De kritiek op hybride zaden wordt steeds luider, maar zijn de vooroordelen terecht? We zoeken het voor je uit.
Hybride zaad is nu een integraal onderdeel van de landbouw. Op enkele uitzonderingen na zijn alle suikerbieten- en maïsvelden in bijvoorbeeld Duitsland inbegrepen Er worden hybride rassen besteld en ook in de teelt van groente- en sierplanten zijn ze divers gebruikt. Niet alleen in geïndustrialiseerde landen als Duitsland, maar ook in minder ontwikkelde landen als India geven steeds meer boeren de voorkeur aan de dure hybride zaden. Daarom vragen veel mensen zich af: wat zijn eigenlijk hybride soorten en welk zaad is geschikt voor de hobbytuinier?
Wat is hybride zaad?
Het kweken van hybride zaden is eigenlijk niet erg ingewikkeld of duur en kan op een grote verscheidenheid aan planten worden uitgevoerd. Hier worden twee plantenlijnen of populaties met lang gevestigde eigenschappen gekruist. De ouderplanten vertonen bepaalde eigenschappen op een stabiele en veilige manier, maar worden al gehinderd door de nadelen van inteelt door herhaald paren met zichzelf. Wanneer ze samen worden gekruist, produceren ze de hybride generatie (F1), die deze zogenaamde inteeltdepressie overwint. In het ideale geval worden nakomelingen met de gewenste eigenschappen niet alleen uit één, maar uit beide ouders voortgebracht. Hier komt het zogenaamde heterosis-effect om de hoek kijken: uit de ingeteelde ouders ontstaan nu Nakomelingen die de opbrengst, kracht en robuustheid van hun ouders vermenigvuldigen voorbijgaan Dit effect brengt een verhoging van de opbrengst met zich mee waar de teler van wil profiteren. Natuurlijk willen niet alleen degenen die er van moeten leven robuustere planten, maar ook de hobbytuinier is blij als zijn planten niet overweldigd worden door ziektes.
Ook is het handig dat planten uit hybride zaad homogeen zijn. Dus ze lijken allemaal op elkaar. Hoewel dit ook mogelijk is met planten uit andere veredelingsmethoden, wordt het in hybride veredeling in een fractie van de tijd bereikt, namelijk met slechts één kruising.
Tip: Hybride veredeling is slechts een van de vele methoden voor het kweken van planten. In het verleden zijn er al rassen geproduceerd met behulp van chemische of radioactieve behandelingen, en in Kunstmatig gemodificeerde plantencellen in het laboratorium worden gebruikt in klassieke lijn- en populatieveredeling om veredelingsdoelen te bereiken bereik. Helaas heeft de term "hybride fokken" een slechte reputatie, simpelweg vanwege het gebruikte woord, hoewel deze methode veel voordelen biedt.
Hybride zaad: voordelen
Hybride soorten kunnen tot 30% meer opleveren dan hun ouderlijnen. Met name in ontwikkelingslanden kan op deze manier de voeding van de bevolking worden gewaarborgd. De planten lijken genetisch enorm op elkaar, de populatie in het veld is hetzelfde en ze zijn tegelijkertijd rijp. De geoogste vruchten zijn ook vergelijkbaar, dus de verwerking en verpakking voor verkoop is erg vergelijkbaar is gemakkelijker en tijd wordt bespaard - een gevolg zijn dan lage prijzen voor groenten in onze supermarkten. Een ander groot voordeel is het vermogen om in korte tijd allerlei soorten ziekteresistentie in planten te kruisen, zonder dat het jaren kost om die eigenschappen te versterken. Er zijn nu veel F1-tomatenrassen met resistentie of hoge tolerantie voor typische tomatenziektes als fluwelen plek (Cladosporium fulvum), Phytophthora (Phytophthora infestans) of het tomatenmozaïekvirus (TMV).
Vergeleken met klassieke veredeling door herhaald kruisen en selecteren, maakt hybride veredeling het veel gemakkelijker om verschillende eigenschappen tegelijkertijd in een ras te introduceren. Want hoe meer eigenschappen er in de veredeling verwerkt moeten worden, hoe langer de weg naar het afgewerkte ras in lijn- of populatieveredeling. Als veredelaar spaart u tot tien jaar om de eigenschappen van een ras te consolideren. Hybride veredeling maakt het ook mogelijk om relatief spontaan te reageren op bijzondere gebeurtenissen, zoals het verschijnen van een nieuwe plaag of een nieuwe plantenziekte.
