Voor- en nadelen van heggen

Er zijn veel verschillende manieren om een ​​tuin of erf visueel af te bakenen, te structureren of ruimtelijk in te richten. Bomen zijn een mogelijkheid, hekken en muren. Heggen zijn populaire designelementen, ze hebben vaak praktische voordelen, maar ze hebben ook nadelen.

Heggen hebben onderhoud nodig en zijn niet geschikt voor elke locatie

De meeste haagplanten willen humusrijke, vochtige grond, hebben zon tot halfschaduw nodig en doen het niet goed op kaal terrein. Het is dus in de eerste plaats een kwestie van de standplaats, of er een haag geplant kan worden of niet. Zoals alle planten hebben ook haagvormende struiken en bomen verzorging nodig, ze moeten op een droge plaats staan zomerweken, wil af en toe bemest worden, moet 1 of 2 keer per jaar worden teruggesnoeid. Als u een mooi gevormde en goed verzorgde haag wilt hebben, gebruikt u waarschijnlijk vaker een schaar. Hagen zijn natuurlijke habitats. Ze trekken dieren aan: insecten leven in en op de bladeren en bloemen, vogels voeden zich met de vruchten van de haag en de insecten die erin leven. Maden, wormen, kevers en andere kleine dieren bevolken het takken-, stam- en wortelgebied. Ze trekken op hun beurt weer roofdieren aan – vleermuizen en vogels, maar ook woelmuizen, egels, marters, bunzingen, ratten en andere dieren voeden zich ermee.

Als de haag dicht bij een raam of een deur staat, is de kans groot dat het ene of het andere dier in huis verdwaalt, omdat het actieradius van de dieren soms behoorlijk groot is. Een ander nadeel van heggen is dat ze, in tegenstelling tot hekken en muren, ongedierte kunnen aantrekken dat ook graag naburige planten teistert. Denk hierbij aan schimmelinfecties en bladluizen, maar ook aan wespen die hun eitjes in de bladeren leggen. Er is veel zorg nodig om de haag gezond te houden en, in geval van een plaag, de verspreiding van de infectie tegen te gaan.

Bladverliezend of groenblijvend - bladeren vegen of zelfs in de winter privacy?

Heggen zijn een natuurlijk privacyscherm dat relatief duurzaam en goedkoop is - daar liggen de voordelen van de haag. Sommige hagen zijn echter meer werk dan andere: Wintergroene hagen zien er zowel in de zomer als in de winter mooi uit, maar zijn soms vorstgevoelig en nemen op elk moment van het jaar veel licht weg. In de zomer kan het toch fijn zijn om in de schaduw van een groene (hopelijk niet te stekelige) haag te zitten zitten - in de winter kan het vervelend zijn als het laatste beetje daglicht wordt weggenomen door de dichte heg wordt.

Bladverliezende heggen kunnen dicht genoeg groeien om zelfs in de winter door de takken heen op zijn minst marginale privacy te bieden. Gewone beuk en haagbeuk komen in het geding. In de herfst laten de bomen echter hun bladeren vallen: de bladeren moeten worden opgeveegd, anders worden ze al snel behoorlijk hoog en vormen ze zelfs een gevaar op trottoirs en straten. Een keer de bladeren vegen is niet voldoende, omdat de bladeren gedurende meerdere weken vallen. Dieren die in de heggen leven, zorgen voor verdere vervuiling. Vogelpoep en insectenresten zullen in de buurt van geparkeerde auto's, in de buurt van huismuren en mogelijk alles in de buurt van de heg vervuilen. Dat kan behoorlijk vervelend zijn. Dit probleem treft echter ook groenblijvende hagen.

Taxus, cipres en hulst: sommige planten zijn giftig

Er zijn ongelooflijk veel bomen en struiken die dicht genoeg groeien om als haag te dienen. Ze zijn niet allemaal inheems in Duitsland en niet allemaal niet-toxisch. Wie kinderen heeft of in de buurt van een school, kleuterschool of buitenschoolse opvang woont, moet goed nadenken welke planten nu echt geschikt zijn als haag op de erfgrens. Omdat giftige planten gevaarlijk kunnen zijn, veroorzaken ze niet allemaal onschuldige hoofdpijn. Sommige planten zijn dodelijk als ze worden vervormd. Deze omvatten onder de inheemse haagplanten de taxus en de buxus, onder de geïntroduceerde en wijdverbreide soorten arborvitae, hulst, cipres, de kersen laurier. Aan de andere kant zijn liguster en beuk niet giftig. In de herfst levert de gewone beuk beukennootjes op die eetbaar zijn maar kleine hoeveelheden blauwzuur bevatten. Een handvol beukennootjes kan al voor ongemak zorgen. Ook de bladeren van de beuk zijn eetbaar. De haagbeuk, die eigenlijk tot de berkenfamilie behoort, is ook volledig niet giftig en inheems - dit geldt ook voor de veldesdoorn.

Het is beter om inheemse planten te planten

Natuurlijk zijn er enkele exotische planten die ten eerste zeer winterhard zijn en ten tweede mooi als haag. Als deze soorten echter niet inheems zijn in Duitsland, is het een nadeel om ze als haag in de tuin te planten, omdat er altijd een risico bestaat dat de planten zich ongecontroleerd verspreiden. Zeker bij een grotere heggenpopulatie is niet te controleren of zaden door de wind worden weggeblazen, door dieren worden meegevoerd, waar ze ontkiemen en of ze inheemse soorten bedreigen. Dat klinkt in eerste instantie erg vergezocht, maar in feite zijn planten in de handel verkrijgbaar en zijn ze dat ook al binnengebracht, die vanwege Duitse natuurbeschermingsvoorschriften eigenlijk niet zo gemakkelijk buiten te houden is misschien.

