de essentie in het kort
- de vogelkers is een 5 tot 15 m hoge, deels giftige, bladverliezende heester met overhangende takken, uitbundige voorjaarsbloei, eetbare minivruchten en prachtige bladkleuren in de herfst.
- Vogelkersenhout is lichtgeel in het spint, roodachtig tot donkerbruin in de kern, zacht, flexibel en ruikt onaangenaam naar bittere amandelen.
- Plant een Prunus padus op een zonnige tot gedeeltelijk schaduwrijke plaats in frisse, vochtige, voedselrijke, kalkarme grond.
- Onderhoudstips: goed water geven als het droog is, bevruchten met compost in maart en juni, snoeien en uitdunnen in februari, piekdroogte bestrijden met snijtechnieken, webmot uitzitten
- Mooie variëteiten van Prunus padus: piramidale zwarte kers 'Le Thoureil', zwarte kers 'Obelisk', Vlinderkers 'Watereri' en laatbloeiende of Amerikaanse gewone vogelkers (Prunus serotina).
Eigenschappen
- Wetenschappelijke naam: Prunus padus
- Familie: Rosaceae
- Groeitype: bladverliezende heester, kleine boom
- Groeihoogte: 600 – 1500 cm
- Bladeren: donkergroen, geelrode herfstkleur
- Bloeitijd: april tot juni
- Bloem: witte druiven
- Fruit: steenvruchten
- Toxiciteit: gedeeltelijk giftig
- Winterhardheid: winterhard
- Ziekten en plagen: kantdroogte, spinmot
- Gebruik: natuurlijke tuin, sierboom, haag
fruit
Tijdens de uitbundige voorjaarsbloei zorgen bijen, zweefvliegen en vlinders voor de bestuiving. Voor de drukke insecten is er veel te doen, want een gewone vogelkers straalt met talloze, 10 tot 20 cm lange, overhangende, 12 tot 30 bloemige trossen. Als beloning worden bestuivers gelokt door een slokje nectar in het midden van elke bloem. Elke bestoven bloem verandert in de late zomer in een eetbare steenvrucht. Deze eigenschappen kenmerken de vrucht van een gewone vogelkers:
- Kleur: lichtrood, zwart wanneer volledig rijp
- Maat: erwt maat
- Vorm: bolvormig
- Gewicht: 1,3 tot 2,1 g
- Vlees: scherp-bitter, eetbaar, niet giftig
- Steinkern: puntig, netvormig, giftig
lees ook
- Wiltomaten: van teelt tot oogst
- De zaden van de iris: oogsten en kweken
- Wat doet de spinmot op de gewone vogelkers?
Eetbare steenvruchten van dichtbij
Laken
Kort voor het begin van de bloeiperiode zet de inheemse gewone vogelkers haar blad op. Naarmate het jaar vordert, ondergaat het blad een kleurtransformatie totdat het er in de winter af valt. Een blad is te herkennen aan deze kenmerken:
- Kleur: dof donkergroen bovenaan, grijsgroen onderaan, geelrode herfstkleur
- Maat: 6 tot 15 cm lang
- Vorm: omgekeerd eirond tot elliptisch spits, gesteeld, fijn getande bladrand
- Bijzondere eigenschappen: belangrijke voedselplant voor bedreigde vlindersoorten zoals gepeperde haarstrepen en zwavelvlinders
- Tuinbouwwaarde: snelle afbraak, goede humusvorming, ideale toevoeging voor de compost
De Amerikaanse gewone vogelkers (Prunus serotina), die naar Centraal-Europa migreerde, heeft een lengte van 4 tot 12 cm, langwerpig eirond tot langwerpig lancetvormig blad met donkergroene, glanzende bovenzijde en lichtgroene bladeren Onderkant. Verder is de bladrand prominenter getand dan bij het blad van een Prunus padus.
toxiciteit
Wat betreft het gifgehalte is de gewone vogelkers extreem wispelturig. Sommige delen van de plant zijn doordrongen van gifstoffen die roofdieren op afstand zouden moeten houden. Andere bereiken zijn niet giftig voor eetbaar. In de volgende tabel staan de details:
- Giftig: schors, hout, wortels, bladeren, zaden, steenkern,
- niet giftig: bloemen, pulp
- Eetbaar: steenfruit zonder pit (geperst, tot pap gemaakt, jam, distillaat)
Giftige delen van de plant bevatten voornamelijk blauwzuur, herkenbaar aan de veelbetekenende geur van bittere amandelen. De onaangename geur is het meest merkbaar als je aan de bast snuift of een blad tussen je vingers wrijft. Volgens gerenommeerde bronnen heeft de gewone vogelkers geen genezende werking (zie botanikus.de). Traditionele recepten melden dat thee gemaakt van de bast verlichting biedt bij hoesten, reuma, oogproblemen, astma, jicht en hoge bloeddruk. Het is niet bekend of consumenten bij misselijkheid, braken en krampen moeten betalen voor de consumptie van gewone vogelkersthee.
