Herken en vecht met succes

Wat zijn galmijten precies?

galmijten, zoölogisch Eriophyidae, zijn kleine mijten die voor ons mensen voornamelijk als poortongedierte verschijnen. Ze behoren tot de subklasse van mijten binnen de klasse van spinachtigen en vormen een familie met 274 geslachten en meer dan 300 verschillende soorten (vanaf 2013).

Verschijning

De witachtige, bruinachtige of geelachtige mijten hebben een lichaamslengte van slechts 0,08 tot 0,5 millimeter, wat alleen mogelijk is door een ontbrekend cardiovasculair systeem. Grotere soorten zijn alleen met een vergrootglas te zien, de rest alleen onder een microscoop. Galmijten zijn wormachtig en licht gebogen van vorm en zijn bovenop gepantserd met achterplaten. In tegenstelling tot andere mijten hebben ze maar 4 in plaats van 8 poten.

levenswijze

Galmijten overwinteren in fruitmummies, onder knopschubben of in de bladoksels van hun waardplanten en migreren van daaruit naar de ontluikende bladeren in het voorjaar. Met hun kaakklauwen zuigen ze op de bladeren en veroorzaken door het vrijkomen van enzymen in het speeksel karakteristieke uitsteeksels, ook wel gallen of pokken genoemd, waarin ze verblijven en zich vermenigvuldigen.

De ontwikkeling van de larven via het Nymphenstydium tot volwassen galmijten kan binnen plaatsvinden ongeveer 10-15 dagen, zodat er binnen één seizoen een enorme bevolkingsgroei is kan. De dieren verspreiden zich via de wind. Galmijten planten zich bijzonder goed voort in droge, warme omstandigheden.

Schadebeeld

Galmijten parasiteren verschillende planten en veroorzaken verschillende schade aan hen. Het meest getroffen zijn bomen en struiken zoals esdoorn, hazelaar, els, pruim, iep, beuk, linde, Kornoelje, Walnoot of zelfs coniferen, ook bessenstruiken zoals bramen, bessen en frambozen evenals wijnstokken. Veel van de soorten galmijten zijn gespecialiseerd in bepaalde planten en zijn naar hen vernoemd, zoals de Lindengalmijt (Eriophyes tiliae), appelroestmijt (Aculus sinnendali) of walnootpokkengalmijt (Aceria tristriata).

De zogenaamde gallen zijn typerend voor schade veroorzaakt door galmijten. Dit zijn uitstekende weefselgroei aan de boven- of onderkant van de bladeren van de voederplant. De mijten zijn vernoemd naar deze gallen. De gallen hebben typisch een halvemaanvormige tot nodulaire vorm en kunnen lichtgroen en later bruinachtig of roodachtig van kleur zijn.

Er kunnen echter ook andere symptomen optreden: Stappen op hazelaar, taxus, aalbes en kruisbes gezwollen, vergrote knoppen die dienen als een toevluchtsoord en rustplaats voor hele hordes mijten. Dergelijke aangetaste ronde knoppen ontkiemen niet meer en sterven af. Lindenbomen vertonen viltachtige plekken als ze aangetast zijn, terwijl de bladeren van haagbeuken oprollen. Op berken en wilgen, bossige of bolvormige verklevingen, zogenaamde heksenbezems of bij wilgen rare hoofden.

Bij bramen wordt ook de vruchtvorming geremd. De bessen rijpen niet volledig, blijven gedeeltelijk of helemaal rood en zijn dus oneetbaar. Degenen die op grote schaal bramen telen, kunnen een aanzienlijk oogstverlies lijden door galmijten.

Bepaalde soorten galmijten brengen ook ziekten over. Zo kunnen krenten door galmijten besmet raken met het brandnetelbladvirus, wat weer leidt tot verminderde vruchtvorming.

Afgezien van de oogstverliezen bij bramen en secundair bij aalbessen, beperkt de schade veroorzaakt door galmijten zich tot de visuele misvorming en het verlies van bladeren van de planten. De besmetting is niet echt gevaarlijk, d.w.z. het is niet ernstig schadelijk voor hen.

Bestrijd galmijten.

