Waterkastanje: Planten en verzorgen van de waterplant

De waternoot (Trapa natans) is een heel bijzondere waterplant. Wij vertellen u hoe u de waterkastanje in uw eigen vijver kunt planten en verzorgen.

De waterkastanje is een bedreigde schoonheid die ook uw tuinvijver kan sieren. Hieronder leest u hoe u deze bijzondere waterplant kunt kweken en verzorgen. Ook laten we zien hoe de vruchten van de waterkastanje gebruikt kunnen worden.

Waterkastanje: oorsprong en eigenschappen

De waternoot (Trapa natans) is botanisch ingedeeld in de onderfamilie van de waternotenfamilie (Trapaceae) van de wilgenrijke familie (Lythraceae). Hoewel de namen van de waterkastanje en de waterkastanje (Eleocharis dulcis) lijken erg op elkaar, de twee zijn niet gerelateerd en visueel erg verschillend van elkaar.

De waterkastanje komt oorspronkelijk uit de gematigde en subtropische zones van Europa, Azië en Noord-Afrika. Tegenwoordig is het nog steeds zwak verspreid in het hele Middellandse Zeegebied. In Duitsland worden de laatste bestanden met uitsterven bedreigd, daarom staat de waterkastanje onder natuurbescherming en staat sinds 1987 op de rode lijst. In de Neolithische periode was het een belangrijke voedselbron voor mensen, en vandaag de dag wordt het nog steeds af en toe gebruikt in de Aziatische keuken.

De waterkastanjeplant is een bladverliezende, eenjarige drijfplant. Het wordt aan de grond verankerd door een 1 tot 3 meter lange hoofdscheut en door de weerhaken van de waterkastanjevrucht. De kruidachtige bladeren worden aan het wateroppervlak vastgehouden door een met lucht gevulde steel. Ze zijn waaiervormig tot ruitvormig en op een rozetachtige manier rond de bladsteel gerangschikt. De planten kunnen een diameter bereiken van ongeveer 20 cm. De vorming van de bladeren begint in juni. Aan de onderzijde van de bladeren en op de stengels bevinden zich zuurafscheidende klieren die dienen ter bescherming tegen voeding. Kleine, onopvallende, witte bloemen worden gevormd van juli tot eind augustus of begin september. De waterkastanje is zelfbestuivend, wat inhoudt dat de bloemen bestoven kunnen worden door hun eigen stuifmeel. Naarmate de herfst vordert, worden de bladeren mooi rood en sterven ze geleidelijk af. Op de hoofdscheut worden in paren gerangschikte secundaire wortels gevormd, die de waterkastanje ondersteunen bij de fotosynthese.

De vruchten van de waterkastanje zijn donkerbruine en harde dopnoten. Ze groeien langs de stengel en vormen aan de uiteinden twee tot vier scherpe doornen. De doornen worden later gebruikt, als een anker, om het aan de bodem van het water te bevestigen. Hierdoor kan er volgend jaar een nieuwe plant groeien zonder af te breken. Binnenin zit een witte, zetmeelrijke kern. De kern is rijp tussen september en oktober en zal het volgende jaar ontkiemen als het warm genoeg is. Behalve dat ze via water worden verspreid, kunnen de noten ook door vogels of door mensen worden verspreid.

Verschillende vormen van de waterkastanje

Er wordt over het algemeen onderscheid gemaakt tussen twee varianten van de waterkastanje:

• Trapa natans var. natans: Degene die inheems is in Europa Trapa natans var. natans is de waterkastanje die hier het beste groeit. Omdat het met uitsterven wordt bedreigd, komt het zaad uitsluitend van het nageslacht. Sommige planten produceren geen fruit.
• Trapa natans var. bispinosa: Degene afkomstig uit Azië Trapa natans var. bispinosa (ook wel 'Chinese tweedoornige waterkastanje' of 'Singhara waterkastanje' genoemd) vormt olijfgroen blad met roodachtige of roodbruine nerven. Door de kortere zomer hier is er niet genoeg tijd om fruit te vormen. Daarvoor heeft het het tropische klimaat nodig.

planten waterkastanje

De natuurlijke habitats van de waterkastanje zijn stilstaande wateren, kalkarme maar voedselrijke binnenwateren, humusmoddermeren en -vijvers en het onderste derde deel van de Donau uit Servië. Vanwege zijn warmtebehoefte groeit hij niet op grotere hoogte. Als u de waterkastanje in de tuinvijver wilt kweken, heeft u een modderige zandige vijverbodem nodig en een gemiddelde diepte van ongeveer 60 cm. Bovendien moet het warm en zonnig zijn. Licht zuur vijverwater heeft de voorkeur van de waterkastanje, maar is geen must.