gebruik
De vogelkers heeft alle waardevolle eigenschappen die hobbytuiniers verlangen van een boom voor de natuurlijke tuin. Het weelderige bloesemfeest met schilderachtige overhangende druiven, gevolgd door furieuze herfstkleuren, is een inspiratiebron voor creatieve toepassingen. Bijvriendelijke bekerbloesems, eetbare steenvruchten en snelle groei tot verheven hoogten ronden de sier- en gebruikswaarde af. De volgende tabel geeft inzicht:
natuurlijke tuin | siertuin |
---|---|
bijenweide | Solitaire in het gazon |
voer voor vogels | huis boom |
wilde fruitstruik | Privacybescherming |
In het voorjaar trekt een zee van bloemtrossen bijen aan, hommels, zweefvliegen en vlinders bij het nectarrijke buffet. Voor vogels wordt in de nazomer de tafel gedekt met voedzame bessen. Nu moeten hobbytuiniers zich haasten om een deel van de steenvruchten te bemachtigen als ingrediënt voor scherp-fruitige jam, bitterzoete siroop of wilde vruchtenazijn in huisstijl. Als romantische solitaire heester of huisboom voor in de voortuin is de gewone vogelkers een sieraad. Een Prunus padushaag beschermt de privacy als bloeiend bolwerk tegen nieuwsgierige blikken.
Vogelkersenhout
Onder zijn onopvallende, grijze bast verbergt de gewone vogelkers een edel hout met waardevolle eigenschappen. Warme kleuren, een zachte, elastische consistentie, een laag gewicht en de beste verwerkingskwaliteit kenmerken het hout van een gewone vogelkers. In de volgende tabel staan de details:
- Spinthout: witachtig tot geelachtig, vaak getint met roodbruin
- Kernhout: bleek roodachtig geel tot licht roodbruin, wordt na verloop van tijd donkerder
- Eigenschappen: zacht, elastisch, poreus, splijtbaar, licht ontvlambaar
Ervaren doe-het-zelvers en ervaren timmerlieden weten deze voordelen te benutten voor de productie van muziekinstrumenten, wandelstokken, losse meubelen en fineren. Een opdringerige geur en het gifgehalte zijn te bekritiseren. Rubberaders kunnen optreden als gevolg van verminderde weersbestendigheid. In Centraal-Europa geteelde stammen zijn van secundair belang voor de houtindustrie. In de VS is het hout van de vogelkers een van de meest gewilde waardevolle houtsoorten voor de productie van meubels.
uitweiding
Groeiraket met invasieve neiging
Vogelkers correct planten - instructies
De beste tijd om vogelkers te planten als goedkoop wortelgewas is in de herfst. Een jonge struik kunt u het hele jaar door in een pot planten, mits de grond niet bevroren of uitgedroogd is. Met een bewuste keuze van standplaats en deskundige planttechniek zet u koers naar een snelle doorworteling. Hoe een gewone vogelkers correct te planten:
Selecteer een locatie
De vogelkers leeft in de alluviale bossen van Europa tot Azië. Anderzijds is de wilde fruitboom een zeldzame gast in zonnige, droge mediterrane streken en op de kalkrijke Balkan-eilanden. Deze verdeling geeft belangrijke informatie over de standplaatskwaliteiten die Prunus padus in de hobbytuin wil:
- Zonnige tot halfschaduwrijke standplaats
- Frisse, vochtige, voedselrijke grond, goed doorlatend
- Bij voorkeur neutrale tot licht zure pH rond 6
- Uitsluitingscriteria: drassige, drassige, kalkrijke en extreem droge locaties
Locatie voorbereiden
Voor een gezonde groei van een vers geplante gewone vogelkers is een goede grondbewerking aan te raden. Hark de beoogde plantplaats meerdere keren. Bij deze gelegenheid verwijderen onkruid en oude wortels. Verdeel nu 3 tot 5 liter rijp, gezeefd compost aarde per vierkante meter en hark de organische startmest oppervlakkig in.
