5 inheemse esdoornsoorten: identificeer esdoorns

Esdoorns zijn wijdverbreid in dit land. Omdat de bomen met het typische blad vaak worden genoemd Sierbomen geplant. Maar welke soorten esdoorn zijn inheems in Duitsland?

Esdoorn (acer)

Esdoornsoorten zijn een apart geslacht in de zeepboomfamilie (Sapindaceae). Het plantengeslacht omvat 100 tot 200 soorten, waarvan er vele in tuinen te vinden zijn. Er zijn echter slechts vijf soorten esdoorn inheems in Duitsland, namelijk:

• Gewone esdoorn
• Veldesdoorn (Maßholder)
• Noorse esdoorn (spitsbladige esdoorn)
• Franse esdoorn (rots esdoorn, gewone esdoorn)
• Sneeuwbal esdoorn (lente esdoorn, Italiaanse esdoorn)

Gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus)

Voorval

• Grootste verspreiding in middelste en hogere berggebieden (gemengd bos samen met beuken en sparren of met sparren)
• Begeleidende boom in gemengde linde- en esdoornbossen, ravijnen en alluviale bossen
• Natuurlijk voorkomen in Duitsland: Harz, Ertsgebergte, Beierse Woud, Fichtelgebergte, Allgäuer Alpen
• Geïntroduceerd door mensen in tal van andere regio's en vervolgens verwilderd
• meest voorkomende esdoornsoort in Duitsland

gewoonte

De gewone esdoorn groeit als boom met een hoogte tussen de 20 en 40 meter.

Loofbladeren

• tegenover elkaar gerangschikt
• Bladsteel: 3 tot 15 centimeter, bevat geen melksap
• Bladblad: vijflobbig (handlobbig), tot ongeveer 20 centimeter lang en 10 tot 15 centimeter breed, lichte haren op de bladnerven
• Bladlobben: drie volledig ontwikkeld (in het voorste deel van het blad), twee niet volledig ontwikkeld (in de achterste deel van het blad), ontmoeten elkaar in een scherpe hoek, puntig aan het uiteinde (korter dan bij Noorse esdoorn)
• Bladrand: stomp gezaagd
• Bovenzijde van het blad: donkergroen
• Onderzijde blad: grijsgroen
• Herfstkleur: intens goudgeel, helder roodachtig in hogere regionen

fruit

• gevleugelde noten
• hang in paren of in kleine groepen
• tot vijf centimeter lang en vijf tot zes centimeter breed
• Vleugels: scherp of haaks op elkaar
• Vruchtrijping: eind augustus tot begin oktober

Opmerking: Met een mogelijke leeftijd tot 500 jaar overleven de gewone esdoorn en veldesdoorn twee tot drie keer zoveel.

Veldesdoorn (Acer campestre)

Voorval

• Van vlakte tot heuvelland
• in eiken-haagbeukenbossen, beuken en alluviale bossen
• in de bergen tot een hoogte van 800 meter
• Voorkomen in Duitse bossen: Beieren, Mecklenburg-Voor-Pommeren, Thüringen
• wordt vaak aangeplant als sierboom in tuinen en parken, als begeleidende beplanting langs bermen of op windschermen in vlaktes of als haag

gewoonte

De veldesdoorn groeit als struik of boom met een hoogte tussen de drie en twintig meter.

Loofbladeren

• tegenover elkaar gerangschikt
• Bladsteel: vijf tot negen centimeter lang, bevat melkachtig sap
• Bladblad: drie tot vijf stomphoekige lobben, tot ongeveer 20 cm lang en 5 tot 20 cm breed, lichte haren op de bladnerven
• Bladlobben: ronde baaien tussen de lobben, onderste bladlobben meestal erg klein
• Bladrand: glad
• Bovenzijde van het blad: donkergroen
• Onderzijde van het blad: lichter dan de bovenzijde
• Herfstkleur: helder goudgeel tot schoorsteenrood

fruit

• gevleugelde noten
• vijf tot zes inch breed
• Vleugels: bijna horizontaal ten opzichte van elkaar
• Vruchtrijping: augustus tot september

