Of het nu Lulo, Solanum quitoense, Quitorange of Quito Orange is - de plant uit Zuid-Amerika heeft vele namen en is in Europa nog vrijwel onbekend. Met de juiste kennis is de verzorging uiterst eenvoudig en de exotische vruchten brengen Afwisseling op het menu en bevatten bovendien waardevolle micronutriënten die een positieve invloed hebben op de gezondheid kan hebben.
Plaats
De planten, die uit Zuid-Amerika komen, groeien van oorsprong in bergachtige streken of hoger gelegen gebieden. Ze zijn daarom relatief robuust en kunnen goed tegen temperatuurschommelingen. Door hun hoogte van één tot drie meter en hun vorstgevoeligheid moet er bij het kiezen van een standplaats rekening gehouden worden met een aantal punten. Dit zijn:
- Vermijd volle zon maar kies een lichte tot gedeeltelijk schaduwrijke plek
- Beschutte plekken met een vrijwel constante temperatuur van rond de 20°C zijn goed geschikt
- Er moet voldoende vrije ruimte in de hoogte zijn
Opmerking: Vanwege de vorstgevoeligheid verdient een kweek in de emmer de voorkeur. Anders zijn de planten, zelfs in regio's met milde winters, slechts één jaar houdbaar en kan er geen oogst worden verwacht. De wintertuin is dan ook een ideale standplaats voor de plant.
Substraat
Voor de volwassen planten moet een los, goed gedraineerd en voedselrijk substraat worden gekozen. Zo is bijvoorbeeld planten- of groentegrond met zand of kokosvezels geschikt om los te maken. De mengverhouding moet 2: 1 zijn - twee delen aarde en een deel zand of kokosvezels.
planten
De Solanum quitoense kan na de laatste late nachtvorst buiten geplant worden. Hij is echter zeer vorstgevoelig en moet daarom in de herfst weer in huis gehaald worden. Als u de plant buiten wilt planten, moet u deze met een pot of emmer planten, dit maakt het gemakkelijker om met de planter te verwijderen als de temperatuur daalt. Door de verwachte hoogte van de quitorange is het echter nog steeds makkelijker om deze in de emmer te kweken.
Emmercultuur
De Lulo kan bij voorkeur in een kuip gekweekt worden. Het enige dat nodig is, is een plantenbak die groot en stabiel genoeg is voor de plant. Ook is een plantenwagen aan te raden, waarop de kuip en de plant nog kunnen worden verplaatst als de nachtschadeplant een indrukwekkende hoogte heeft bereikt.
Bij emmercultuur moet er ook voor gezorgd worden dat er voldoende water en voedingsstoffen aanwezig zijn. Omdat de hoeveelheid substraat relatief klein is, moet het vaker worden bewaterd en bemest. Het is zinvol om de plant zowel buiten als in de kuip te ondersteunen. De ervaring heeft geleerd dat drie tot
vier plantenstokken zijn hiervoor een goede keuze.water geven
Hoewel de Lulo in zijn oorspronkelijke woonplaats in bergachtige streken groeit, is hij gevoelig voor kalk. Bij het water geven moet er daarom op worden gelet dat het water zo zacht mogelijk is en dus kalkarm. Vijverwater en water uit het aquarium zijn bijvoorbeeld ideaal - zolang ze geen medicijnen of andere toevoegingen bevatten. Ook wordt opgevangen regenwater aanbevolen.
Als deze varianten niet beschikbaar zijn of als de hoeveelheid water niet voldoende is, kan ook kraanwater worden gebruikt. Bij hard water moet dit echter minimaal een week staan zodat de kalk op de grond kan gaan liggen. Het sediment wordt dan uiteraard niet gebruikt voor de bewatering. Bij het bewateren van de Quitorange is het ook belangrijk om het substraat licht vochtig te houden, maar om wateroverlast te voorkomen. Af en toe uitdrogen van de aarde is geen probleem, maar is wel gevoelig voor wateroverlast en de kans op rot neemt toe.
Tip: Een drainagelaag in de emmer, bijvoorbeeld aardewerkscherven of grof grind, kan de kans op wateroverlast verkleinen en de wortels beschermen tegen in het water staan.
