Bestrijd ziekten op appelbomen

Foutloze appels kennen we uit de supermarkt. Men denkt dat de appel uit de eigen boom dit schoonheidsideaal moet nabootsen, maar nee, dat mag niet. Kleinere, donkere vlekken aan de buitenkant of bruine vlekken in het vruchtvlees worden beschouwd als tekenen van beschadiging Appels, maar hun oorzaken hoeven niet direct te worden bestreden en tasten ook het genot aan niet.

Ander ongedierte zoals B. Bladluizen daarentegen dienen, zo mogelijk met natuurlijke middelen, te worden bestreden. Want chemische sprays komen uiteindelijk in de appel terecht en zijn vaak schadelijk voor de natuurlijke vijanden van de te bestrijden insecten. De behandeling omvat vaak uitsnijden. Vergeet dus niet om de appelboom regelmatig te inspecteren op plagen of ziekten.

Ziekten

Appelbomen kunnen worden aangetast door een breed scala aan ziekten. Sterke en oudere bomen overleven dit meestal vrij goed, ook al vereist de behandeling vaak diepe sneden. Individuele ziekten kunnen echter leiden tot de dood van de boom.

glazigheid

Of de appelboom aan deze stofwisselingsziekte lijdt, kun je zien aan de appels. Als ze plaatselijk een waterige, doorschijnende pulp onder de huid hebben, lijdt de boom aan glazigheid. Oorzaken van de ziekte zijn te veel bemesting, overmatige scheutgroei na forse snoei of een slechte aanvoer van voedingsstoffen. Tegenmaatregelen zijn een adequate watervoorziening en evenwichtige bemesting.

Stippel of stippel

Als de appel bruine vlekken in het vruchtvlees heeft, is dit een teken van de pit. De oorzaak van de ziekte is vaak een calciumtekort. Hoewel de bruine vlekken onschadelijk zijn voor consumptie, moeten er tegenmaatregelen worden genomen. Dit bevat:

• calcium bemesting
• Schakel over naar een zomersnit
• Zorg voor voldoende watervoorziening

boom- of fruitboomkanker

Oudere fruitbomen hebben meestal last van boomkanker. De ziekte is niet te genezen, alleen beperkt. Symptomen verschijnen op de stam en dikke takken. Oranje of bruine, droge en gebarsten plekken zijn dan te vinden in het schorsgebied. Na jaren verschijnen er ook dikke zwellingen en bultjes, die van jaar tot jaar groter worden. Daarnaast kunnen zeer diepe scheuren ontstaan.

Jonge bomen worden zelden ziek. Bij hen kan de kanker de hele stam omvatten, wat resulteert in de dood van de boom.
Behandeling van de boom:

• Knip de aangetaste delen uit tot gezond hout
• Knip kleine takken af
• Bedek interfaces met wondsluiting
• Gehakt hout onmiddellijk afvoeren of verbranden

bacterievuur

Bacterievuur is geen ziekte, maar een gevaarlijke epidemie in pitvruchten die gemeld moet worden. Afhankelijk van de leeftijd van de boom leidt dit min of meer snel tot de dood. De ziekte is onschadelijk voor de mens.
Kenmerken zijn:

• Bladeren, bloemen en scheuten worden zwart of bruin
• Schiettips buigen naar beneden
• Alle delen van de plant zien er verbrand uit

Een terugsnoei tot ongeveer 50 centimeter in het gezonde hout kan de boom helpen. Deze extreme snoei is niet haalbaar voor kleine bomen, deze moeten volledig gekapt worden. Het verantwoordelijke ministerie van Landbouw geeft informatie over het gebruik van en welke sprays.
Bacterievuur wordt verspreid door transport van planten, plantaardig materiaal, wind, regen, insecten, kleine zoogdieren, mensen en vogels.

schimmel ziekten

champignons of Schimmelziekten verspreiden zich zeer snel. Ze stoppen ook niet bij naburige bomen. Als een schimmelaantasting wordt ontdekt, moeten onmiddellijk tegenmaatregelen worden genomen. Over het algemeen helpt een luchtige en lichte kroon tegen schimmelziekten omdat de bladeren na langere regenbuien beter kunnen drogen.

appel schurft

Appelschurft ontwikkelt zich bij sterke hitte en hoge luchtvochtigheid. De schimmel tast bladeren en vruchten aan.

Kenmerken op bladeren:

• Kleine, bruine vlekjes in het voorjaar
• De vlekken worden groter
• Schimmelgroei aan de onderzijde van het blad

Kenmerken op de appel:

• Kleine, donkere vlekjes op de appel, die de appel niet verder beschadigen
• Gedeeltelijke stervormige scheuren

Als tegenmaatregel is het kappen van de boom voldoende.

