In bijna elke keuken staat tegenwoordig wel een pot bieslook. We presenteren u de keukenklassieker in meer detail en geven tips over oogst-, overwinterings- en opkweekmogelijkheden.
Een van de meest populaire en wijdverbreide keukenkruiden is bieslook (Allium schoenoprasum). Wij vertellen je hoe je voor een rijke oogst kunt zorgen en de bieslook goed kunt bewaren. Ook geven we u een kort profiel van de plant en tips voor een juiste vermeerdering. Hoe je de bieslookplanten het beste verzorgt, lees je in ons speciale artikel over Verzorging van de bieslook lezen.
inhoud
- Bieslook: herkomst en eigenschappen
- Bieslook bloeit: wat te doen?
- Is bieslook winterhard?
-
bieslook vermenigvuldigen
- Bieslook vermeerderen door zaad
- deel bieslook
- Bieslook oogsten: timing en procedure
-
Bewaar bieslook goed
- Kun je bieslook invriezen?
- bieslook drogen?
- Ingrediënten en gebruik van bieslook in de keuken
- Veel voorkomende ziekten en plagen op bieslook
- Is bieslook giftig voor honden en katten?
Bieslook: herkomst en eigenschappen
bieslook (Allium schoenoprasum) is, zoals de naam al doet vermoeden, nauw verwant aan de prei (Allium) verwant. Het behoort tot de familie van de amaryllis (Amaryllidaceae). Het bij ons zo populaire keukenkruid is wijdverbreid, als decoratie op het bord, bij hartige gerechten of gewoon op brood en boter.
Het heeft veel verschillende regionale namen zoals biesprei, grasprei, Jacobszwiebel of Grusenich.
Het is niet bekend waar het kruid vandaan komt en hoe lang het al wordt gekweekt. Bieslook heeft een lange traditie in Centraal-Europa en wordt al sinds de oudheid verbouwd. Evenzo zou het kruid al in 3000 voor Christus in China zijn gebruikt. Chr. geplant te zijn. Dat bieslook bijzonder taai is, blijkt ook uit hun verspreiding: de wilde plant is soms zelfs te vinden noch in de subarctische zones of op grote hoogte in de hoge bergen van het noordelijk halfrond, evenals in uiterwaarden, aan de oevers van meren en op natte weiden.
De kruidachtige vaste plant kan tot 50 cm hoog worden en groeit uit dunne, eivormige tot cilindrische bollen. Per bieslookbol worden één of twee groene bladeren gevormd, die aan de binnenkant hol zijn als een buis. Bieslook plant zich voort via dochterbollen, daarom ziet het er van nature vaak uit als een meerbladige klomp. De violette tot paarse, zelden witte of lichtblauwe bloemen worden gevormd tussen mei en augustus. De stengel van de bloeiwijze is qua vorm en kleur vergelijkbaar met bieslookbladeren, maar wordt groter en stabieler. Uiteindelijk groeit er uit zo'n 30 tot 50 individuele bloemen een pseudo-bloemscherm met een totale diameter van maximaal 8 cm. Afhankelijk van de variëteit verschillen de planten in uiterlijk en smaak. U kunt over hun kenmerken lezen in ons artikel over de verschillende bieslook variëteiten lezen.
Bieslook bloeit: wat te doen?
Als de bieslook tussen mei en augustus begint te bloeien, rijst de vraag hoe je de bloemen moet gebruiken. De bieslookbloesems zijn eetbaar en een delicatesse voor veel mensen, omdat de nectar die ze bevatten niet alleen intens aromatisch, maar ook licht zoet smaakt. De steel van de bloeiwijze is daarentegen taaier en door zijn dikke groei bijna smaakloos.
De nectar van de bieslookbloesem trekt ook veel insecten aan zoals vlinders, bijen of hommels en wordt daarom als bijzonder bijvriendelijk beschouwd.
Is bieslook winterhard?
Als kruidachtige plant verdroogt bieslook in de herfst om in het voorjaar weer uit de bollen te komen. De plant is niet wintergroen, maar winterhard door zijn vorstbestendige bollen in de grond. Deze dienen als overlevingsorgaan voor de bieslook. De ui verdraagt doorgaans probleemloos temperaturen tot -25 °C. Uit voorzorg kan een beschermende laag mulch of kreupelhout worden aangebracht.
Als de bieslook in potten wordt gekweekt, moet deze ook koel maar vorstvrij worden overwinterd. Als plant van gematigde breedtegraden heeft het in de winter elk jaar een langere afkoelfase nodig - net zoals wij mensen onze slaap elke dag nodig hebben. Als de bieslook in de winter niet mag rusten, verliezen ze veel van hun vitaliteit. Wil je in de winter toch bieslook oogsten, dan kun je de zogenaamde bieslooktrektechniek toepassen:
Gebruiksaanwijzing bieslook voor verse bieslook in de winter:
- Oogst een of meer bieslookplanten niet vanaf midzomer.
- Stop met water geven vanaf september, uit de grond of verwijder de pot, verwijder de aarde, verwijder de bladeren en laat de peulen drogen op een koele, droge plaats om ze de rust te geven die ze verdienen.
- Zet de bollen begin november in verse grond, geef ze warm water en zet ze in het appartement.
- De bollen beginnen binnenkort weer te kiemen en kunnen vanaf december/januari weer worden geoogst.
- Plant de bieslook zo snel mogelijk weer buiten of zet de pot buiten.
bieslook vermenigvuldigen
Het zaaien van bieslook is relatief eenvoudig en belooft een hoog slagingspercentage. Naast het klassieke zaaien zijn er nog andere manieren om het tuinkruid te vermeerderen, die we hieronder zullen presenteren.
