Tuinturf: Gebruik turf in de tuin en moestuin

Turf heeft zijn vlekkeloze reputatie als perfecte tuingrond verloren. Tegenwoordig wordt het klassieke substraat bekritiseerd omdat het schadelijk en destructief is voor het milieu. In de ecologisch beheerde tuin en moestuin stellen hoveniers het gebruik van turf met groeiende scepsis in vraag. Deze gids maakt u vertrouwd met alle belangrijke voor- en nadelen, zodat u een weloverwogen beslissing kunt nemen over uw privé-groene koninkrijk.

Wat is turf?

Exacte kennis van de herkomst en samenstelling maakt de weg vrij voor een volwassen oordeel over het al dan niet gebruiken van turf als substraat in de tuin. De meeste hobbytuinders zijn zich er niet van bewust dat ze met een zak tuinturf of potgrond een waardevol stukje hei in hun handen hebben. Turf is het materiaal waar onze schilderachtige heidevelden van gemaakt zijn.

Moerassen zijn constant natte habitats waar lage, niet veeleisende planten gedijen. Constant overtollig water zorgt voor een zuurstofarme bodem en blokkeert de volledige afbraak van afgestorven planten. Terwijl plantenresten in grond met wisselende vochtigheid in humus veranderen, worden ze als veen in de hei afgezet. Laagje voor laagje groeit het veen in hoogveen boven het grondwaterpeil in een rustig tempo van 1 mm tot maximaal 10 mm per jaar. Zo heeft het bekende Teufelsmoor bij Worpswede er 8000 jaar over gedaan om zich tot zijn huidige pracht te ontwikkelen. Daarentegen vormen vennen zich in rivierdalen en depressies of zijn ze het resultaat van dichtslibbing op meeroppervlakken. Veen groeit hier minder sterk en is met meer soorten begroeid dan in hoogvenen.

De grootste heidegebieden ter wereld strekken zich uit over de taigagordel op het noordelijk halfrond. Rusland, Alaska en Canada hebben ook enorme moerassen. In Duitsland zijn er bekende veenlandschappen in het noorden en in de uitlopers van de Alpen. Niet alleen valt er in deze regio's overvloedig neerslag. Bovendien is er een hoge luchtvochtigheid, wat een sleutelfactor is bij de vorming van de unieke hoog- en laagveengebieden.

Wat doet veen als kweeksubstraat? - Voor-en nadelen

Turf wordt van oudsher nog steeds gebruikt als brandstof in de meest uiteenlopende gebieden, omdat verdichte, gedroogde veengrond een vergelijkbare calorische waarde heeft als bruinkool. Het spectrum loopt van stroomopwekking en whiskydistillatie tot het verwarmen van kassen. Sinds het begin van de 20e Aan het einde van de 19e eeuw raakten commerciële en particuliere tuinders geïnteresseerd in turf als groeimedium. De volgende eigenschappen katapulteerden veen naar de top van de meest populaire potgronden:

• Slaat vele malen zijn eigen gewicht op in water
• Verlaagt de pH in de grond
• Maakt verdichte grond los en optimaliseert de doorlaatbaarheid

De positieve eigenschappen maken veen onmisbaar voor de commerciële kwekerij en boomkwekerij Teelt van rododendrons, azalea's, hortensia's en andere planten op zure grond zijn afhankelijk. Bij het promoten van tuinturf voor particuliere sier- en moestuinen negeerde de handel echter belangrijke negatieve effecten van het substraat:

• Eenmaal uitgedroogd gaat de wateropslagcapaciteit verloren
• Slechte herbevochtigbaarheid resulteert in toenemende bodemverdichting
• Verzuring van de bodem met gelijktijdig vrijkomen van zware metalen
• Een minimaal nutriëntengehalte vereist extra toepassing van kunstmest

Tuinturf is alleen aan te raden als je je beperkt tot het kweken van planten in de tuin en moestuin die een voorkeur hebben voor zure grond met een pH van 4 tot 5. De overgrote meerderheid van houtachtige, meerjarige en groenteplanten gedijt in neutrale tot licht alkalische grond met een uitgebalanceerde pH van 6 tot 7. Als hier veen om de hoek komt kijken, zijn ziektes en groeiachterstand onvermijdelijk.

Het niet gebruiken van turf beschermt het klimaat en de natuur

Alleen in uitzonderlijke gevallen hebben de tuin en de moestuin baat bij turf. De negatieve effecten overheersen niet alleen in het kader van de teelt van sier- en nuttige planten. Overmatige turfwinning heeft enorme heidelandschappen over de hele wereld en voor onze deur onherstelbaar verwoest. Hierbij ging waardevol leefgebied verloren voor zeldzame dieren en planten.

Een vaak onderschat gevolg van de rigoureuze winning van veen is het vrijkomen van koolstofdioxide. De cijfers zijn alarmerend. Alleen al in Duitsland stoten vernietigde veengronden elk jaar meer dan 40 miljoen ton broeikasgassen uit. Deze waarde komt overeen met de CO2-uitstoot van alle Duitse luchtvaart. Het bewust vermijden van veen en veenhoudende potgrond in de eigen moestuin levert een waardevolle bijdrage aan het behoud van unieke heidelandschappen en het terugdringen van emissies.