Hoe verschillend de symptomen van een galmijtplaag ook zijn op de verschillende waardplanten, zo divers zijn de mogelijke bestrijdingsmethoden. Zoals zo vaak bij ongediertebestrijding, dienen galmijten enerzijds preventief en anderzijds acuut bestreden te worden.

preventie

Het voorkomen van een besmetting met galmijten begint met de selectie van de planten en hun plantgebied. Planten die vatbaar zijn voor plagen, mogen bijvoorbeeld niet op bijzonder warme, droge en beschermde locaties worden geplaatst, omdat een dergelijke omgeving de vermenigvuldiging van galmijten bevordert. Vermijd ook overmatige stikstofbemesting, maar de planten moeten er wel voldoende van worden voorzien.

Bij bramen hebben vooral laatrijpe rassen last van de besmetting. Dus als het je niet zoveel uitmaakt, kies dan voor een vroegrijp ras.

Acute beheersmaatregelen

Als er al een galmijtplaag heeft plaatsgevonden, moet u gefaseerd maatregelen nemen om de populatie gedurende het seizoen in te dammen. De belangrijkste maatregelen zijn als volgt:

• verwijder geïnfecteerd plantmateriaal
• Spatkuren met oliepreparaten, brouwsels en gier
• Voer invoer in
• Houd de grond vochtig en los

Verwijder geïnfecteerd plantmateriaal

Zodra u een galmijtplaag opmerkt, dient u eerst alle geïnfecteerde delen van de plant te verwijderen. Door de opgeblazen ronde knoppen van hazelaar, aalbessen, kruisbessen en taxusbomen uit te breken, kun je in het voorjaar al een groot deel van de mijten uitroeien. Uitgebroken, geïnfecteerde knoppen kunt u het beste bij het huisvuil deponeren, in geen geval in de tuin. Zwaar aangetaste scheuten en takken moeten volledig worden weggesneden en ook worden vernietigd. Radicaal snoeien is ook geschikt voor gewassen die goed door snoei worden verdragen.

Vanaf de latere vruchtfase is het essentieel om de vruchtmummies, die door de galmijten als overwinteringsverblijf worden gebruikt, te verwijderen.

Spatkuren met oliepreparaten, brouwsels en gier

Bij planten waar de galmijten de typische gallen op hun bladeren produceren, kunnen de plagen het beste direct tijdens de migratiefase worden bestreden. De migratiefase is de fase waarin de mijten hun overwinteringsplaatsen in de fruitmummies of onder de knopschubben verlaten en naar de ontspruitende bladeren migreren. Hier kun je dan in de loop van de vegetatiefase, ook wekelijks, een behandeling toepassen met oliepreparaten (veelal op basis van koolzaadolie) of zelfgemaakte plantenbrouwsels of mest. Bij bramen worden de jonge scheuten behandeld als ze een lengte van ongeveer 10 centimeter hebben bereikt, dan weer anderhalve week en tenslotte net voor de bloei.

De volgende bewezen effectieve, natuurlijke middelen tegen bijvoorbeeld mijten:

• Boerenwormkruid brouwsel
• Knoflook extract
• Brandnetelmest

1. Boerenwormkruid brouwsel

Hak voor een boerenwormkruid ongeveer 150 g vers boerenwormkruid in stukjes, verbrand het met ca. 5 liter kokend water en laat alles 10 minuten trekken. Filter vervolgens het brouwsel. Gevuld in een lege bloemenspuit kun je de aangetaste planten ermee behandelen.

2. Knoflook extract

U kunt een knoflookextract maken door ca. Laat 100 g geperste knoflookteentjes 24 uur trekken in 20 ml olie. Verdun het filtraat met een liter water en voeg 10 ml wrongelzeep toe.

3. Brandnetelmest

Brandnetelmest is over het algemeen een bewezen, ecologisch plantentonicum en meststof en kan ook helpen tegen galmijten. Om brandnetelmest te maken, vermaal je ongeveer een kilo verse brandnetels en giet je er 10 liter regenwater over. Bedek het geheel en laat het ongeveer twee weken gisten, dagelijks roerend. Wanneer er geen kooldioxide meer wordt gevormd, d.w.z. geen bellen meer opstijgen, is de drijfmest klaar en kan deze worden afgefiltreerd. Om als spray tegen galmijten te gebruiken, de zorgvuldig gefilterde bouillon 1:10 verdunnen met water en met een bloemenspuit op de planten aanbrengen.

Gebruik natuurlijke vijanden

Het kan ook heel nuttig zijn om natuurlijke vijanden in te zetten tegen de galmijten. Bovenal zijn ze van hen Roofmijten (Gamasina), die worden verkocht in een dragergranulaat. De korrels kunnen meestal direct op de geïnfecteerde delen van de plant worden gestrooid. De roofmijten eten zowel de larven als de volwassen galmijten en sterven zelf zodra ze geen galmijten meer kunnen vinden.

