Elecampane: planten, verzorging & effect

In het verleden werd veel belang gehecht aan de echte elecampane als medicinale plant. Maar ook als sierplant is de elecampane een verrijking voor tal van cottage gardens.

Als we het over elecampane hebben, gaat het meestal over de bekende medicinale en kruidenplant, de echte elecampane (Inula helenium), de toespraak. Er zijn nog veel meer soorten elecampane die u in uw tuin kunt integreren. We presenteren er een aantal in dit artikel. Ook leggen we uit hoe je de elecampane plant en wat voor effect het eigenlijk heeft.

Elecampane: eigenschappen en oorsprong

Elecampane heeft verschillende synoniemen die voor de plant worden gebruikt, afhankelijk van de regio. Dit zijn bijvoorbeeld edele wortel, darmwortel, oud kruid, Helenenkraut of slangenkruid. De elecampane is ingedeeld in de madeliefjesfamilie (Asteraceae). Aangenomen wordt dat de oorspronkelijke oorsprong van de echte elecampane in Klein-Azië en het Nabije Oosten ligt. Tegenwoordig zijn de soorten wijdverbreid in Europa, Afrika en Azië. Natuurgebieden zijn zonnige bergweiden en de oevers van bergbeekjes.

De meeste elecampane-soorten zijn meerjarige, kruidachtige planten - de rest bestaat uit eenjarige of tweejarige planten en kleine struiken. De meerjarige soorten zijn in de meeste gevallen voldoende winterhard tot circa -28 °C. De groeihoogte van de bosjes kan sterk variëren van soort tot soort en varieert van 20 tot 200 cm. De donkergroene, breed lancetvormige tot ovale bladeren van de bladverliezende elecampane hebben meestal een gekartelde of gladde rand en zijn basaal of afwisselend aan de scheuten. Bij hoge soorten kan het blad erg groot zijn. De bloeiperiode van de elecampane loopt meestal van juli tot september, maar kan enigszins variëren afhankelijk van de soort. De gele, zelden oranje, terminale bloemhoofdjes zijn afzonderlijk of in verschillende bloeiwijzen gerangschikt. Ze bestaan ​​uit marginale, vrouwelijke straalbloemen en hermafrodiete buisvormige bloemen, die in het midden zijn gerangschikt. Later ontwikkelen zich zogenaamde achenes met pappus. De zaaddozen behouden lang hun vorm en kunnen tot ver in de winter als sierplant dienen. De pollen- en nectarwaarden van de elecampane zijn eerder middelmatig en zijn daarom niet de beste voedselvoorziening voor Insecten - maar vanwege de bloeiperiode, die doorloopt tot in oktober, is de elecampane later erg populair bezocht.

Verwarring van elecampane: Voornamelijk de bloem en de groeivorm van de Grote Telekie (Telekia speciosa), ook wel valse elecampane genoemd, hebben een hoog risico op verwarring met de echte elecampane. De twee soorten zijn het beste te onderscheiden door de vorm van hun bladeren: de grote telekie heeft hartvormige bladeren en die van de echte elecampane zijn eerder langwerpig. Een andere plant die door zijn groei behoorlijk op elecampane lijkt, is de silphium (Silphium perfoliatum). Duidelijke onderscheidende kenmerken in dit geval zijn de tegenover elkaar geplaatste bladeren van de silphie, evenals de bredere straalbloemen en het kleinere hart van buisvormige bloemen.

Overzicht van elecampane soorten

Het geslacht inula bevat ongeveer 100 soorten sinds 2018. Op dit moment waren sommige soorten uit het geslacht inula andere geslachten, zoals pentaema, Limbarda En Dittrië, toegewezen. Hieronder presenteren we enkele van de mooiste soorten elecampane in meer detail.

• Duitse elecampane (Inula germanica): De bladeren van de 30 tot 60 cm hoge Duitse elecampane zijn aan beide kanten behaard. De bloemen verschillen aanzienlijk in grootte en opstelling van die van de typische soort. De aanzienlijk kleinere, goudgele paprikabloemen zijn gerangschikt in verschillende gedeeltelijke bloeiwijzen, die visueel resulteren in een volledige bloeiwijze. De bloeiperiode loopt van juli tot augustus. De Duitse elecampane groeit steeds meer op lössgronden en wordt in Oostenrijk al als bedreigd beschouwd.

• echte elecampane: De machtige vaste plant kan 180 tot 200 cm hoog worden en zijn bladeren zijn zelfs meer dan 50 cm lang. De bloeiperiode loopt van juli tot augustus. De soort kan zelfs in halfschaduw overweg en groeit bijzonder goed op permanent frisse, matig stikstofrijke grond. Hoewel de elecampane zichzelf graag uitzaait, wordt hij niet opdringerig.