Handige alternatieven voor de tuin en moestuin

Het afzien van het gebruik van tuinturf gaat niet gepaard met enige beperking in de plantenverzorging in de moestuin. Integendeel, er is een kleurrijk arsenaal aan milieuvriendelijke alternatieven waar geen kruimeltje turf voor nodig is. Tuinieren zonder turf is overigens geen moderne uitvinding, maar een terugkeer naar een traditionele en gevestigde praktijk. Beproefde mogelijkheden voor uw tuin en moestuin worden hieronder nader besproken:

compost

In een ecologisch beheerde tuin behoort de composthoop tot de basisuitrusting. Plantaardig afval uit tuin en keuken wordt in een maandenlang rottingsproces bij temperaturen tot 70 graden omgezet in een waardevolle natuurlijke meststof met substraatkwaliteit. Hardwerkende bodemorganismen leveren een belangrijke bijdrage aan de vorming van humus. Toevoegingen van herfstbladeren, houtsnippers en steenmeel bevorderen het afbraakproces. Het resultaat is een hygiënisch perfecte turfvervanger met een goede herbevochtigbaarheid, een hoog nutriëntengehalte en een bewezen beschermende werking tegen ziekteverwekkers. Zware voeders in de moestuin, zoals alle soorten kool, gedijen goed wanneer ze worden gekweekt met pure compost. Minder veeleisende sierplanten geven de voorkeur aan een mengsel van elk een derde van compost, schorshumus en houtvezels. Minerale toevoegingen zoals zand, geëxpandeerde klei of grit worden aanbevolen voor gebruik als emmersubstraat. In dit evenwichtig samenspel van milieuvriendelijke componenten is geen plaats voor turf.

schors humus

Gemalen zachthoutschors wordt gecomposteerd tot schorshumus en resulteert in een populaire turfvervanger. Als een van de meest dichtbeboste landen van Europa is boomschors ook in Duitsland beschikbaar als een bijna onuitputtelijke bron voor een continue aanvoer als alternatief voor turf. Groeiremmende stoffen in verse naaldschors, zoals hars, tannine of tannines, worden in de loop van meerdere jaren van fermentatie bijna volledig afgebroken. Schorscompost heeft een betrouwbare structurele stabiliteit en heeft een stabiele pH-waarde. Verder is de herbevochtigbaarheid beter dan bij tuinturf. In in de handel verkrijgbare, turfvrije grond is het aandeel schorshumus maximaal 50 procent. De stijgende prijs is een nadeel. Als hernieuwbare grondstof wordt boomschors steeds belangrijker voor de energieproductie, wat de prijzen opdrijft. Om deze reden geven zuidelijke landen al de voorkeur aan pijnboomschors als vervanger van turfvrije substraten.

houtvezels

Chemisch onbehandeld hout vormt de grondstof voor een hoogwaardige turfvervanger. Zagerijresten, zoals spaanders of houtsnippers, worden verwerkt met behulp van een thermomechanisch proces, waardoor hun eigenschappen worden geoptimaliseerd en ze een perfect substraat worden. Houtvezels scoren met een hoge luchtcapaciteit, een eersteklas drainage-effect en een goede herbevochtigbaarheid. Ook het lage voedings- en zoutgehalte, het lage stortgewicht en de betrouwbare onkruidvrijheid zijn voordelen. Als je tuinaarde of compost met tot 50 procent houtvezels mengt, heeft wateroverlast geen schijn van kans. Substraat met houtvezels droogt sneller aan de oppervlakte, waardoor mos en vliegende onkruidzaden geen basis hebben voor kieming en groei.

veenmos

Onderzoek en ontwikkeling in de teelt van veenmos als veenvervanger staat nog in de kinderschoenen. De eerste resultaten in 2016 zijn echter veelbelovend. Veenmossen van het geslacht Sphagnum worden gekweekt op geturfde, opnieuw vernatte hoogveengebieden om een ​​biomassa te winnen als grondstof voor de productie van groeimedia voor de tuin, balkon en vensterbank. Uit proefprojecten is gebleken dat sier- en gebruiksplanten goed gedijen in grond met 80 procent veenmos.

Niet alleen in Duitsland, maar ook in Europa en wereldwijd wordt hard gewerkt om met veenmos een volwaardige en maatschappelijk erkende turfvervanger te produceren. De tijd dringt, want de veenwinningsgebieden gaan sterk achteruit. Als gevolg van de sociale uitsluiting vinden de landen het moeilijk om nieuwe vergunningen af ​​te geven, waardoor nog meer heidevelden vernietigd zouden worden. Alleen al in de deelstaat Nedersaksen gaan de prognoses ervan uit dat de mijngebieden bijna zullen toenemen Halveer 12.000 hectare in 2012 tot 6.000 hectare in 2022 en tot minder dan 1.000 hectare in 2037 verminderen.

Meer informatie over vloeronderhoud