Uprawa, zbieranie i używanie porów

Pory są zdrowe, popularne i rozwijają się we własnym ogrodzie: pokazujemy Ci wszystko o ich pochodzeniu i udzielamy wskazówek dotyczących ich uprawy, zbioru i przechowywania.

Pory (Allium porrum) były cenione jako warzywo od niepamiętnych czasów. Egipskie malowidła ścienne pokazują, że był już wtedy bardzo popularny. Rzymianie przywieźli por z Egiptu do Europy. Uważa się, że por wyewoluował z dzikiego pora letniego, który pochodzi również z Egiptu i innych krajów śródziemnomorskich. Nie tylko jej łacińska nazwa sugeruje jej związek z cebulą: zapach i smak to jasne wskazówki! Podczas gdy starsze i tradycyjne odmiany są nadal przyczepione do podstawy łodygi (powyżej korzeni). tworzą zgrubienie w kształcie nieco cebuli, nie występuje już w nowoczesnych rasach.
Wiele odmian pora jest odpornych. Można je również zbierać w następnym roku do końca kwietnia. Potem zwykle jest już za późno, bo por już zaczyna kwitnąć. Na długiej łodydze kwiatowej rozwija się okrągłoowalny baldach z wieloma małymi, białymi do różowych kwiatami.

Synonimy: por, Welschzwiebel, por mięsny, por ogrodowy, por szeroki, por ogrodowy

Prawidłowa uprawa porów

Pory są jednym z ciężkich żerujących. Preferuje gleby luźne i lekko piaszczyste. Gleba powinna być bogata w składniki odżywcze i najlepiej głęboko spulchniona przed sadzeniem. Optymalne pod uprawę są stanowiska słoneczne i półcieniste. Zwykłe gleby ogrodowe powinny być wzbogacone dużą ilością kompostu (do 10 litrów na metr kwadratowy). Poprawia to nie tylko dostarczanie składników odżywczych, ale także zdolność gleby do magazynowania wody. Oprócz składników odżywczych pory zawsze potrzebują wystarczającej ilości wilgoci.

W zależności od planu łóżek możesz preferować pory lub wysiewać je bezpośrednio na zewnątrz. Jeśli chcesz sadzić por jako przedplon, powinieneś preferować nasiona na parapecie przez pięć do sześciu tygodni. Od połowy kwietnia młode rośliny można następnie umieszczać w grządce w odległości około 15 cm. Wysiew nasion wczesnych odmian na zewnątrz należy rozważać od marca. Późniejsze odmiany, które chcemy zebrać jesienią lub zimą, można wysiewać między majem a czerwcem. Sadzonki o wielkości 15 cm są przekłuwane, a następnie przesadzane w odległości 15 cm. Głębokość sadzenia powinna wynosić około 10-12cm, bo przecież chcesz powiększyć białą część łodygi pora.

Niektórzy miłośnicy pora, którzy chcą eksperymentować, stosują tak zwaną metodę sadzenia dołków. Tutaj młode rośliny mogą rosnąć dłużej przed przesadzeniem. Następnie w rozluźnionej glebie wycina się zamek o głębokości 20-25 cm. Ostrożnie opuść sadzonkę do dołka, tak aby górne czubki liści po prostu wystawały z ziemi.
W fazie wzrostu należy nawozić trzy do czterech razy w odstępach dwutygodniowych. Zalecany jest tutaj kompletny nawóz. Regularne układanie ziemi wokół rośliny zapewni długą białą łodygę. Biała część pora ma bardzo łagodny smak i szczególnie delikatną konsystencję.
Szczegółowy przewodnik krok po kroku dla uprawa porów znajdziesz tutaj.

Istnieje wiele odmian porów

Znane nam pory dzieli się zwykle na pory letnie i jesienno-zimowe. Nie tylko czas zbiorów jest tutaj decydujący: większość odmian letnich nie jest wystarczająco odporna na mróz, aby przetrwać niskie temperatury ujemne.
Pełny przegląd odmian można znaleźć tutaj: Pory: wybór odpowiedniej odmiany do uprawy.

letni por

• Bawaria: bardzo wczesny i szybko rosnący por letni o długich szypułkach i dużym udziale bieli; powinna być przesunięta do przodu i jest odpowiednia jako przedplon.
• Były gigant: odmiana znana również jako Major jest szybko rosnąca, wysokoplenna i ma wyjątkowo długą i grubą łodygę. Bardzo plenna odmiana, która zdecydowanie zasługuje na rekomendację uprawową. Można ją zaawansować, a tym samym sadzić jako przedplon.
• słoń: szybko rosnąca odmiana o grubych, krótkich i średniej długości pędach; nie jest mrozoodporna i dlatego można ją zbierać do listopada.
• Megatona (F1): bardzo szybko rosnąca odmiana o długiej łodydze o wysokim plonie.