Daarnaast kun je ook Lacewing larven gebruikt worden tegen de galmijten. Ze worden verkocht in kartonnen honingraten in het eerste of tweede larvale stadium. Het is essentieel dat ze worden ingezet zoals beschreven in de bijgevoegde beschrijving, zodat de gaasvlieglarven elkaar niet kannibaliseren.

Houd de grond vochtig en los

Met name bij aangetaste fruitbomen en bessenstruiken is het ook nuttig om bij galmijten de grond los en vochtig te houden. Hark af en toe de grond onder de plant op en geef gelijkmatig water. Om het vocht te houden is dat: Mulchen met schors of stro nuttig.

Effect van galmijten op mensen.

Net als veel andere soorten mijten, kunnen galmijten ook schadelijk zijn voor de mens. In de eerste plaats zijn allergische reacties mogelijk. Galmijtbeten manifesteren zich meestal in de vorm van kleine puisten met jeuk en roodheid. In ernstigere gevallen kunnen ze echter ook ernstigere ziekten veroorzaken, zoals de ziekte van Lyme, tyfus, tularemie of rickettsia-pokken.

Daarom is het vooral belangrijk voor gevoelige mensen om beschermende kleding te dragen, vooral handschoenen, bij het controleren van de planten. Daarnaast dient men ervoor te zorgen dat men tijdens de maatregelen geen kleding mee in huis neemt, om verspreiding naar kamerplanten aldaar te voorkomen.

Veel Gestelde Vragen

Wat zijn galmijten?

Galmijten zijn bij ons mensen vooral bekend als plantenplaag. Als mijten behoren ze tot de spinachtigen en vormen ze een familie met 274 geslachten en meer dan 300 soorten. Ze zijn microscopisch klein en met blote oog Niet zichtbaar. Alleen de schade die ze aanrichten aan esdoorn, hazelaar, pruimenbomen, bramen of aalbessen is zichtbaar. Kenmerkend zijn hier kromme uitstulpingen op de bladeren.

Hoe herken je galmijten?

De dieren zelf zijn niet met het blote oog of zelfs met een normaal huishoudelijk vergrootglas te zien, omdat ze slechts ongeveer 0,08 tot 0,5 millimeter groot zijn. Onder de microscoop kun je je wormachtige, witachtige, bruinachtige of geelachtige lichaam zien met slechts 4 poten in plaats van de 8 poten die spinachtigen en mijten gemeen hebben. Een aantasting van planten met galmijten is alleen te herkennen aan de schade die aan de planten wordt getoond.

Welke planten worden aangevallen door galmijten?

Vooral loofbomen zoals esdoorn, linde, hazelaar, els, beuk of iep worden aangetast, maar coniferen kunnen ook galmijten aanvallen. Ook struiken zoals kornoelje, bramen, frambozen en aalbessen worden aangevallen.

Wat is de schade veroorzaakt door een galmijtplaag?

Aantasting door galmijten manifesteert zich meestal in groenachtige tot roodachtige of bruinachtige, kegelvormige uitstulpingen, de gallen, op de bladeren van de overeenkomstige planten. Maar er kunnen ook viltplekken zijn, gezwollen, niet ontluikende en afstervende ronde knoppen, asymmetrisch of Opgerolde bladeren, groeiachterstand en geremde vruchtvorming (bij bramen geheel of gedeeltelijk rode vruchten) verschijnen.

Hoe kun je galmijten bestrijden?

De bestrijding van galmijten ziet er per plant anders uit. Als alleen de bladeren zijn misvormd door de kromme gallen, moeten ze worden verwijderd en weggegooid. Verder kunnen spraykuren met bereidingen op basis van olie of met zelfgemaakte boerenwormenbouillon, knoflookextract of brandnetelvloeistof gebruikt worden. Fruitmummies waarin de mijten overwinteren, moeten zorgvuldig worden verwijderd en vernietigd. Ook bij snoeicompatibele en ernstig aangetaste planten kan radicale snoei nodig zijn.

Zijn galmijten ook gevaarlijk voor de mens?

Indien nodig kunnen galmijten allergische reacties veroorzaken bij de mens. Dit uit zich in de vorm van puistjes, jeuk en roodheid. In ongunstige gevallen kunnen de mijten ook ziekten veroorzaken zoals de ziekte van Lyme, tyfus, tularemie of rickettsia-pokken.