• ruige elecampane (Inula hirta): De ruwe elecampane, ook wel ruwharige elecampane genoemd, wordt ongeveer 15 tot 50 cm hoog. De bladeren en stengels zijn bedekt met dikke haren. De gele bloemhoofdjes zitten van juni tot juli meestal afzonderlijk op de roodgekleurde stengel. Hij groeit het liefst op magere, droge en kalkrijke grond op gedeeltelijk schaduwrijke plaatsen.

• gigantische elecampane (Inula magnifica): De reuzenelecampane kan tussen de 150 en 180 cm hoog worden en heeft net zo grote bladeren als de elecampane. De gele bloemen openen van juli tot augustus. Opvallend zijn de langere lintbloemen. De soort geeft de voorkeur aan frisse locaties, maar kan kortere droge of natte fasen aan.

• zout elecampane (Limbarda crithmoides; synoniem: Inula crithmoides): De smalle bladeren van deze 10 tot 90 cm hoge soort zijn kaal en vlezig. Van augustus tot oktober heeft de elecampane fijnere, gele bloemen. De soort komt vooral voor op zandstranden en kustrotsen. De jonge bladeren van de vaste plant kunnen zelfs rauw of gekookt gegeten worden. De soort gedijt goed op droge, goed doorlatende grond op zonnige tot halfschaduwrijke locaties - zelfs in rotspartijen kan het worden gebruikt.

• druif elecampane (Inula racemosa): Op een geschikte standplaats kan de druif elecampane wel 200 cm hoog worden. De grond mag niet uitdrogen, voedzaam zijn en in de volle zon tot licht, halfschaduw staan. De gele bloemen verschijnen in juli.

• Wilgenbladige elecampane (Inula salicina): Deze soort staat bekend als wilg elecampane en bereikt een hoogte van 25 tot 75 cm. De wilgenbladige elecampane groeit niet in bosjes, de stengels komen vrij los uit de grond. Het verspreidt zich vegetatief door beboste heuvels. De bloeiperiode loopt van juni tot oktober. De soort gedijt goed op lichte standplaatsen met droge tot frisse, humusrijke grond.

• dwerg elecampane (Inula ensifolia): De compacte dwergelecampane wordt ook wel zwaardbladige elecampane genoemd en wordt slechts zo'n 30 tot 40 cm hoog. De bossige vaste plant bloeit diepgeel vanaf het begin, half juli tot eind augustus. De bladeren zijn beduidend kleiner en smaller dan bij de vorige soort. Met korte sporen vormen de adelaarsnesten geleidelijk bredere opstanden. De inheemse wilde vaste plant blijkt bijzonder robuust en betrouwbaar te zijn op voedselarme, in ieder geval zomerdroge bodems op zonnige locaties.

plant elecampane

De standplaats van de elecampane is maximaal op een zonnige tot halfschaduwrijke plek. Bij hogere soorten is deze het best beschermd tegen de wind zodat de bloemen op de hoge stelen niet afbreken. Afhankelijk van de soort moet de grond droog tot vers, matig voedselrijk tot voedzaam en goed gedraineerd zijn. Zoals reeds vermeld, zijn sommige soorten zelfs geschikt voor steenplanten. De elecampane doet het bijzonder goed in cottage- of kloostertuinen. Het kan perfect worden geïntegreerd in een grote verscheidenheid aan vaste planten. De elecampane kunt u het beste vanaf half mei in het voorjaar planten. Hiervoor wordt de grond ruim van tevoren losgemaakt. Om de bodemstructuur te verbeteren en de bodem te verrijken met voedingsstoffen, kan de uitgraving uit het plantgat gemengd worden met compost. Ook hiervoor is onze turfvrij geschikt Plantura biologische compost, waarvan het hoge humusgehalte sommige soorten elecampane ten goede komt. Naast de positieve invloed van de aarde op de biologische activiteit in de bodem, verbetert het merkbaar de warmte- en waterhuishouding.

Wat betreft plantafstand en gezelligheid moet er weer van soort tot soort beslist worden. Zo kunt u elecampane het beste solitair planten of in groepjes van 2 tot 3 planten op ongeveer 120 cm afstand. De dwergelecampane daarentegen kan in groepen van maximaal 10 exemplaren worden geplant met een onderlinge afstand van 30 cm. Ook kleinere soorten zoals de dwergelecampane of de grove elecampane zijn geschikt voor potbeplanting. Het potvolume moet minimaal 10 l, bij voorkeur 15 l zijn. Wie zijn eigen jonge plantjes wil kweken, kan dat vanaf februari binnen doen. De zaden kunnen echter in maart ook direct in het bed worden gezaaid.