Bieslook vermeerderen door zaad
Als de bieslook niet wordt gesneden, gaan ze bloeien. Dit geeft je de kans om de zaden te oogsten en in het voorjaar weer te gebruiken voor het zaaien. Zaden worden gevormd rond de tweede bloeiweek, nadat de paarse bloemen zijn bestoven door insecten zoals hommels en bijen. De zaden zitten op de zaadstelen van de bloemen en kunnen er gemakkelijk met duim en wijsvinger af worden geduwd. De verzamelde zaden moeten op keukenpapier worden gedroogd en vervolgens op een droge en donkere plaats worden bewaard. Op deze manier wordt voortijdige ontkieming voorkomen en kunnen de zaden zonder aarzelen twaalf maanden worden bewaard. Hoe je volgend jaar de bieslookzaadjes plant, lees je in ons speciale artikel over de procedure Bieslook planten.
tip: Wil je je eigen kruidentuintje voor in de keuken aanleggen? Gedetailleerde instructies en alle benodigde gereedschappen voor het zaaien van bieslook vindt u in onze Plantura kruidenkweekset. Samen met vier andere veelzijdige keukenkruiden kweek je in een mum van tijd je eigen kruiden.
deel bieslook
Een alternatief voor het vermeerderen van bieslook uit zaden is vegetatieve vermeerdering door de bieslookplant te verdelen. Hiervoor kan de bestaande plant ongeveer om de drie jaar - bij voorkeur in april - uit de grond worden gehaald en samen met de bieslookwortel in twee delen worden verdeeld. Beide delen moeten dan opnieuw worden geplant en goed worden bewaterd, ze zullen zichzelf wortelen en weer gedijen.
Bieslook oogsten: timing en procedure
De bieslook van de vensterbank kan het hele jaar door worden geoogst en gegeten. Maar bieslook uit de tuin kan ook probleemloos van de lente tot de herfst worden geoogst. Bij beide varianten is het belangrijk dat er net genoeg geoogst wordt zodat het de plant niet beschadigt. Als de behoefte hoog is, is het beter om een of twee planten meer te kweken dan een enkele plant te beschadigen door te veel te oogsten. Hierdoor kunt u jarenlang van de plant genieten. Om de bieslook zo dicht mogelijk bij de grond te snijden, kun je het beste een scherp mes of een schaar gebruiken. De bieslook kan vervolgens rauw worden gegeten of worden gebruikt als smaakmaker bij het koken.
Bewaar bieslook goed
Bieslook kan het beste vers en indien nodig worden geoogst. Als u een voorraad wilt aanleggen voor de wintermaanden, moet u de plant in het vroege najaar flink terugsnoeien. Wij laten u zien welke mogelijkheden er zijn voor langere opslag. Overigens is bieslook ongeveer een week vochtig te houden in de koelkast.
Kun je bieslook invriezen?
Ja, invriezen is de meest gebruikelijke manier om bieslook te bewaren. Hiervoor moet de bieslook goed worden gewassen en gedroogd. Snijd vervolgens de stengels in kleine stukjes. Als deze in een diepvrieszakje of blikje worden gedaan en ingevroren, zijn ze maanden houdbaar. Een voordeel van invriezen is dat de smaak ondanks de lange bewaartijd behouden blijft.
bieslook drogen?
Het is in principe mogelijk om bieslook te drogen voor langere opslag. Hoewel het keukenkruid op deze manier lang houdbaar is, verliest gedroogde bieslook zijn smaak. Bovendien verliest het kruid aan consistentie en doet het meer denken aan stro dan aan verse kruiden.
Ingrediënten en gebruik van bieslook in de keuken
Bieslook wordt beschouwd als geneeskrachtige kruiden. Het bevat veel vitamine C en secundaire plantaardige stoffen - meestal zwavelhoudende verbindingen - evenals essentiële oliën. Om te profiteren van de waardevolle stoffen, kan bieslook het beste rauw worden gegeten. Vooral het gebruik van bieslook in zure room, kruidenboter en kwark en kruidendip is populair. Het kruid is ook lekker in pannenkoeken- en aardappelsoep of salades.
Veel voorkomende ziekten en plagen op bieslook
Bieslook is gemakkelijk te verzorgen en kent slechts enkele plagen. Door de mosterdolie die het bevat, beschermt het zichzelf tegen de meeste plagen. Af en toe komt de roestschimmel voor Puccinia allii waartegen gewone fungiciden weinig helpen. In de meeste gevallen is een radicale snoei van de aangetaste planten het meest geschikt om de besmetting in te dammen. Een paar weken later groeit de plant gezond uit de bollen. Planten met een schimmelaantasting horen niet in de compost, maar in de restafvalbak.
Is bieslook giftig voor honden en katten?
Bieslook kan bijzonder gevaarlijk zijn voor katten, omdat ze gemakkelijk worden verward met kattengras en daarom worden gekauwd. Als het door katten of honden wordt gegeten, kunnen zelfs relatief kleine hoeveelheden leiden tot vergiftigingsverschijnselen zoals bevingen, onvaste gang, diarree of braken. Grotere hoeveelheden kunnen irritatie van het maagslijmvlies, beschadiging van de hemoglobine in het bloed of beschadiging van het beenmerg veroorzaken. In ernstige gevallen verloopt het herstel traag. Een dosis van ongeveer 15 tot 30 g per kg lichaamsgewicht van het dier kan zelfs dodelijk zijn. Het is onwaarschijnlijk dat een dier zulke grote hoeveelheden bieslook zou consumeren. Zorg er echter voor dat je uitkijkt naar personages met af en toe een "veelvraat" in de buurt van bieslook.
Wil je een kruidentuin aanleggen voor in de keuken? Lees dan ons artikel over plant- en verzorgingstips voor kruiden in de pot.