Medicinale valeriaan: Teelt, verzorging & toepassing

Medicinale valeriaan is een van de beste planten die effectief is bij rusteloosheid en slaapstoornissen. We laten zien hoe het in elke tuin schitterend groeit!

De echte medicinale valeriaan (Valerianaofficinalis) behoort tot de kamperfoeliefamilie (Capricoliaceae). Ook de veldsla (Valeriaanella) is een beroemd lid van dezelfde plantenfamilie en dus nauw verwant aan valeriaan. Met een hoogte van één tot 2 m torent het winterharde kruid uit boven vele andere collega's in de plaatselijke kruidentuin. Valeriaan is inheems in Europa en West-Azië. In de winter sterven de bovengrondse delen van de plant af en de robuuste vaste plant overwintert in de vorm van wortelstokken in de grond. Wortelstokken zijn ondergrondse scheuten die voornamelijk worden gebruikt voor vermeerdering maar ook voor overwintering.

Vanwege de eigenaardige geur doen er een aantal mythen de ronde over valeriaan. Zo moet een valeriaanboeket, zoals een Maretak opgehangen in de deurpost, houd de boze geesten weg. Als je het echter in de bijenkorf plaatst, moet het het verlies van de bijenkolonie voorkomen en zelfs meer aantrekken. Als een beul in de middeleeuwen te delicaat was, slaagde hij erin de valeriaanwortel te kauwen: omdat het kruid zou woede opwekken, dus de beul had geen medelijden met de schuldigen. De rattenvanger van Hamelen daarentegen had valeriaan bij zich om de ratten met de onaangename geur uit hun holen te lokken. Er zijn dus veel verhalen en mythen over het kruid. Je wilt toch niet alles proberen om erachter te komen welke waar zijn en welke niet. Wel is het zo dat valeriaan helpt bij rusteloosheid en slaapstoornissen. Ondanks de sterke geur kun je hem ook in de keuken gebruiken. We laten zien hoe je dit veelzijdige kruid in je eigen tuin kunt kweken.

Synoniemen: kattenkruid, stinkwurz, heksenkruid

Valeriaan kweken: hoe u het met succes kunt laten groeien?

plaats

Een zonnige standplaats is ideaal voor valeriaan, maar neemt ook genoegen met halfschaduw. Hij doet het goed op een vrij vochtige grond. Dit mag echter niet nat zijn of neigen tot wateroverlast; dit is ook niet goed voor valeriaan. Door deze voorkeur wordt valeriaan in het wild vaak aan de randen van water aangetroffen. Als de ondergrond zwaar is (bijvoorbeeld kleigrond), is het raadzaam om deze met zand los te maken. Dit bevordert de vorming van fijne wortels en wortelstok. Nadat de valeriaan is geoogst, is het essentieel om voor het volgende jaar een standplaatswisseling door te voeren (uiteraard alleen als een ander teeltjaar gewenst is). Als valeriaan herhaaldelijk op dezelfde plaats wordt gekweekt, bevordert dit de aantasting van typische ziekten. Noch valeriaan, noch de nauw verwante veldsla mag daar vier tot vijf jaar worden geteeld.

Vooral vanwege de hoge waterbehoefte en de ontwikkeling van de wortelstokken is de gekozen container bij het kweken van valeriaan in pot groot genoeg. Als er maar een kleine wortelruimte beschikbaar is, moet er enerzijds veel water worden gegeven, anderzijds blijven de felbegeerde wortelstokken van de valeriaan kleiner en kan er minder geoogst worden.

voortplanting

De meest gebruikelijke manier om valeriaan zelf te vermeerderen is door te zaaien. Het is het beste om de zaden in maart of begin april te zaaien. Direct buiten zaaien is vanwege de naderende vorst te riskant, daarom kun je ze beter in de zaadbak op de vensterbank zetten. Valeriaan is een lichte kiem. Als het zaad bedekt is met aarde, bemoeilijkt dit de toch al zeer langdurige ontkieming van de zaden. Druk het zaad daarom slechts licht aan en zorg ervoor dat het gelijkmatig vochtig blijft. Het duurt vier tot zes weken, zelfs met huishoudelijke warmte, voordat de eerste zaailingen verschijnen.

Tip: Het is het beste om altijd vers zaad van het voorgaande jaar te gebruiken. Valeriaan verliest zijn vermogen om zeer snel te ontkiemen naarmate het langer wordt bewaard. Dan duurt het nog langer voordat de zaden ontkiemen of in het ergste geval helemaal niets ontkiemen.