Thuja's en cipressen, hulst, laurierkers en vuurdoorn zijn bijvoorbeeld niet inheems. De vuurdoorn wordt nu echter geplant als vogelhabitat, dankzij zijn doornen en de dichte begroeiing zorgt voor veilige nestplaatsen waar katten, marters en andere roofdieren niet bij kunnen kan. Vuurdoornbessen zijn eetbaar voor lokale vogels, dus de haag is een waardevolle voedingsbodem voor de winter. Verschillende soorten berberis (een winterharde maar enige bladverliezende struik) zijn thuis in Duitsland en bieden ook een leefgebied voor vogels en insecten.

Tips voor snelle lezers

• De meeste haagplanten hebben behoefte aan humusrijke, licht vochtige grond en halfschaduw tot zonnige standplaatsen.
• Heggen moeten 1 à 2 keer per jaar gesnoeid worden (afhankelijk van de groei), eventueel vaker.
• In droge zomerweken moeten de planten van tijd tot tijd worden bewaterd en bemest.
• Hagen trekken dieren aan die enerzijds wenselijk zijn (milieubescherming), maar anderzijds vervuilend zijn. Vooral insecten kunnen vervelend worden.
• Bladverliezende hagen nemen niet te veel licht weg, maar gebladerte moet in de herfst worden geveegd. Groenblijvende heggen nemen zelfs in de winter bij weinig licht ruimte in beslag en geven schaduw aan de ramen erachter.
• Giftige haagplanten vormen een bron van gevaar in tuinen met kinderen die fatale gevolgen kunnen hebben.
• Uitheemse haagplanten kunnen zich ongewenst verspreiden en een ecologisch probleem vormen.
• Voordelen: Hagen zijn goedkoop en duurzaam, bieden leefgebied voor inheemse dieren, dragen bij aan klimaatbescherming en leveren soms voedsel.

Andere voor- en nadelen van heggen

Voordeel: privacy- en geluidsisolatie

Edelherten, damherten en klein wild zoeken steeds vaker beschutting achter heggen in een structureel arm agrarisch landschap. Deze visuele bescherming wordt ook door mensen als positief ervaren, bijvoorbeeld in woongebieden en in "bufferzones". Rijk gestructureerde haaglandschappen worden vaak geassocieerd met positieve waarden zoals "mooi", "idyllisch" enz. beschreven, beschouwd als ideaal en graag gebruikt voor recreatie. Meerdere hagen achter elkaar op verkeerswegen bieden ook een goede geluidsisolatie. Aan de andere kant moet kritisch worden bekeken dat wild zich van kaft tot kaft haast en daardoor vaak slachtoffer wordt op wegen die groen zijn met heggen.

Nadeel: Noodzaak om te bezuinigen

Heggen worden tegenwoordig niet meer gebruikt voor brandhout. Dit elimineert de noodzaak om te snoeien voor verjonging. De verzorging van hagen moet tegenwoordig dus bewust worden uitgevoerd, aangezien overjarige hagen in de zin van het biotoopnetwerk slechts aan een aanzienlijk kleiner aantal soorten een thuis bieden. Als de haag, en met name de rand, niet regelmatig en vakkundig wordt verzorgd, zal deze uitgroeien tot een reeks grote bomen. De soortenrijke border wordt onbezorgd bossig; er groeien grotere bomen, die vanwege aangrenzend gebruik vaak worden onttakeld: de rand verdwijnt.

Voordeel: verbetering van de bodemvruchtbaarheid

Door bladval en afstervende vaste planten langs de rand wordt de grond rondom de haag in het najaar verrijkt met rauwe humus. De verhouding van de twee elementen koolstof en stikstof wordt verbeterd ten gunste van de eerste en leidt zo tot een verbeterde stikstofbinding. Op graslandsites vrezen boeren echter vaak dat bladval in de herfst voedergrassen zou kunnen onderdrukken en een verandering in plantengemeenschappen naar meer kruiden zou kunnen bevorderen. Op de lange termijn zorgden de gebroken bodems, locaties van voormalige heggen, voor een hogere bodemvruchtbaarheid dan op aangrenzend bouwland.

Nadeel: schaduwen werpen

Het werpen van schaduwen leidt tot een onderscheid tussen de aan de zon blootgestelde en de schaduwzijde. Minder opwarming aan de schaduwkant wordt ook vaak als negatief beoordeeld, omdat graan daar langzamer rijpt dan op zonnige gebieden. Dit probleem kan in de bijna natuurlijke landbouw worden vermeden door de onkruidborder te verzorgen en akkerranden aan te leggen.

Voors en tegens: Verhoogde verdamping

Bomen en struiken verdampen in de zomer meer water (botanisch: transpiratie) dan kruidachtige vegetatie Temperatuurmaxima verlaagd gedurende de dag en temperatuurminima als gevolg van verminderde straling en latente warmte verhoogd; veroorzaakt tegelijkertijd de hogere zuigspanning Heg (houtachtige planten) een watertekort voor aangrenzende vegetatie. Akkerbouwgewassen worden aangetast als er geen zoom is. De ontwikkeling van een droge zoom wordt bevorderd.

Meer informatie over heggen