Hybride zaad: nadelen
Hybride zaad heeft echter ook nadelen, vooral in de landbouw: omdat het gewoon beter presteert dan andere rassen met zijn hogere prestaties, intensiveert het de prijzenoorlog op de markt. Boeren die geen hybride zaden willen gebruiken, zijn niet langer winstgevend omdat die met hybride zaden perfecte oogsten kunnen bieden tegen een lagere prijs. Een groot nadeel voor de landbouw is dat hybride zaad niet verder door de boer zelf kan worden vermeerderd kan zijn, want door twee verschillende inteeltlijnen te kruisen wordt alleen een genetische puinhoop doorgegeven zullen. De nakomelingen van de hybriden zijn een bonte bos planten met verschillende kenmerken en vertonen verminderde prestaties - dus zaad moet voor elk seizoen nieuw worden gekocht. Helaas is het hybride zaad vrij duur, omdat de veredelaars door de afhankelijkheid van de boeren zelf de prijs kunnen bepalen.
Om deze redenen wijst met name de biologische landbouw hybride veredeling af, ook omdat deze het imago heeft van het 'onnatuurlijke'.
Het lijdt geen twijfel dat het heel belangrijk is dat traditioneel gekweekte rassen in de biologische landbouw behouden blijven, omdat ze bevatten de waardevolle genetische bronnen waaruit nieuwe variëteiten worden gekweekt om aan de eisen van de toekomst te voldoen kan worden. Hybride veredeling daarentegen gebruikt slechts een fractie van deze middelen, wat een risico met zich meebrengt: als alle telers er een hebben Regio met dezelfde hybride variëteit, al deze planten zijn ook even vatbaar voor ziekten, plagen of nadelige Omgevingsinvloeden – het is als het ware een sterk geïntensiveerde monocultuur, die alleen bestaat uit genetisch identieke planten bestaat.
De focus van hybride veredeling op opbrengst en ziekteresistentie is ook nadelig voor de hobbytuinier. Smaak, geur en andere ingrediënten zoals vitamines en essentiële oliën worden zo vaak verwaarloosd, de waterige supermarkttomaat is daar een goed voorbeeld van. Oudere en historische rassen leveren minder op en vergen meer ervaring in de teelt en belonen dit vaak met unieke aroma's, vruchtvormen en kleuren. Hybride zaden kosten al snel een veelvoud van bestoven soorten en de selectie is veel kleiner. Daarnaast levert iedere hobbytuinier een bijdrage aan het behoud van het ras en daarmee aan het behoud van genetische diversiteit als er meer rassen worden gekweekt die bestoven zijn. Wat het verlies van deze diversiteit betekent, is te zien aan het voorbeeld van de 'Cavendish'-banaan. Decennialang was deze banaan de enige die in de winkel en in onze buik belandde. 'S Werelds grootste bananenplantages zijn ontstaan uit uitlopers van een enkele plant, tot een Fusarium-Paddestoel kraakten hun verdediging en brachten plotseling de bananenproductie in de wereld in gevaar.
Als je basiskennis hebt van plantenveredeling, dan is het eenvoudig mogelijk om zelf zaden van klassieke rassen te oogsten en de raseigenschappen te behouden. Tegelijkertijd bespaart u natuurlijk ook geld en behoudt u al onze culturele activa, die de mensheid al duizenden jaren nauwgezet heeft gecultiveerd en verzorgd.
De voor- en nadelen van hybride zaad op een rij:
voordelen | nadeel |
---|---|
Hoger rendement | Hoge prijzen |
Meer resistent tegen veel ziekten | Zaden moeten elk jaar nieuw worden gekocht |
De eigenschappen van nieuwe rassen kunnen snel worden vastgesteld | Vaak niet erg aromatisch |
Bijdrage aan het behoud van variëteiten en genetische diversiteit | Verlies van variëteit en onvoldoende genetische diversiteit |
Wil je van je favoriete soorten? Zaadjes halen voor volgend jaar, maar weet u niet precies waar u op moet letten? Alles over dit onderwerp vind je in ons speciale artikel.
...en ontvang elke zondag geconcentreerde plantenkennis en inspiratie direct in je e-mail inbox!