivoor van een halve centimeter diep. De zaden worden daar op een afstand van 40 tot 50 centimeter geplaatst. De afstand tussen de rijen moet ook ongeveer 40 centimeter zijn. Als alternatief kunt u de koolrapen ook dichter zaaien en scheiden nadat ze zijn ontkiemd wanneer ze in het tweezaadlobbige stadium zijn. Bij een temperatuur tussen de 15 en 18 °C zullen de zaden na zeven tot tien dagen ontkiemen.

Samenvatting van het planten van rapen:

• Bereid het bed voor en verrijk het met compost of organische langetermijnmest
• Maak een zaadvoor van 1 cm diep
• Zaadafzetting op een afstand van 40 - 50 cm
• Afstand tussen rijen: minimaal 40 cm
• Ontkieming bij 15-18°C in 7-10 dagen

Tip: Goede plantenburen voor de Zweed zijn erwten (Pisum sativum), veldsla (Valerianella locusta), dille (Anethum graveolens), selderij (Apium graveolens) en komkommers (Cucumis sativus).

Zorgen voor rapen

Na het planten moeten de rapen regelmatig worden bewaterd. Ze geven er de voorkeur aan dat het permanent nat is. Vooral in de warme zomermaanden juli en augustus, als je je rapen vroeg hebt gezaaid, moet je ze regelmatig en voldoende water geven. Als het in de herfst meer regent en het koeler wordt, kunt u de watergift verminderen of helemaal stoppen. Je moet het bed vrij van onkruid en gras houden, je Zweden zullen je dankbaar zijn. Regelmatig los schoffelen stimuleert bovendien de mineralisatie en maakt de grond los. Als de koolrapen groter zijn, moeten ze licht worden opgehoopt en moeten de koppen van de koolrapen bedekt zijn met aarde. Zo voorkom je dat de koppen groen worden.

Zweden hebben een vrij lage voedingsbehoefte. Dat betekent dat als je de grond al beplant met compost of langdurig kunstmest hebben verrijkt, is verdere bemesting voor de koolrapen niet nodig. Anders wordt een toepassing van organische mest twee maanden na het zaaien aanbevolen. Ons Plantura organische universele meststof met een biologische langetermijnwerking, die het bodemleven bevordert en optimaal voorziet in de nutriëntenbehoefte van uw rapen.

Samenvatting van de zorg voor rapen:

• Geef regelmatig water als ze jong zijn
• Regelmatig onkruid wieden en schoffelen
• Grotere rapen opstapelen
• Als tijdens het planten kunstmest is gebruikt, is geen verdere bemesting nodig
• Anders, na twee maanden, een organische meststoftoepassing

Rapen oogsten en bewaren

De oogsttijd van uw koolrapen is uiteraard afhankelijk van het moment van zaaien. De vroegste oogst van de koolraap begint echter in september. Hoe langer de rapen in de grond blijven, hoe groter ze zullen worden. Ze worden echter ook minder mals als ze later worden geoogst, maar kunnen beter worden bewaard. De bieten zijn bestand tegen matige vorst, kortstondig temperaturen tot -8 °C. Tegen Kerstmis had je alle koolraapjes uit de grond moeten trekken en opbergen.

Om te oogsten, trekt u de bieten aan de bladeren uit de grond of gebruikt u een graafvork. Dan worden de bladeren gedraaid. Vroeger stonden de Zweden in een bietenklem in de tuin. Voor een earth rent wordt een put gegraven die minimaal 40 centimeter diep is en de bodem wordt bedekt met vijf centimeter zand. De groenten worden vervolgens in een plastic bak of doos geplaatst en bedekt met bladeren en tenslotte een houten plank. Als alternatief kunt u uw rapen in een doos met zand in de kelder bewaren. De koolrapen moeten tot april goed bewaren en de hele winter van vitamines en voedingsstoffen voorzien.

Zweden: ingrediënten en gebruik

Zweden kunnen op verschillende manieren in de keuken worden gebruikt. Net als aardappelen kunnen ze worden geserveerd als bijgerecht of met andere groenten, verwerkt tot een puree, of gebakken of gebakken in frites of pannenkoeken. Een klassieker is natuurlijk de koolraapstoofpot. Zweden zijn ook lekker in een stevige wintersoep. Verse, jonge rapen kunnen ook rauw en dun gesneden in een salade gegeten worden. Zweden bevatten relatief veel suiker, maar ook mineralen zoals kalium, calcium en magnesium. Het bevat ook vitamine B en C. Dankzij het hoge watergehalte is de koolraap ondanks het hoge suikergehalte zeer caloriearm: 100 gram bevat slechts 29 kcal.