De elecampane zaaien:

• Binnen zaaien vanaf februari, buiten vanaf maart
• Vul zaaibakken met los substraat
• Leg elecampane-zaden op de grond en druk ze daar aan lichte kiemer
• Houd het substraat constant vochtig en plaats de container op een lichte plaats
• kiemtemperatuur ca. 20°C
• Kiemtijd 1 - 2 weken
• Planten 2 weken na ontkieming prik

De juiste zorg

Zolang de juiste locatie is gekozen, is de elecampane heel gemakkelijk te verzorgen. Aangezien de nutriëntenbehoefte van de meeste elecampane soorten matig tot laag is, is een composttoepassing in het voorjaar in de meeste gevallen voldoende. Als de droge fasen aanhouden, moet u uw elecampane ondersteunen met extra water, vooral in het jaar van aanplant. Het is zinvol om meerdere kleine hoeveelheden water te geven om wateroverlast te voorkomen, wat de planten zou kunnen beschadigen. De verdorde scheuten kunnen in de herfst of in het voorjaar worden teruggesnoeid - afhankelijk van of de sierzaaddozen in de winter moeten blijven staan. Wat de winter betreft, zijn er geen beschermende maatregelen nodig, aangezien de elecampane voldoende winterhard is.

voortplanting

Zoals je al hebt geleerd, planten de meeste soorten zich voort door zaad of uitlopers. Als je de elecampane zelf wilt vermeerderen, kun je de zaden in het late najaar op een zonnige, droge dag oogsten en daarna goed drogen. Hierdoor kan de zaadpluis worden verwijderd, wat later zaaien veel gemakkelijker maakt. Bewaar de zaden koel en droog voor het zaaien van volgend jaar. Als het zover is, kun je de jonge plantjes binnen kweken of wat later buiten zaaien. Hoe dat in zijn werk gaat, hebben we hierboven beschreven.
Een andere methode om elecampane te vermeerderen is door de kluit te verdelen. Dit kunt u het beste in het voorjaar doen, zodat de verdeelde planten goed kunnen herstellen en tegen de winter weer kunnen groeien. De kluit wordt helemaal uitgegraven en de grond een beetje verwijderd. Nu kan de wortel met een schop in twee gelijke delen worden gescheiden, die opnieuw worden begraven en zorgvuldig worden bewaterd. De verdeling van de elecampane kan ongeveer om de twee jaar worden gedaan en draagt ​​bij aan de verjonging van de plant.

Tip: Wil je voorkomen dat de elecampane zich vanzelf vermeerdert, verwijder dan de uitgebloeide bloemen en plant competitieve vaste planten of heesters bij de elecampane.

Oogst, effect en gebruik van elecampane

Voornamelijk de wortel van de elecampane wordt gebruikt. De medicinale plant wordt al sinds de oudheid als specerij en medicijn gebruikt. De elecampane-wortel kan het beste worden geoogst van september tot oktober. Hiervoor wordt de onderstam uitgegraven en delen verwijderd, die vervolgens grondig worden schoongemaakt en grof verdeeld. Na het drogen kunnen de worteldelen in het donker worden bewaard. Van de elecampanewortel wordt onder andere thee bereid. Voor dit doel wordt een theelepel gedroogde wortel per kopje met heet water gegoten. Om de bitterheid veroorzaakt door bittere stoffen te verzachten, indien nodig Zoethout en honing worden toegevoegd. De thee gemaakt van de elecampane-wortel zou een krampstillend, cholagogue, slijmoplossend en hoeststillend effect hebben en ook helpen bij darmproblemen, bronchitis of astma.

De ingrediënten van elecampane zijn etherische oliën, bitterstoffen en tannines, evenals het koolhydraat inuline, dat zijn naam dankt aan de plant. De onderstam bevat een hoog gehalte aan inuline. Wanneer u elecampane gebruikt, moet u over het algemeen voorzichtig zijn en hoge doses vermijden. Het consumeren van grote hoeveelheden kan bijvoorbeeld misselijkheid, braken, diarree en krampen veroorzaken. Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven wordt afgeraden het te gebruiken. Sommige mensen zijn allergisch voor de ingrediënten van de elecampane-wortel - dus als ze allergisch zijn Reacties op andere margrietfamilie werden gevonden, de echte elecampane moet worden vermeden worden.

Dit is een andere medicinale plant die erg lijkt op elecampane wat betreft locatievereisten gezegend kruid (Centaurea benedicta). Meer over de distelachtige plant vind je in ons plantenportret.