jesienny por

• Niebiesko-zielona jesień: ta odmiana pora jest również często określana i sprzedawana jako Pandora lub Ideal. Klasyczny por jesienny z długimi (do 30 cm) białymi szypułkami; bardzo dobry plon.
• D'Elbeuf: sprawdzona i szybko rosnąca jesienna odmiana pora tradycyjnie uprawiana we Francji. Łodygi są stosunkowo grube, ale krótsze niż odmiany o długich łodygach, takie jak Bluegreen Fall. Bardzo dobry aromat i niezawodny plon; niebiesko-zielone liście.
• furora: Odmiana francuska tradycyjnie uprawiana jako por jesienny. Prawidłowo posadzona łodyga średniej długości jest czysto biała i wyjątkowo delikatna.
• Hannibala: klasyczna i szybko rosnąca odmiana jesienna; łodygi średniej długości i bardzo grube, u nasady (nad korzeniami) lekko cebulkowate.
• Porbella: odmiana francuska zbierana jesienią; Porballa jest mrozoodporna, ma długie i białe łodygi; liście mają niebieskawy odcień.
• tenor: kolejna jesienna odmiana z Francji o dobrych cechach łodygi i lekkim wykształceniu cebuli u podstawy; produktywne i aromatyczne; odporny na mróz.

por zimowy

• Niebiesko-zielona zima: odmiana ta znana jest również jako Eskimo lub Farinto i wytwarza długie i grube łodygi; szczególnie odporne i można je zbierać na łagodniejszych obszarach od października do marca; bardzo dobry aromat.
• Niebieska Solaise: tradycyjna i stara odmiana zimowa z Francji, szczególnie wytrzymała i mrozoodporna. Trzonek jest średniej długości, gruby i ma u podstawy lekko cebulkowaty kształt; liście mają wyraźny niebieskawy odcień.
• D'hiver de Saint Victor: odmiana jesienno-zimowa znana również jako Siegfried w Niemczech; wały są dość grube, choć niezbyt długie; bardzo dobry aromat.
• Las: szczególnie mrozoodporny wybór porów o twardych, długich i grubych szypułkach; dobry aromat i delikatna konsystencja. Nadaje się do sadzenia późnego, ponieważ ze względu na mrozoodporność można ją zbierać do kwietnia przyszłego roku. Jeśli zbierasz w następnym roku, powinieneś zebrać wszystkie rośliny przed kwitnieniem w maju.

Dla wszystkich miłośników porów powinno być również interesujące, że tak popularna w Niemczech marynowana srebrzysta cebula była pierwotnie wytwarzana z dzikiego gatunku pora (Allium ampeloprasum). W języku niemieckim te cebule porowe nazywane są cebulkami perłowymi. Cebula srebrna jest teraz wytwarzana ze specjalnej cebuli warzywnej (Allium cepa). W uprawie komercyjnej cebula perłowa nie ma już żadnego znaczenia. Czosnek słonia Słoń-czosnek) ma to samo przeznaczenie. Czosnek słonia to rodzaj pora, który jest blisko spokrewniony z porem i tworzy duże bulwy bardzo podobne do czosnku. Jednak bulwy zwykle składają się tylko z jednego ząbka. Smak tego typu pora przypomina czosnek, ale ma znacznie łagodniejszy smak i może być spożywany na grillu jako dodatek do mięs lub antipasti.

Co warto wiedzieć o zbieraniu i przechowywaniu porów

Najlepiej odciąć pory tuż nad korzeniami. Pozostają one w glebie i służą jako organiczne składniki odżywcze. To jeden z powodów, dla których roślina jest tak dobra jak przedplon. Późno dojrzewające zimowe odmiany pora można również wykopać pod koniec listopada do początku grudnia, a następnie wrzucić luzem. Dzięki temu przez całą zimę masz świeże pory z własnego ogrodu. Pory można również przechowywać w lodówce do dwóch tygodni. Najlepiej zdjąć górne części liścia (i tak dostępne tylko w sklepach) i owinąć wałek wilgotnym ręcznikiem kuchennym.

Składniki i zastosowanie w kuchni

Por ma bardzo wysoką zawartość składników mineralnych, zwłaszcza potasu, wapnia i żelaza. W tych warzywach zawarte są również witaminy A, B1, B2 i C. Ponadto pory są bogate w wiele drugorzędnych substancji roślinnych, takich jak związki zawierające siarkę, o których mówi się, że mają działanie przeciwbakteryjne. Pory są zwykle gotowane na parze, smażone lub dodawane do zup. Warzywa są szczególnie dobre w zupach rybnych i małżowych. Swój pikantny aromat rozwija również po zapiekaniu z szynką i serem lub jako quiche. W przeciwieństwie do większości zimowych warzyw, por można również spożywać na surowo. Możesz pokroić gicz na cienkie plasterki i położyć na chlebie lub ubrać pyszną sałatkę.

Choroby i szkodniki w uprawie pora

Dwa główne szkodniki to wciornastki (Wciornastek tabaci) i ćma por (Acrolepiopsis assectella). Podczas gdy pierwsze zmienia kolor na srebrzystoszare, ćma por zjada brzydkie dziury w porach.
Od czasu do czasu może również wystąpić inwazja wszy i muszek cebulowych. Przykrywanie roślin siatką o drobnych oczkach zwykle pomaga w zwalczaniu tych szkodników. Ważne jest, aby zrobić to w odpowiednim czasie.
Grzyby mogą również uszkadzać por, ale na szczęście rzadko się zdarzają.
Równie rzadkie są choroby wirusowe, którym najlepiej zapobiegać przez długi płodozmian. Kultury mieszane i tak powinny być uprawiane we własnym ogrodzie, ponieważ znacznie zmniejszają ryzyko poważnej infekcji wirusowej.