Door zijn wortelstok vermenigvuldigt valeriaan zich als vanzelf. Daarom moet er bij het uitplanten in het bed op worden gelet dat er voldoende ruimte tussen de afzonderlijke planten is. Ze hebben dus nog genoeg ruimte om zich te verspreiden en te ontwikkelen.

water geven en bemesten

Omdat de valeriaan zich ook prettiger voelt in gebieden met wat meer water, moet hij ook regelmatig en consequent van water worden voorzien. Droogte is niet goed voor het geneeskrachtige kruid. Een meerdaagse droogte kan het zelfs zo erg aantasten dat het de droge periode niet overleeft. Ook reikt het wortelstelsel niet diep genoeg in de grond om diepliggende waterreserves te bereiken.

Als de valeriaan in een humusrijke grond wordt geplant, is geen verdere bemesting nodig. Bij het kweken in pot kan het echter voordelig zijn om af en toe te bemesten. Een voornamelijk organische langetermijnmeststof zoals de onze Plantura organische universele meststof werkt drie maanden en stimuleert tevens het bodemleven.

zorg

Op zichzelf heeft de valeriaan geen speciale zorgmaatregelen nodig. In de winter hoeven geen beschermende maatregelen tegen vorst te worden genomen. In de herfst sterven de bovengrondse delen van de plant af. De winterharde wortelstok in de grond trotseert met gemak vorst.

Af en toe kan valeriaan echter worden aangetast door ongedierte. bladluizen kan het beste gewoon worden afgespoeld. Als de planten te dicht zijn, kan het ook gebeuren dat zich aan de bovenzijde van de bladeren een witachtig gazon van schimmels vormt. Dat is meeldauw. In dit geval moeten de planten verder uit elkaar worden geplant en, als er aanvullende bemesting is uitgevoerd, moet de toediening van aanvullende voedingsstoffen worden stopgezet.

In onze gids voor Teelt van valeriaan vind nog meer tips en trucs!

Medicinale valeriaan: oogsten en bewaren

Van primair belang is de wortel of wortelstok. Deze bevat de effectieve essentiële oliën en andere componenten in hoge concentraties. Om een ​​overvloedige oogst te kunnen binnenhalen, is het raadzaam om de wortels pas in het tweede levensjaar van de plant uit te graven. Daarna wordt het langzaam gedroogd, waarbij de karakteristieke geur ontstaat. Gedroogd kan de wortelstok enkele maanden worden bewaard.

De rijpe zaden kunnen niet alleen het volgende jaar worden gezaaid, maar worden op dezelfde manier als de wortel gebruikt. Nadat de bloeiwijzen zijn gerijpt en bruin zijn geworden, worden ze afgesneden en gedroogd. De zaden kunnen dan gemakkelijk worden verwijderd.

Meer Oogsten, bewaren en effecten van valeriaan vindt u hier.

Gebruik van valeriaan: ingrediënten en effecten

Valeriaan is rijk aan effectieve essentiële oliën, vooral in de ondergrondse wortelstok, maar ook in de zaden. De alkaloïden die het bevat, creëren een geur die kenmerkend is voor katten en hebben een stimulerend effect op katten, vergelijkbaar met kattenkruid. De gedroogde wortelstokken behoren tot de meest gebruikte kruiden-actieve ingrediënten als kalmerend middel voor rusteloosheid of slapeloosheid. Gedroogd kan het op verschillende manieren worden toegediend: als thee of tinctuur, of in de vorm van tabletten of capsules. Valeriaanpreparaten mogen niet aan kinderen worden gegeven vanwege het onbekende effect op het organisme van het kind.

Maar valeriaan vindt vaker zijn weg naar de keuken dan je denkt. Valeriaanextract wordt in de voedingsindustrie gebruikt om appelsmaak toe te voegen aan ijs of gebak. Het jonge kiemkruid in het voorjaar is goed te verwerken in een salade met zijn naaste verwant, veldsla.

Valeriaan is een gevestigde medicinale plant die vandaag de dag nog steeds veel medicinaal wordt gebruikt. Rondom de eigenaardige geur zijn talloze mythes ontstaan, maar dankzij het veelzijdige gebruik en de decoratieve bloemen heeft dit kruid een plekje in de moestuin verdiend.