Graskarper in de tuinvijver: grootte, groei, verzorging en voeding

De graskarper wordt ook wel de witte amoer genoemd en is een zoetwatervis. Hij kan zowel indrukwekkende afmetingen als een aanzienlijk gewicht bereiken en heeft daarom voldoende ruimte nodig in de tuinvijver. Zowel de omstandigheden in zijn leefgebied als de verzorging moeten goed zijn, zodat de vis zich op zijn gemak voelt. Bovendien mogen niet te veel exemplaren de tuinvijver bevolken.

Algemeen

De graskarper behoort tot de witvis en is niet verwant aan de andere karpersoorten. Wetenschappelijk genaamd Ctenopharyngodon idella, de Witte Amoer is een aanzienlijk grotere vis dan de normale bewoners van tuinvijvers. Om ervoor te zorgen dat deze vissoort zich op zijn gemak voelt in zijn nieuwe habitat, is dringend een soortgeschikte omgeving nodig. Als de tuinvijver te klein is, kan de graskarper alle planten opeten. Dit feit moet worden overwogen alvorens te kopen. De graskarper heeft zijn oorspronkelijke thuis in Azië, van China tot Oost-Siberië, waar hij in de rivieren en meren voorkomt. Inmiddels is deze vissoort door toedoen van de mens ook wijdverspreid in Europa en Amerika. Door de lage temperaturen in de lokale tuinvijvers is er echter meestal geen natuurlijke voortplanting.

• Meestal algeneters
• Paait alleen bij constante watertemperaturen boven 20° C
• In dit land planten de vissen zich meestal niet vanzelf voort
• De bevolking is heel gemakkelijk te beheersen en in toom te houden
• Vorm grote en zilveren schubben
• De donkere rand van de schubben lijkt op een netwerktekening
• Op de rug is een geelgroene tot groenzwarte kleur te zien
• Aan de ventrale zijde vormen zich zilverwitte tinten
• Leeft gemiddeld 5-11 jaar
• Extreem langlevende exemplaren worden zelfs 21-33 jaar oud
• Sterke en uitgesproken staartwortel
• De staartvin heeft een duidelijke inkeping
• Stompe snuit met iets onderhangende bek

Maat

Er zijn grote variaties in de grootte van graskarpers die direct verband houden met leefgebied en verzorging. Hoe warmer het water in de tuinvijver en hoe groter de voedselvoorraad, hoe groter de vissen worden.

• Gemiddelde maten zijn 50-80 cm
• Maximale maten zijn 120-150 cm
• Langwerpig en licht afgerond lichaam
• Iets afgeplat aan de onderkant
• Het maximale gewicht is 40-45 kg

groei

De groei van de graskarper is afhankelijk van het voedselaanbod en het heersende klimaat. Hoe meer voedsel het dier vindt en hoe hoger de watertemperatuur, hoe meer en sneller de vis groeit. Er is ook een sterke afhankelijkheid van de grootte van de vissoort van de grootte van het betreffende waterlichaam.

• Groei gemiddeld meer dan 20 cm in het eerste jaar
• Tot het zevende jaar komt daar nog eens 10 cm per jaar bij
• Rogner ontwikkelt zich beduidend sneller qua gewicht en lengte
• Uitzonderlijke exemplaren bereiken binnen 5-6 jaar een hoogte van 1,5 m

houding

De vis kreeg de naam graskarper op de lokale breedtegraden omdat hij algen en planten eet. Het werd enkele decennia geleden voor het eerst in Europa geïntroduceerd om overmatige plantengroei in natuurlijke waterlichamen en in beheerde vijvers te voorkomen. Kleinere exemplaren eten aanzienlijk minder en de verliezen door roofdieren, zoals reigers, zijn veel hoger. Omdat de dieren zich ook voeden met plantenresten, mag het water in de tuinvijver niet volledig worden gereinigd door een filtersysteem. Afhankelijk van de watertemperatuur kunnen de vissen in de zomermaanden elke dag tot hun eigen lichaamsgewicht aan planten eten. Hoe kouder de temperaturen, hoe minder de dieren eten. Als de andere vissen in de tuinvijver ook gevoerd worden, zal de graskarper het visvoer ook opeten en vervolgens de planten verwaarlozen.

• Stelt weinig eisen aan zijn leefgebied
• Geeft er de voorkeur aan zich te vestigen in warm water
• Zelfs temperaturen boven de 30°C zijn geen probleem
• Kan ook tegen koude temperaturen
• Zet 1-2 stuks in een tuinvijver van normaal formaat
• In natuurlijke vijvers is de voorraad afhankelijk van onkruidgroei
• Een middelgrote graskarper is genoeg voor 100-300 vierkante meter water
• Plan minder exemplaren voor extreem grote vissen
• Nog een paar voor kleinere exemplaren
• Maak geschikte onderwaterbeplanting

tuin vijver

De voorkeurshabitat van de graskarper omvat kalme en diepe rivieren met een warme watertemperatuur. Daarnaast vestigt de vis zich ook in warmere meren en vijvers. Daarom mag de watertemperatuur in de tuinvijver niet te koel zijn, zodat de dieren zich prettig voelen. Als het een stromend water is, bevolkt de graskarper daar voornamelijk rustige standjes in oxbowemeren om energie te besparen. Vanwege de aanzienlijke afmetingen moet de huistuinvijver een bepaalde diepte en ruimtelijke omvang hebben, zodat de vissen voldoende ruimte hebben. Alleen als de graskarper voldoende ruimte kan worden geboden, moeten ze worden aangeschaft.