Noorse esdoorn (Acer platanoides)

Voorval

• in vlaktes en in het heuvelland
• in de Noordelijke Alpen tot ongeveer 1.000 meter
• meestal in gemengde loofbossen met linde, es, Engelse eik, gewone iep; Kloofbossen en ingangen van grachten
• in Duitsland: bijna overal, met uitzondering van het uiterste noordwesten
• Gebruik als laanboom, in tuinen en parken als sierboom, in stedelijk gebied voor vergroening

Opmerking: Omdat de Noorse esdoorn vaak als sierboom wordt aangeplant, is hij in Duitsland heel gewoon.

gewoonte

De Noorse esdoorn groeit als een boom. Met een hoogte tussen de 20 en 30 meter is hij lager dan de gewone esdoorn.

Loofbladeren

• tegenover elkaar gerangschikt
• Bladsteel: tot 20 centimeter lang, bevat melkachtig sap
• Bladblad: vijflobbig (handlobbig), tot 18 centimeter lang en tot 25 centimeter breed (breder dan gewone esdoorn), lichte haren op de bladnerven
• Bladlobben: drie volledig ontwikkeld (in het voorste deel van het blad), twee niet volledig ontwikkeld (in het achterste deel van het blad), lange spitse, stompe baaien tussen de lobben
• Bladrand: geheel
• Bovenzijde van het blad: donkergroen, glanzend
• Onderzijde van het blad: lichtgroen
• Herfstkleuren: geel, oranje, rood

fruit

• gevleugelde noten ("neuspijn")
• tot vijf centimeter lang en vijf tot zes centimeter breed
• Vleugel: stompe hoek tot horizontaal ten opzichte van elkaar
• Vruchtrijping: vanaf september

Opmerking: In tegenstelling tot de gewone esdoorn en de veldesdoorn vallen de gele bloemen van de Noorse esdoorn op doordat ze verschijnen voordat de bladeren uitlopen.

regionale distributie

Er zijn esdoornsoorten die in Duitsland niet of slechts regionaal wijdverbreid zijn. Toch zijn ze thuis in Duitsland. We stellen ze aan je voor.

Franse esdoorn (Acer monspessulanum)

Voorval

• Midden-Rijngebied, wijnbouwgebieden aan de Moezel, Nahe en Main
• af en toe op klimatologisch gunstige locaties in de bovenste Elbe-vallei
• lang geleden ingeburgerd (deels overwoekerd uit kasteeltuinen)

gewoonte

De rotsesdoorn groeit als kleine boom of grote struik en wordt tussen de drie en tien meter hoog.

Loofbladeren

• tegenover elkaar gerangschikt
• roodachtige bladsteel: langer dan blad
• Bladblad: drielobbig, drie tot zes centimeter lang en drie tot vijf centimeter breed
• Bladrand: glad
• Bovenzijde van het blad: donkergroen
• Herfstkleur: goudgeel

fruit

• gevleugelde noten ("neuspijn")
• tot vijf centimeter lang en vijf tot zes centimeter breed
• Vleugels: V-vormig, evenwijdig aan elkaar
• Vruchtrijping: eind augustus tot begin oktober

Sneeuwbal esdoorn (Acer opalus)

Voorval

• in Duitsland slechts ongeveer vijf exemplaren
• in het Duitse hoogrijngebied bij Grenznach

gewoonte

De sneeuwbalesdoorn groeit als boom of grote struik met een hoogte tot 20 meter.

Loofbladeren

• tegenover elkaar gerangschikt
• Bladsteel: 10 tot 15 centimeter lang, bevat geen melkachtig sap
• Bladblad: drielobbig, zelden vijflobbig, 12 tot 14 centimeter breed, lichte haren op de hoofdnerven aan de onderzijde van het blad
• Bladrand: grof getand
• Bovenzijde van het blad: donkergroen
• Onderzijde blad: blauw-grijs-groen
• Herfstkleur: geel, oranje

fruit

• gevleugelde noten ("neuspijn")
• Vleugels: scherp hoekig tot haaks op elkaar

Veel Gestelde Vragen