Monilia vruchtrot

Bruine rotte fruitmummies met witte schimmelplekken zijn het symptoom van Monilia-fruitrot. De tegenmaatregel is om het dode fruit te verzamelen en te verwijderen tijdens de wintersnoei, aangezien de sporen in de fruitmummies overwinteren. Als ze niet met de wintersnoei of afzonderlijk worden verwijderd, zal de vruchtrot het komende jaar weer beginnen.

roetvlekkenziekte

Bij roetvlek zijn de appels bedekt met een roetachtige laag. De kleur van het oppervlak varieert van olijfgroen tot zwart. Hoewel het kan worden afgewassen voor consumptie, kunnen de appels niet meer worden bewaard. Een lichte en luchtige boomkroon helpt ook tegen deze schimmelziekte zodat vocht niet te lang in de boom kan blijven zitten.

kelk rot

Donkerbruine en droge rotte plekken in het kelkgebied zijn het schadebeeld van kelkrot. Om de schimmel te beteugelen hoeft men niet meteen zijn toevlucht te nemen tot de chemieclub. Het is meestal voldoende als de aangetaste delen van de boom worden verwijderd en afgevoerd, maar niet worden gecomposteerd.

kraag rot

Deze schimmelziekten worden gekenmerkt door kleine vruchten, roodachtige bladeren en een donker gekleurde schors. Bovendien verliest de boom zijn kracht. De getroffen gebieden moeten onmiddellijk worden uitgesneden en met wondwas worden verzegeld. Als de aantasting zeer ernstig is, is de boom niet meer te redden.

meeldauw

Echte meeldauw leidt tot verminderde blad- en bloemontwikkeling en daardoor tot kleinere vruchten. Echte meeldauw bedekt de toppen van bladeren en scheuten met een witte, melige laag. De bladeren drogen uit en vallen uiteindelijk af. Knip regelmatig dunne takken en aangetaste takken weg, dan wordt de schimmel ingedamd en verdwijnt uiteindelijk.

ongedierte

Ongedierte valt de appelboom vooral in het voorjaar en de zomer aan. De bladeren zijn meestal het eerste teken van een plaag. Krullen, verkleuren of gaatjes wijzen op een plaagplaag. Daarom moet de appelboom regelmatig worden gecontroleerd op ongedierte, zodat de bestrijding zo vroeg mogelijk kan worden gestart. Ongedierte komt echter niet alleen in het voorjaar voor, er zijn er ook die de appelboom gebruiken als broedplaats voor hun kroost. De ongenode gasten worden in de herfst vaak neergelegd en eten na de winterslaap jonge scheuten, blad- en bloemknoppen.

Roestmijten of appelroestmijten

De roestmijt zit op de vruchten en bladeren van de appelboom. Kenmerken zijn een bruinachtige of roestkleurige, afgeronde verkleuring van de bladonderzijde en ontwikkeling van kleurloze vruchten. Roestmijten overwinteren op de bladknoppen van de appelboom en beginnen in het voorjaar aan de bladeren te zuigen. In de regel is hun schade echter beperkt, zodat het gebruik van chemische middelen achterwege kan blijven.

De natuurlijke vijand van de roestmijt is de roofmijt. Het kan worden opgelost in het geval van een zeer zware plaag. In ieder geval moeten de aangetaste takken worden verwijderd om de verspreiding in te dammen. Uit voorzorg mag wintersnoei niet worden gecomposteerd of verbrand in de buurt van de appelboom.

fruitboomspint

De spintmijt veroorzaakt lichte vlekken op de bladeren. Voordat de bladeren uiteindelijk afvallen, vormt zich een lichtgele tot roodachtige schimmel op de bladeren. Aan de onderkant van de bladeren zitten fijne spindraden en de geelrode mijten.

Net als de roestmijt dient de fruitboomspint bestreden te worden met natuurlijke vijanden. Dit zijn lieveheersbeestjes, gaasvliegen en spinnen. Let op: Door het gebruik van speciale chemische middelen worden ook de natuurlijke vijanden van de mijt bestreden.

appel bug

De nakomelingen van de appelwants besmetten de scheutuiteinden van de bladeren. De volwassen dieren zuigen aan de bladeren van de appelboom. Veel kleine gescheurde gaatjes zijn het schadelijke imago van de appelwants. De bladeren krijgen bruine vlekken en de jonge scheuten stoppen met groeien.

De vruchten hebben bij aantasting kurkachtige plekken, maar deze hebben geen invloed op de smaak of de houdbaarheid. Insecticiden worden alleen gebruikt bij ernstige plagen. De dieren kunnen ook vroeg in de ochtend worden afgeschud. Dat beperkt de besmetting.

fruitmot

De fruitmot is een vlinder. Zijn larven en Rupsen eten graag appels. De vlinder zelf vliegt van mei tot september. Hij legt zijn eieren op de bladeren vruchten van de appelboom. Na een week of twee komen de vraatzuchtige nakomelingen uit. Gaten in de appels zijn indicatoren van besmetting. De rupsen eten een spiraalvormige tunnel die zich tot in de kern uitstrekt. Na een week of vier laten de rupsen de appels los en draaien ze zich goed verstopt omhoog.