Bevruchten
De Quitorange is een zware eter en heeft daarom navenant grote hoeveelheden kunstmest nodig. Tijdens de groeifase van april tot september kan er wekelijks of tweewekelijks worden bemest. De intervallen tussen de toevoer van voedingsstoffen zijn afhankelijk van de gekozen remedie. Vijverwater en aquariumwater kunnen wekelijks gebruikt worden. Ook goed geschikt zijn:
- goed verteerde compost
- Plantaardige meststof
- Tomatenmeststof
- Koffie en thee gronden
- Plantaardige mest, bijvoorbeeld van brandnetels
Als alternatief kan een meststof met langzame afgifte worden gebruikt. In beide gevallen is het echter belangrijk dat een meststof wordt gebruikt voor planten die geschikt zijn voor menselijke consumptie. Omdat de Solanum quitoense een nachtschadeplant is, waar bijvoorbeeld ook tomaten in voorkomen, kunnen dezelfde meststoffen worden gebruikt.
oogst
Wanneer de Naranjilla - zoals de Lulo in het Spaans heet - het hele jaar door genoeg warmte en licht heeft wordt geleverd, ook op de juiste manier wordt bewaterd en overal bemest, kan het zeer productief blijken te zijn bewijzen. Daarnaast kan er van mei tot oktober geoogst worden. De vruchten zijn rijp voor de oogst als de schillen zacht en gemakkelijk kwetsbaar zijn, toegeven aan druk, er glad uitzien en zonder moeite kunnen worden geplukt. U kunt echter ook wachten tot de vruchten vanzelf afvallen. Dan is ook de gezondheidswaarde het hoogst.
Gebruik van de vruchten
- Sappen en smoothies
- Jam, jam en gelei
- Fruitsalades
- Taarten, taarten en ander gebak
In ieder geval mag de kom niet tegelijkertijd worden verwerkt of geconsumeerd.
Effect en ingrediënten
Van de vruchten van Naranjilla wordt gezegd dat ze een algemeen gunstig effect hebben op het lichaam en de gezondheid vanwege de micronutriënten die het bevat, zoals vitamines, mineralen en secundaire plantaardige stoffen zijn. Daarnaast is het fruit verrassend caloriearm en heeft het een exotische smaak die doet denken aan een mengsel van ananas en aardbeien. Er worden echter ook andere specifieke effecten aan de vruchten toegeschreven. Inclusief:
- Versterking van het immuunsysteem
- Gezichtsvermogen verbeteren
- Verlichting van stemmingswisselingen
- ontgifting
- Verbetering van de teint
- Regulering van cholesterolgehalte
- Toename van botsterkte
- Preventie van kanker
- Versnel de spijsvertering
- Invloed op de gezondheid van het hart
Tot op heden is er geen wetenschappelijk bewijs voor de meeste van deze invloeden. Wel is onderzocht en bevestigd dat de vruchten van de Naranjilla rijk zijn aan antioxidanten. Het gehalte aan deze gezonde stoffen is het hoogst wanneer de vruchten rijp geoogst worden of wanneer ze eraf vallen. Daarom moeten ze vers en zo snel mogelijk worden gegeten en niet lang worden bewaard.
Verspilling
De Solanum quitoense hoeft niet regelmatig te worden gemengd. Het is echter het beste om beschadigde of dode plantendelen te verwijderen, omdat deze het risico op ziekte, rot en schimmel kunnen vergroten. Hiervoor moeten in ieder geval schone, scherpe snijgereedschappen worden gebruikt. De messen van messen of scharen moeten voor en na gebruik worden gedesinfecteerd. Bovendien moet de onderhoudsmaatregel indien mogelijk op een droge dag worden uitgevoerd, zodat de Snijvlakken sluiten snel en geen toegangspoorten voor parasieten of ziekteverwekkers staan voor.
Ook is het mogelijk om de hoogte van de plant te beperken of te verkleinen door deze af te knippen. Aangezien de planten tot drie meter hoog kunnen worden, kan jaarlijkse verkorting zinvol zijn. Het trimmen kan in de lente of de herfst worden gedaan.
Overwinteren
Omdat de quitorange het beste gedijt bij een temperatuur van 20°C en vorstgevoelig is, moet hij binnen overwinteren. Enerzijds zijn constante temperaturen en anderzijds voldoende licht belangrijk. Als de temperatuur buiten daalt tot of onder de 20°C, moeten de planten naar binnen worden verplaatst. Hier heb je een lichte plek nodig. Hoe warmer ze zijn, hoe meer licht ze nodig hebben. Omdat het zonlicht in de winter zelfs bij een raam op het zuiden niet voldoende is, moeten plantenlampen worden gebruikt.
Water geven en bemesten kan in de winter iets worden verminderd. De ondergrond mag echter nooit volledig uitdrogen. Daarnaast moeten voedingsstoffen geleverd blijven worden. Het is logisch om de intervallen tussen meststoffen te verhogen tot eenmaal per maand.
Verpotten
Een keer per jaar verpotten of het substraat wisselen is bij de Lulo aan te raden. Het is het beste om in het voorjaar te doen, wanneer de eerste nieuwe scheuten groeien. Enerzijds voorziet dit de plant van voedingsstoffen. Anderzijds verkleint dit de kans op een besmetting met parasieten of ziekteverwekkers. Het hierboven beschreven substraatmengsel, bestaande uit twee delen aarde en één deel zand of kokosvezels, wordt gebruikt. Het oude substraat moet grondig maar voorzichtig van de wortels worden verwijderd. De ervaring leert dat het ook zinvol is om goed verteerde compost of een langdurige meststof uit de handel aan de grond toe te voegen.
