Tomatenbeschadiging: barsten, bladkrullen & Co.

Schade aan tomaten wordt niet altijd veroorzaakt door ziekteverwekkers. We presenteren milieu- en fysiologische aandoeningen bij tomatenplanten en geven tips om ze te vermijden.

Niet alleen anders Tomatenplagen en ziekten kunnen schade toebrengen aan tomatenplanten en hun vruchten. In dit artikel leggen we uit wat veelvoorkomende fysiologische schade en misvormingen zijn die meestal in de zomer optreden en hoe je ze kunt voorkomen.

Tomatenblaadjes krullen op

Wanneer de bladeren van de tomatenplant opkrullen, komt dit vaak door de verzorgingsmaatregelen. Als de bladeren in het topgebied opkrullen, is de oorzaak meestal een gebrek aan water. De bladkrulling van de tomaat op de onderste bladeren daarentegen treedt op na forse snoei van zijscheuten en bladeren. Hierdoor ontstaat er een nutriëntenblokkade in de onderste scheuten die nog aanwezig zijn. Hierdoor krult de tomaat zijn bladeren op, maar dit heeft geen invloed op de opbrengst of de smaak van de vrucht.

tip: Wanneer de bladeren bij jonge tomatenplanten opkrullen, is dit in de meeste gevallen te wijten aan een gebrek aan watervoorziening of een bladluisplaag, wat kan leiden tot vervorming van jonge bladeren en ook tot krullen. Een virale ziekte zoals het Curly Top Virus is echter ook mogelijk. Virussen worden overgedragen via zuigende insecten en veroorzaken onomkeerbare groeistoornissen in de hele plant. Aangetaste planten moeten volledig worden weggegooid.

Tomaten barsten

Het kraken van tomatenfruit is een veelvoorkomende schade, maar waarom barsten tomaten? De oorzaak ligt vooral in een fluctuerende watervoorziening en overmatig knijpen of snoeien. Het ringvormige barsten treedt op wanneer er tegelijkertijd een overmatige toevoer van water en koel weer is. Trouwens, de neiging van tomaten om te barsten hangt ook af van de variëteit. Bijzonder scharreltomaten met wisselende vochtigheid als gevolg van regen en droogte moet barsten. De meeste vruchten hebben littekens na het scheuren en zijn veilig om te eten. Het wordt problematisch wanneer schimmelziekten de open wond binnendringen en leiden tot schimmel en rot. Geïnfecteerd fruit moet onmiddellijk worden weggegooid.

Groene kragen in tomaten

Onder gele of groene kragen van tomaten wordt meestal verstaan ​​weefsel rond de stengelbasis dat hard blijft en niet van kleur verandert als ze rijp zijn. Een te hoge temperatuur van het fruit door direct zonlicht, evenals ernstige steken, kaliumgebrek en stikstofoverbemesting kunnen leiden tot deze fysiologische ziekte. Maar ook hier is de raskeuze cruciaal. Met name vleestomaten en donkere variëteiten hebben de neiging om groengekraagd te zijn, waaronder bekende variëteiten zoals 'brandewijn‘, ‘Zwarte pluim' of de 'Krim zwarten‘. Als het weefsel rond de stengel is uitgehard, moet het voor consumptie worden verwijderd. De rest van de vrucht is echter volledig eetbaar.

Bloesemrot op tomaten

Vrucht- of bloesemrot is een gevreesde fysiologische aandoening waarbij het weefsel aan de onderkant van de vrucht zwart wordt, uitzakt en hard wordt. De oorzaak is een ernstig gebrek aan calcium, waarna het weefsel bezwijkt door een gebrek aan stabiliteit. De puistjes zijn te voorkomen door voldoende kalk te geven, kalk aan de beplanting toe te voegen en indien nodig tussen juni en augustus de vaak oneetbare vruchten te voorkomen. Meer hierover lees je in ons speciale artikel Tomatenbloesem eindrot.

Meer schade aan tomaten

Naast de genoemde groei- en ontwikkelingsstoornissen zijn er ook zeldzamere aandoeningen:

• zonnebrand: Als de planten nog niet gewend zijn aan sterk zonlicht, kan er zonnebrand optreden op de bladeren en vruchten. Dit blijkt uit de ontwikkeling van papierachtige, transparante weefselveranderingen, de vrucht eronder is vaak waterig en zacht. Zwaar verbrande bladeren vallen vroeg af. Door jonge planten langzaam aan de zon te laten wennen en de vrucht in de schaduw te stellen, wordt zonnebrand op tomaten effectief voorkomen.
• Haver en gerstbloesem: Bij slechte lichtomstandigheden, te koude temperaturen en hoge luchtvochtigheid, haver en gerst bloeit. In de haverbloem groeien de lichtgele kelkblaadjes te lang en krullen niet terug. De gerstebloem daarentegen is kort en dik, stuifmeel en stigma zijn slecht gevormd. Dit resulteert in bemestingsproblemen met weinig opbrengst en veel bloemen vallen af.
• binnen tan: Als gevolg van overmatige verdamping vormt zich bruin, opgedroogd weefsel in de tomatenvrucht. Warmte en droge lucht zijn problematisch. Interne bruining treedt vooral op na veel water geven en gelijktijdig kaliumgebrek.
• waterziekte: Als de vrucht bij rijpheid niet op plaatsen verkleurt en aan de binnenzijde bruine vaataderen vertoont, spreekt men van waterziekte. Zelfs water geven en een goede toevoer van kalium voorkomen dit.

tip: Een evenwichtige toevoer van voedingsstoffen kan veel fysiologische aandoeningen voorkomen. Een organische vloeibare meststof zoals de onze Plantura Biologische Tomaten & Plantaardige Meststof kan eenvoudig worden gedoseerd en over het gietwater worden aangebracht. Het verhoogde kaliumgehalte bevordert de vruchtontwikkeling in tomaten en tal van andere soorten groenten.

• vruchtbaarheidsstoornissen: Naast de haver- en gerstbloei kunnen ook suboptimale omstandigheden leiden tot bemestingsstoornissen. Extreem hoge of lage luchtvochtigheid, temperaturen boven 30 °C, gebrek aan water en gebrek aan bestuivers (insecten of windbeweging) kan leiden tot gebrek aan bestuiving en dus bloemverlies en slechte opbrengst leiden.
• vruchtmisvormingen: Om genetische redenen kunnen vruchten aanhangsels hebben, ook wel "neuzen" genoemd, die meestal vóór de hoofdvrucht van kleur veranderen. Ernstig geribbelde en overgroeide vruchten kunnen ook voorkomen. Je mag deze vruchten niet eten Tomatenzaden halen, maar ze zijn volledig eetbaar en vaak een blikvanger in de tuin.

Naast omgevingsverstoringen kunnen ook tal van bacteriële en virale pathogenen en schimmels tomaten beschadigen. We geven tips om de jouwe te maken Bescherm tomaten tegen ziekten kunnen.