Als je geen insecticiden wilt gebruiken, kun je dikkere takken omwikkelen met golfkarton. De larven gebruiken ze als schuilplaats en kunnen van onderaf worden verzameld. Natuurlijke vijanden van de fruitmot zijn sluipwespen of oorwormen en natuurlijk allerlei soorten vogels.

vorst mot

De mot legt in de herfst haar eitjes in de scheuren in de schors van de stam van de appelboom. De larven eten dan in het voorjaar bladknoppen, bloemen en bladeren. Dit gaat zo ver dat de aangetaste delen uitdrogen en afvallen. Na het verpoppen komen de jonge motten in oktober uit. Natuurlijke vijanden zijn kevers, spinnen en vogels. Als de besmetting te ernstig is, alleen een insecticide om te zuigen of bijtende insecten tegen de aandoening.

Spinmot of appelboomspinmot

De eigenlijke plaag van de spinmot zijn de grijsgele, zwartgevlekte rupsen. Ze leven in vliezen aan de appelboom en voeden zich met de bladeren. Als er niets wordt gedaan om de besmetting te voorkomen, zal de hele boom bedekt zijn met webben en volledig kaal zijn door de rupsen.

De motten zijn licht van kleur en hebben zwartgevlekte vleugels. Ze komen uit in juli en augustus en leggen hun eieren in september. Natuurlijke vijanden zijn vogels en sluipwespen. Alleen verwijderen helpt tegen de rupsen en hun webben, zo vroeg en genereus mogelijk.

appel bloesem uitsteker

De snuitkever houdt van de bloemen en vruchten van de appelboom. De winterkwartieren zijn beboste gebieden. Daarom wordt hij meestal gevonden in tuinen in de buurt van het bos. Roodbruine verkleuring is een teken van ongedierte.

Natuurlijke vijanden van de kever zijn zangvogels. Als ze falen, moet het worden bestreden met chemische middelen. Om verspreiding te voorkomen, moeten aangetaste bloemen onmiddellijk worden verwijderd.

appel bladwesp

Net als de fruitmot zien appelbladwespen de appelboom als een geschikte kinderkamer. De wespen vliegen tijdens de bloeiperiode. Hun larven eten de holle appel van binnenuit op. Uiteindelijk valt hij eraf. Als het aan de boom wordt achtergelaten, vormt zich een gekurkt gebied onder de huid met een geelbruine verkleuring.
Tegenmaatregelen zijn:

• Bevestig witte borden met lijm aan de bomen om wespen buiten te houden
• Appels met gaten onmiddellijk verwijderen en vernietigen
• Gebruik speciale chemische middelen tegen de larven

Appelgerimpelde bladluis en groene appelluis

Bladluizen zuigen de bladeren van de appelboom. Ze zuigen ook aan jonge scheuten en bicornes, d.w.z. aan alles wat jong en sappig is.
Beheersmaatregelen zijn:

• Spoel rijkelijk af met een zachte zeepoplossing
• Afwassen met een tuinslang, gebruik een sterke waterstraal
• Snijd aangetaste takken en scheuten af
• Bij zeer zware aantasting: Chemische middelen gebruiken

Natuurlijke vijanden zijn lieveheersbeestjes en andere insecten. Om ze in je tuin neer te zetten, raden we een insectenhotel bij de appelboom aan.

Melige appelluis

Deze bladluis kan grote schade aanrichten aan scheuten, bladeren en vruchten. Tekens zijn gekrulde bladeren die hele kolonies luizen huisvesten. De gevolgen van de besmetting zijn kleine, onvolgroeide vruchten. Appelbomen dienen daarom kort voor de bloei op appelbladluizen te worden gecontroleerd.

Beheersmaatregelen zijn:

• Verwijder aangetaste delen van de boom
• snoeien boom
• Zorg voor een goede ventilatie
• Bemesten om de boom te versterken
• Chemische middelen uit de vakhandel

Conclusie

Hoewel de lijst met ziekten en plagen van appelbomen lang is, moet de tuinman ontspannen zijn over de natuur. Als de natuurlijke balans in de tuin goed is, worden veel ongedierte vernietigd door hun natuurlijke vijanden. Met insectenhotels of nestkasten voor vogels help je op een natuurlijke manier een handje. De chemische foelie moet worden gezien als het laatste redmiddel. Het schaadt de plagen, maar ook hun natuurlijke vijanden. En het gif komt uiteindelijk in de appel terecht.

Meer informatie over fruitbomen