Vogelkers planten
Plaats tijdens het voorbereiden van de grond de wortels van een jonge vogelkers in een emmer water. Doorweekte wortelstrengen zijn minder vatbaar voor droogtestress, een van de meest voorkomende oorzaken van uitval van jonge bomen in de eerste paar maanden. Zo plant je de wilde fruitboom correct:
- Graaf een plantkuil die twee keer zo groot is als de kluit
- Verrijk de uitgraving tot een derde met compost en hoornkrullen
- Bekleed de put met een wortelbarrière
- Zet de met water doordrenkte kluit in het midden van het plantgat
- Rijd een steunpaal in de grond en sluit deze aan op de middenaandrijving
- Vul de put, druk de aarde naar beneden en maak het modderig
- wortelschijfje hakselhout met bladeren, bastmulch of compost
Een snoeibeurt is alleen nodig bij een gewone vogelkers als wortelproduct. Snijd voor het planten gebogen wortels af. Voor een dichte vertakking, alle zijscheuten na het planten met een derde inkorten. Knip de ondersteunende centrale scheut niet af. Als je een plaats voor vogelkersen in een haag hebt gepland, is de aanbevolen plantafstand 50 centimeter of twee bomen per meter.
Vogelkers verzorgen - tips voor hobbytuiniers
De verzorging van een gewone vogelkers kenmerkt zich door een hoge water- en voedingsbehoefte. Regelmatig knippen voorkomt ongewenste verspreiding. Monilia spike droogte zal de bossen jammerlijk verwelken. Bij besmetting met de spinmot bestaat het risico op ontbladering. Het ongecompliceerde zorgprogramma snel achter elkaar:
gieten
De gewone vogelkers is een zeer dorstige boom. Regelmatig water geven tijdens droge periodes dekt het hoge waterverbruik. Als de grond onder de struik droog aanvoelt, is water geven nodig. Omdat regen zelden het dichte bladerdak binnendringt, moet u op regenachtige dagen blijven water geven. Geef de grote struik in de zomer in de vroege ochtend of late avond voldoende water. Gebruik bij voorkeur ingezameld regenwater of stilstaand, kalkarm kraanwater.
Bevruchten
Organische Meststof geeft een gewone vogelkers de nodige groei-energie. De nutriëntenreserves van de grondbewerking en de eerste bemesting raken snel uitgeput. Aanvulling levert een royale portie op compost aarde in maart en juni met 3 tot 5 liter per vierkante meter. Hark de ideaal gezeefde compost oppervlakkig in, want Prunus padus is een ondiepe wortelwortel. Blijf water geven zodat de voedingsstoffen snel worden opgenomen.
Snijden
Snoeiverzorging is gericht op het afremmen van de groei, het bevorderen van een lichtovergoten kroon en het geven van een mooie vorm aan uw gewone vogelkers. Vakkundig snoeien stimuleert de groei, revitaliseert de bloei en voorkomt ziektes. Hoe een gewone vogelkers op de juiste manier te snijden:
- Beste tijd: Februari bij vorstvrij, droog weer
- Alternatieve datum: eind juni
- Begin met het uitdunnen van al het dode hout
- Verwijder kruisende en verticale takken
- Knip overhangende scheuten die te lang zijn een derde of meer terug
- Zet de schaar op een afstand van 3 tot 5 mm van een knop of een knop slapend oog
- Belangrijk: laat geen lange stompen achter als mogelijke toegangspunten voor schimmelsporen en andere pathogenen
Als de vormsnoei beperkt is tot de groei van dit jaar, snijd de struik of kroon dan direct na de bloei af. Met deze dadel promoot je de overvloed aan bloemen, want Prunus padus bloeit op eenjarig hout. Vogelkers kan tal van uitlopers vormen en zich via dit pad door de tuin verspreiden. Snijd worteluitlopers af waar ze vertakken van een hoofdwortel. Gooi maaisel met zaden, fruit of stukjes wortel weg in de organisch afval of de huisvuilbak. Lommerrijke, niet-bloeiende, gezonde scheuten kunnen op de composthoop.
Bestrijd de droogte van de Prunus-piek
Als onderdeel van het diverse geslacht Prunus blijft de gewone vogelkers niet gespaard van typische ziekten. Schimmelinfectie komt veel voor Monilia laxa, ook wel Prunus-piekdroogte genoemd. Botanisch verwante lotgenoten zijn appel, peer, kers, pruim en morellen. Huismiddeltjes en fungiciden gaan verloren in de strijd tegen de ziekte. Er is nog hoop op genezing. Hoe piekdroogte op een gewone vogelkers te bestrijden:
- symptomen: verwelkte bloemen en bladeren, witbruine schimmelgroei op afstervende scheutpunten, gomstroom
- strijden: aangetaste takken 15 cm in het gezonde hout terugsnoeien
- preventie: jaarlijks dunner knippen, fruitmummies verwijderen, geïnfecteerde knipsels bij het huisvuil deponeren
Webmot - vechten of zitten?