Voortplanting en teelt
De Solanum quitoense is slechts zeer zelden als plant in de winkel verkrijgbaar, maar zaden zijn zeer gemakkelijk te vinden, althans online.
zaden
Als u deze of zaden van de vruchten wilt gebruiken voor de teelt, moet u het volgende doen:
doorgaan:1. Voorzie plantenbakken van een drainagelaag van grind of potscherven en vul ze met potgrond. Als alternatief kunnen ook kokosvezels worden gebruikt.
2. Week de zaden een dag in water. Als de zaden rechtstreeks uit fruit zijn verkregen, moeten ze vóór de teelt en na het weken grondig worden gescheiden van pulpresten. Anders kan er schimmel ontstaan. Bovendien kunnen ze 's winters gedroogd en op een koele, donkere en droge plaats worden bewaard en in het voorjaar worden gezet.
3. De zaden worden op een afstand van drie tot vijf centimeter op de grond geplaatst en slechts licht bedekt met substraat.
4. Het substraat wordt goed bevochtigd met een plantenspuit met zacht, kalkvrij water, maar mag niet nat worden. Vervolgens wordt het kweekvat op een lichte en warme plaats geplaatst.
5. De eerste scheuten zouden na twee tot drie weken moeten verschijnen. Wanneer de jonge planten een hoogte van 20 tot 30 centimeter hebben bereikt, kunnen ze in individuele potten of kuipen worden geplaatst. Het is belangrijk dat er ook een omslag komt naar voedselrijke grond.
Stekken
1. In het voorjaar worden scheutpunten met een lengte van 15 tot 20 centimeter afgesneden.
2. De scheuten worden in water gezet totdat ze wortels vormen, of direct in potgrond.
3. Bij wortelvorming in water worden de stekken na twee tot drie weken in voedselrijke en losse grond geplaatst. Wanneer wortels zich direct in de grond vormen, moet het substraat overal licht vochtig worden gehouden. Voortplanting door stekken kost minder tijd en moeite dan kweken uit zaden. Wel moet je heel goed opletten dat de ondergrond niet te droog of te vochtig wordt en dat er geen schimmel ontstaat.
Typische zorgfouten, plagen en ziekten
De Naranjilla is een relatief makkelijk te verzorgen plant, maar tijdens de teelt kunnen er toch nog fouten optreden. Bovendien kunnen ziekten en plagen problematisch worden. Deze potentiële gevaren zijn:
Verkeerd schenken
Droogte, hard water of wateroverlast - fouten bij het water geven worden merkbaar in opgedroogde bladeren, vlekken of rot. Bovendien kan de groei worden verminderd en kunnen de vruchten voortijdig afvallen. Getemperd, zacht water in voldoende hoeveelheden en een afvoer in de emmer zijn cruciaal en de beste preventie tegen deze problemen.
Gebrek aan bevruchting
Een gebrek aan voedingsstoffen kan ook verschillende problemen veroorzaken. Waaronder verkleuring van de bladeren, verminderde groei, lage opbrengst en verhoogde vatbaarheid voor ziekten. Zowel het gebruik van een slow release meststof als het gebruik van natuurlijke mest of plantaardige mest voorkomt deze gebreksverschijnselen.
Schimmelziekten
Enerzijds kunnen schimmelziekten ontstaan doordat de plant wordt blootgesteld aan een te hoge luchtvochtigheid en niet voldoende wordt geventileerd. Een gebrek aan ventilatie ontstaat bijvoorbeeld doordat de planten te dicht bij andere planten staan of te dicht blad hebben. Langdurige droogte kan de lulo echter ook vatbaar maken voor schimmelziekten zoals echte meeldauw. De beste preventie bestaat op haar beurt uit een aangepaste en gecoördineerde zorg. Als er schimmelafzettingen, verkleuringen of andere schade aan de plant zijn, moet eerst de exacte ziekte worden bepaald en vervolgens een geschikt fungicide worden gebruikt.
Nematoden
Nematoden zijn rondwormen en kunnen heel nuttig zijn. Maar als hun aantal uit de hand loopt, kunnen ze de Naranjilla schaden. Vervormingen aan de bladeren en in het wortelgebied, evenals onregelmatige groei, verwelking en krimp van de plant kunnen mogelijke gevolgen zijn. De beste preventie is de jaarlijkse verandering van substraat. Als er al een besmetting is opgetreden, kan een onmiddellijke verandering van de grond en middelen uit de vakhandel helpen om de plant te redden. Beschadigde delen van de plant moeten worden verwijderd en weggegooid of vernietigd. De plantendelen mogen in geen geval op de compost worden geplaatst, omdat de aaltjes zich dan naar andere gebieden kunnen verspreiden.