Om de waterkastanje in de vijver te zaaien, volstaat het om de noten op de gewenste plek op de bodem van de vijver te plaatsen. De plant verankert zich dan en groeit. Voor kleinere vijvers zijn 2 tot 3 noten voldoende om een ​​mooie plantuitstraling te krijgen. Groepsbeplanting is ook zonder meer mogelijk. De gele waterlelie (Nufar lutea), de Europese zeekruik (Nympoides peltata) of hartbladsnoek (Pontederia cordata) goed geschikt.

merk op: Een beplanting in de visvijver is minder geschikt vanwege het zuur dat door de plant wordt afgescheiden als bescherming tegen voeding. Toch is dit mogelijk zonder de vissen in gevaar te brengen. Waterkastanjes ontkiemen echter maar één keer, waardoor de planten zeer gevoelig reageren op schade door voeding en kunnen afsterven.

De waterkastanje vermenigvuldigt zich vanzelf door de gevormde nootjes. De rijpe vruchten vallen af ​​zodra de eenjarige plant afsterft en verspreiden zich door het water. Ze zijn vorstbestendig en winterhard bij temperaturen tot -22 °C. Het jaar daarop verankeren ze zich in de grond en komen ze vanzelf weer uit. Als je de waternoot gericht wilt verhogen, kun je rijpe noten oogsten en het volgende jaar zaaien. Vermeerdering via secties, vergelijkbaar met de vermeerdering van stekken in hout, is niet mogelijk.

tip: De waterkastanje kan ook als losse plant in het aquarium gehouden worden. Hier kan een ideale voedingsstofvoorziening voor de waterkastanje worden gegarandeerd en is er geen concurrentie van andere planten. De waterkastanje geeft echter geen vrucht in het aquarium. Als u tegelijkertijd vissen in het aquarium wilt houden, moet u zeker controleren of ze compatibel zijn met het zuur van de waterkastanjeplant.

Waterkastanje verzorging

Als de waterkastanje wordt geplant op een locatie die aan zijn behoeften voldoet, heeft hij het hele jaar door geen verdere verzorging nodig. In kleine vijvers en in aquaria moeten in de herfst een deel of alle bladeren worden verwijderd zodra de plant sterft, afhankelijk van de grootte van de vijver of het aquarium. Op deze manier wordt het water niet overmatig vervuild met rottende biomassa. In grote vijvers zijn hier geen problemen mee.

Omdat het een eenjarige plant is die in de herfst afsterft, kan de waterkastanje niet als hele plant worden overwinterd, alleen als zaad. Het zaad kan uit de vijver worden gevist en in een bak met water overwinteren of gewoon in de vijver worden gelaten.

Oogsten en gebruik van de waterkastanje

De rijpe vruchten van de waterkastanje kunnen zonder problemen worden geoogst als de plant sterft. Ze kunnen dan worden losgemaakt van de hoofdscheut en worden verzameld.

Je kunt de pitten van de waternoot eten. Zoals in het begin vermeld, was de waterkastanje een belangrijke bron van eiwitten in het Neolithicum. Het wordt nog steeds af en toe gebruikt in Azië. Door zijn zeldzaamheid is het echter bijna volledig verdwenen uit de Europese keuken. Ruwe consumptie wordt sterk afgeraden, omdat er tal van schadelijke parasieten aan de oppervlakte kunnen komen. Iedereen die de noot kookt, breekt de gifstoffen die het bevat af en doodt parasieten. De kern kan dan zonder aarzelen worden gegeten, maar de schaal blijft door zijn hardheid oneetbaar. Het aroma van de kern is vergelijkbaar met kastanjes.
Daarnaast zou de waternoot een helende werking hebben, maar dit is nog niet bewezen.

Bent u nog op zoek naar andere planten voor uw tuinvijver? Hier vindt u Vijverplanten voor elke waterdiepte.