Tot grote ergernis van hobbytuiniers heeft een vraatzuchtige plaag zich gespecialiseerd in vogelkers. De geelzwarte rupsen van de gewone vogelkersspin (Yponomeuta evonymellus) zijn onverzadigbaar in hun hebzucht en eten het hout kaal. Het einde van het nummer is een volledig gesponnen, bladloos skelet dat griezelig glinstert in het zonlicht. Vechten is niet nodig. Het volgende korte inzicht in de levenscyclus van spinmotten en de reactie van een gewone vogelkers legt uit waarom dit zo is:
In het voorjaar komen de overwinterde rupsen uit hun poppen en eten de jonge bladeren op. Tegelijkertijd produceren de plagen een dicht, zilverwit web om ze te beschermen tegen parasieten en vocht. De onverzadigbare larven leven onder dit beschermende weefsel, eten en verpoppen. Midden/eind juni komen er volwassen motten uit, die geen voedsel opnemen, zodat er een einde komt aan de ontbladering. Slechts twee weken later ontspruit de lankmoedige gewone vogelkers weer. De enige bittere druppel is het mislukken van de wilde fruitoogst van dit jaar, omdat het ongedierte ook de bloemtrossen aanvalt.
Populaire variëteiten
De oorspronkelijke soort, vroegbloeiende vogelkers (Prunus padus), was de inspiratie voor decoratieve rassen met verschillende groeivormen. Daarentegen is de laatbloeiende gewone vogelkers (Prunus serotina) tot nu toe zonder variëteiten vertegenwoordigd in Centraal-Europa.
- Piramide Kers 'Le Thoureil': Slanke, kegelvormige struik, 6 tot 8 m hoog, zuiver wit, overhangende bloemtrossen vanaf april.
- Kolom 'Obelisk': Zuilvormige struik, 6 tot 10 m hoog, bloeit rijkelijk van april tot juni.
- Vlinderkers 'Watereri': machtige vogelkers, 8 tot 12 m hoog, 6 tot 8 m breed, bloeiperiode van april tot juni.
- Laatbloeiende vogelkers: Bloeitijd van mei tot juni, eetbare mini-kersen in de nazomer, groeihoogte 5 tot 8 m.
- Amerikaanse vogelkers: Synoniem voor laatbloeiende gewone vogelkers (Prunus serotina).
FAQ
Kun je jam maken van de vrucht van een vogelkers?
Als je de zure, bittere smaak van vogelkersen niet erg vindt, kun je het steenfruit gebruiken om jam of gelei te maken. Het is belangrijk op te merken dat je het fruit van tevoren uitperst omdat de zaden giftig blauwzuur bevatten. Met 1,7 liter vogelkersensap, 1 kg conserveersuiker (2:1), 2 pakjes vanillesuiker en 1 theelepel citroenzuur tovert u in een handomdraai een lekkere wildvruchtengelei tevoorschijn.
Is de gewone vogelkers geschikt als haagplant?
In een gemengde, vrijgroeiende haag met wilde vruchten mag de vogelkers niet ontbreken. Vooral in de tuin met vochtige, voedselrijke grond overtuigt de inheemse Prunus padus met een bloemenzee in de lente en voedzame bessen in de herfst. Geplant als haag, transformeren de inheemse groeiraketten snel in een dicht netwerk van takken waarin gevederde en gevleugelde tuinbewoners zich gemakkelijk kunnen verstoppen. Socialiseer de gewone vogelkers met sleedoorn (Prunus spinosa), zwarten ouderling (Sambucus nigra) en cornel (Cornus mas) op de ideale plantafstand van 50 centimeter.
Bestaat het risico dat vogelkersen worden verward met andere bomen en struiken?
De gewone vogelkers moet worden verward met de els-wegedoorn (Rhamnus frangula). Beide wilde fruitstruiken hebben een grijze bast en geven een onaangename geur af. Verder is het spinthout van beide houtsoorten geelwit gekleurd en het kernhout roodachtig. Ook bij de aanduiding bestaat gevaar voor verwarring. De vroegbloeiende gewone vogelkers (Prunus padus) is in de volksmond bekend als servicekers of serviceboom, die lijkt op de serviceboom van de lijsterbes (Sorbus torminalis). Last but not least, de inheemse vogelkers en de Amerikaanse gewone vogelkers lijken verwarrend op elkaar.
Wat is de verbrandingswaarde van het hout van een gewone vogelkers?
De calorische waarde van het luchtgedroogde hout van een Prunus padus is 19,1 MJ/kg. Dit komt overeen met een calorische waarde van 4,0 kWh/kg. Het hout van een gewone vogelkers is vergelijkbaar met esdoorn, berk, plataan of iep. Opgemerkt moet worden dat deze waarden verwijzen naar gedroogd hout. Als hout vers uit het bos heeft de gewone vogelkers slechts een calorische waarde van 6,8 MJ/kg en een calorische waarde van 1,9 kWh/kg.