• Graskarpers zijn erg gevoelig voor de omgeving en omstandigheden
• Alleen voorwaardelijk geschikt voor tuinvijvers
• Geeft de voorkeur aan warme watertemperaturen tussen 21-26°C
• Heeft voldoende ruimte nodig in zijn leefgebied
• Een vijver met een diepte van minimaal 1-2 meter is noodzakelijk
• De grootte van de vijver mag niet kleiner zijn dan 10.000 liter
• Behoefte aan een hoog zuurstofgehalte in de vijver
• Te weinig zuurstof in het water zorgt voor stress
• Controleer regelmatig het zuurstofgehalte in de tuinvijver
• Genereer indien nodig extra zuurstof
• Installeer ventilatieopeningen, fonteinen of watervallen
• Observeer regelmatig het gedrag van de vissen op afwijkingen

voedsel

Goede voeding is vooral belangrijk voor de Witte Amur. In tegenstelling tot de andere vissen in de tuinvijver mag de graskarper niet uitsluitend met visvoer gevoerd worden. In theorie hebben de vissen geen extra voedsel nodig, omdat ze zich alleen voeden met planten in hun natuurlijke habitat. Hiervoor moet er wel voldoende planten in de vijver aanwezig zijn. Hoe meer graskarpers in de tuinvijver, hoe groter de kans dat de bestaande beplanting niet helemaal toereikend is. In dit geval hebben de vissen extra groenvoer nodig, dat uit de tuin of elders uit de natuur kan worden gehaald. Als de Witte Amur niet genoeg voedsel vinden, proberen de vissen aan de rand van de vijver zichzelf te helpen. Als het er te veel zijn, kunnen de vissen door te grazen de onderwaterwereld van de vijver compleet veranderen.

• Vislarven voeden zich aanvankelijk met zoöplankton
• Voedt zich voornamelijk met waterplanten van ongeveer 6-10 cm groot
• Geeft de voorkeur aan zachte plantensoorten en jonge planten
• Eendenkroos, hoornblad, vijverkruid, netalgen en kroos zijn populair
• Maar houdt ook van biezen, riet, zegge, lisdodde en waterpest
• In zeldzame gevallen worden ook vissen en wormen gegeten
• Hongerige dieren proberen buiten de vijver voedsel te vinden
• Als er een gebrek aan planten is, voeg dan vers gras toe aan het voer
• Knip een deel van het gazon af met een snoeischaar
• Gooi het gewoon in het water als dat nodig is
• De vissen worden hierdoor voldoende gevoed

overwinteren

Het koude seizoen is een groot probleem voor graskarpers. De Witte Amoer is alleen winterhard als de vijver diep genoeg is. Als de tuinvijver zich in hoger gelegen berggebieden bevindt, is overwinteren daarin vaak onmogelijk. Als de vijver volledig en langdurig bevriest, gaan de dieren vaak dood. In de wintermaanden hebben de vissen niet zoveel voer nodig als in de zomermaanden, maar de gevoelige dieren hebben veel zuurstof nodig. Om ervoor te zorgen dat de graskarper ongeschonden de winter doorkomt, moeten bepaalde maatregelen worden genomen en moeten de omstandigheden in de tuinvijver goed zijn. Als de omstandigheden in de vijver niet geschikt zijn, dan moet de karper zeker in de winter worden binnengehaald.

• Vijver mag niet te ondiep zijn, minimale diepte van 80 cm is verplicht
• Vijverdieptes van 1-2 m zijn ideaal voor het leefgebied
• Op diepte bevriezen de benedenwatergebieden niet
• Ook onder het ijs moet er altijd vloeibaar water zijn
• Bij vorst mag zich geen ijslaag volledig op het water vormen
• Bevriezing van bepaalde gebieden op het oppervlak kan worden voorkomen
• In speciaalzaken zijn hiervoor speciale apparaten verkrijgbaar

Ziekten en plagen

De graskarper kan zowel de vector van ziekten als de gastheer van parasitaire plagen zijn. Bij bepaalde virussen worden de vissen zelf niet ziek en zijn alleen de dragers, aan hen is de infectie niet te zien. Als de virussen eenmaal in het water van niet-afvoerbare vijvers zitten, is er geen kans meer om het virus volledig kwijt te raken.

• Drager van het Koi Herpes Virus
• Andere karpers en vooral blankvoorn raken ermee besmet
• Leidt tot de dood van de meeste vijverbewoners
• Zelfs na enkele jaren kan het weer afsterven
• Brengt vaak parasitaire lintwormen over

Lees meer over dieren in de tuinvijver